Allerji deri testleri, allerjene karşı duyarlılığı belirlemede gerek guvenilirlik gerekse uygulama kolaylığı nedeniyle kliniklerde en onemli teşhis aracıdır.
Atopi, alerjiye yatkınlık anlamında kullanılan bir kavramdır. Cevresel alerjenlere karşı oluşan IgE uretimine, deri ve mukozaların cevresel ajanlara aşırı duyarlı olmasını ifade eder. Atopi genellikle ailesel ozellikte olup, genetik geciş kuşaktan kuşağa duzensizdir. Gelişmiş ulkelerde toplumdaki sıklığı %30-40 olmasına rağmen, aşikar hastalık gorulme oranları %5-10 ‘civarındadır. Atopik kişilerde total IgE duzeyi artmıştır. Bu durum, solunum sisteminde alerjik rinit, deride ekzema, mide-barsak sisteminde enterit, gozde alerjik konjoktivit yapabilir.
Deri testleri, alerjik duyarlılığın belirlenmesinde kullanılan testlerdir. Allerjenlerin tesbiti, tedavilerde onemlidir. Gelişmiş ulkelerde hava kaynaklı alerjenlerin dağılımı duzenli olarak belirlenmekle birlikte, ulkemizde bu konuda sadece yerel raporlar mevcuttur. Ağac polenleri, erken bahar doneminde yayılır ve yaz başında sonlanır. Ot polenleri yaz başında yaygındır ve yaz sonunda sonlanır. Hububat ve yabani ot polenleri ise gec yaz ve guz doneminde yayılım yaparlar. Ev tozu akarları ve mantar sporları tum yıl ortamda bulunabilir. Ozellikle nemli bolgelerde ev tozu akarlarının yoğunluğu artar.Bu durumlar goz onunde bulundurularak, test panelinde kullanılması gereken alerjenler secilmelidir.
Test yapılmadan once hastanın kullandığı ozellikle test sonucunu etkileyecek ilaclar ayrıntılı sorgulanmalıdır. Hastaların şikayetleri ile ilgili alerjenler secilmelidir. Acil ve anaflaksi durumunda hastaya mudahale edebilecek ortam ve deneyimli personel tarfından uygulanmalıdır.
Yama testi: Allerjik kontakt dermatit (Allerjik ekzema) tanısında kullanılan bu test, standart seri ve ozel yama testi (dental, kozmetik, ilac, giyim) serileri ile uygulanır. Sırta yapıştırılan alerjen emdirilmiş bantlar 48 saat sonra cıkarılarak değerlendirilir. Gec alerjik reaksiyonlar oluşabileceği icin 72. Veya 96. Saatte test yeniden değerlendirilir. Test bantları yapıştırıldıktan sonra hasta banyo yapmamalı, bantların ayrılmasına yol acacak fiziksel etmenlerden uzak durmalıdır.Yama testi ile nikel, kobalt vb metaller, fragrance mix, peru balsamı, lanolin , colophony, paraben mix vb gibi ozellikle kozmetik urunlerde bulunan maddeler, formaldehit gibi tekstil, deri sektorunde kullanılan maddeler, lastik endustrisinde kullanılan maddeler tesbit edilir. Hastalık sebebi net olarak anlaşıldığından, tedavisi ve korunma yolları daha net belirlenir.
Fotoyama testi: Fotoallerjik dermatit denen, guneş goren bolgelerde bazı ilac ve maddelerin UV hassasiyeti ile oluşan ekzamalarda uygulanır. Allerjenler sırta simetrik uygulanarak bir taraftaki bant 48 saat sonra kaldırılır. Daha sonra 5-15 J/ cm2 UVA uygulanıp siyah bir bant kapatılır. 2 gun sonra sırttaki tum materyaller kaldırılıp , değerlendirme yapılır.
Prick test: Bu test genellikle on kol ic yuze ( nisbeten kılsız bolge) ve sırta , allerjen solusyonları damlatılarak, lanset vb delicilerle deriyi delerek uygulanır. Bu test sırasında mutlaka pozitif ve negatif kontrol uygulanarak, testin doğruluğu ve başarısı değerlendirilir. Prick test ile mevsimsel hapşırma, burun akıntısı, goz yaşarması olan kişilerde, Ağac, hububat, ot polenleri, ev tozu akarları, mantar sporları, kedi kopek tuyu, latex, kahve, kırmızı ve karabiber, yumurta akı ve sarısı, meyvalar, ceviz, soya, kakao, dometes vb gıdalarla olan alerjiler saptanır. Halk arasında sıklıkla bilinen testtir. Bu test sonrası tesbit edilen alerjen maddelere karşı, aşılama ve tedaviler uygulanabilmektedir.
Ulkemizde farklı sektorlerde sanayileşme atağı yaşayan ,yeşillikleri ve doğası ile goz dolduran bircok şehir mevcut. . Araba, metal, kimyevi maddeler, tekstil ve boya, gıda uretim ve depolama sanayi calışanlarında sıklıkla kontakt dermatit hastalıklarını gormekteyiz. İş guvenliği mekanizmaları yerinde ve dikkatle uygulandığında , teması engelleyerek bu sıklığı azaltmak mumkundur. Ekzamalar mesleki hastalık olarak da kabul edilmektedir. Yine ev hanımlarının ellerinde gorulen el ekzamaları, kullanılan deterjan, su vb hatta kullanılan ilac ve nemlendiricilerde bile bulunan maddelere karşı irritasyon ve alerji yapabilir.
Doğa ozellikleri ile ağac ve ot polen alerjileri, nemli ortamda artan ev akarları ve mantar sporlarının alerjileri alerjik rinit, konjoktivit hatta astım tabloları ile karşımıza cıkabilmektedir.
Allerji fikrimce zor bir tablodur. Kişinin kendi yaşam şartları ve korunma yolları tedaviyi birinci derecede etkiler. Aşırı bilinc ve sabır gerektiren bir durum olduğu icin, bu testler teşhis acısından son derece onemlidir. Nedeni bilmek tedavinin en az yarısını oluşturacağından, bu şikayetleri olan kişilerin alerji testlerini yaptırmalarını bir dermatolog olarak oneririm.

[h=2]Bursa Dermatolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]