Allerji testleri hangi durumlarda ve nasıl uygulanır?Hapşırıyorsunuz, oksuruyorsunuz ve goğsunuzde hırıltınız var… Gozleriniz kaşınıyor ve burnunuz akıyor… Gittiğiniz doktorlar allerjiniz olabileceğini soylediler… İşte boyle bir durumda yakınmalarınızın allerjik olup olmadığını belirlemek ve nelere allerjiniz olduğunu kesin olarak ortaya koyabilmek icin bazı allerji testlerine gerek duyulabilir.
Allerji testi nedir?
Eğer allerjiniz varsa ozel bir maddeye karşı duyarlılık gosterirsiniz. Allerjik bir reaksiyona neden olan maddeler allerjen olarak adlandırılır. Sizde hangi ozel maddelerin allerjiye neden olduğu, allerji uzmanlarınca kucuk miktarlarda allerjenler kullanılarak yapılan deri testleri ve bazı ozel durumlarda kan testleriyle emniyetli ve etkin bir şekilde belirlenebilir. Allerji testleriyle nelere karşı allerjik olduğunuz kesin olarak belirlendikten sonra, doktorunuz tarafından sizin icin en uygun tedavi planlanacaktır.
Hangi allerjenlerle test olacağım?
Hekiminiz allerjik olabileceğinizi duşunduğunde, bir ya da daha fazla madde hapşırık, oksuruk, hırıltı, kaşıntı, kabarma gibi belirtilere yol acıyor olabilir. Yakınmalarınız genellikle şu allerjenlere bağlıdır:
Ağac, cimen, tahıl ya da yabani otların cicek tozları (polenler)
Evinizde yaşayan gozle gorunmeyecek kadar kucuk bocekcikler olan ev tozu akarları
Evcil hayvanların deri salgıları, tukuruk ve idrarlarında bulunan proteinler (tuyler değil)
Ev ya da ev dışındaki kuf mantarları
Hamam boceği kalıntıları
Daha ciddi alerjik tepkilerse şu nedenlerle gorulebilir:
Bal arısı, yaban arısı, ya da diğer boceklerin sokmasına bağlı zehirleri
Gıdalar
Eldiven, balon gibi eşyaların uretildiği doğal kaucuk (lateks)
Penisilin gibi ilaclar
Saydığımız bu allerjenlerin tumu protein yapısında maddelerdir. Allerji testleriyle bu proteinlerden hangilerine duyarlılığınız olduğu belirlenir.
Allerji testlerinde kullanılan allerjenler ve aşılar Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmış ticari preparatlardır (Resim-1).
Resim-1
Başlıca allerji test yontemleri nelerdir?
Deri prik testi: Bu testler genellikle on kol ic yuzune, bazen de sırt bolgesine deri yuzeyine uygulanır. Deri yuzeyi alkollu bir pamukla silindikten sonra allerjenlerin damlatılacağı yerler kalemle işaretlenir (Resim-2).
Resim-2
Ozel damlalıklı şişelerden alınan allerjenler belli bir sırayla işaretlenmiş olan yerlere damlatılır (Resim-3). Daha sonra steril bir iğne veya lansetle allerjenin damlatıldığı yerdeki deri yuzeyi kanatılmadan hafifce cizilir (Resim-4).
Resim-3 Resim-4
Bu işlem her antijen icin sırayla tek tek yapıldıktan sonra deri yuzeyi kurulanır ve hasta 10 dakika bekler. Bu arada allerjenlerin damlatıldığı bolge acık kalmalı ve kaşınmamalıdır. 10 dakika sonra hastanın allerjenlere verdiği deri yanıtı değerlendirilir. Kızarık bir zeminde sivrisinek sokmuş gibi hafifce kabarık ve kaşıntılı yanıtlar pozitif olarak değerlendirilir (Resim-5).
Resim-5
Allerjisi olan bireylerin vucutlarında IgE olarak adlandırılan allerjik antikorlar bulunur. Sadece allerjik kişilerde bulunan bu antikorlar mast hucreleri olarak adlandırılan ozel hucreleri uyarır. Mast hucreleri de mediyator olarak adlandırılan histamingibi bazı kimyasal maddeler salgılar. İşte bu mediyator ortaya cıkan kızarıklık ve kabarmaya neden olur. Test sırasında sadece duyarlı olduğunuz allerjenlerin damlatılarak cizildiği deri bolgelerinde bir kızarıklık ortaya cıkacak, diğer allerjenlerin damlatıldığı yerlerdeyse boyle bir sonuc gozlenmeyecektir.
İntradermal test: Kucuk bir miktardaki allerjen bir enjektorle genellikle ust kol bolgesine deri icine verilerek uygulanır (Resim-6). Prik testten daha duyarlı bir testtir. Prik testin net bir sonuc vermediği durumlarda yapılmasına allerji uzmanınız karar verir.
Resim-6
Kan testleri: Kanda belli allerjenlere karşı yapılmış olan IgE yapısındaki antikorların miktarını gostermeye yonelik testlerdir (Resim-7). Ancak, deri testlerinden daha az duyarlı olması, kan almayı gerektirmesi, calışma suresinin zaman gerektirmesi ve daha pahalı olması nedeniyle klinik uygulamada tercih edilen testler değildir. Sadece deri testlerini baskılayabilecek bir ilac kullanan ve bu ilacın kesilemediği hastalarda veya deri testinin uygulanmasına engel bir deri hastalığı olan kişilerde tanı amacıyla kullanılabilir.
Resim-7
Yama testi: Deriye temas eden kimyasal maddelerin neden olduğu “allerjik kontakt dermatit” adı verilen deri lezyonlarına neden olan allerjenleri belirlemek amacıyla yapılan bir testtir. Allerjenler hastanın sırt bolgesine ozel flasterlerle yapıştırılarak uygulanır (Resim-8). 48-72 saat boyunca yapıştırılmış olan bu allerjenler hastanın sırtında kalır (Resim-0). Hasta bu sure boyunca yıkanmamalıdır. 48-72 saat sonra flasterler acılarak hastanın verdiği deri yanıtı değerlendirilir. Kızarık ve kaşıntılı bir zeminde ici su dolu kucuk kabarcıklar şeklindeki sonuclar pozitif olarak yorumlanır (Resim-10).
Resim-8
Resim-9 Resim-10
Kimlere allerji testi yapılabilir?
Allerji testleri her yaştaki erişkin ve cocuğa yapılabilir. Farklı bireyleri farklı allerjenler etkileyeceğinden allerji uzmanınız tıbbi oykunuzu alıp muayenenizi gercekleştirdikten sonra sizin icin hangi testin gerekli ve daha uygun olacağına karar verecektir.
İlaclar deri testlerini etkiler mi?
Ağız yoluyla alınan antihistaminler deri testlerini baskılayacaklarından deri testi yapılmadan bir hafta once kesilmelidir. Ceşitli allerji ilaclarının yanı sıra bazı oksuruk şurupları, nezle ve grip ilacları da antihistamin icerirler. Ayrıca antidepresanlar gibi bazı ilaclar da deri testlerini baskılayarak deri testlerinin yanlış yorumlanmasına neden olabilir. Burun damlaları ve akciğerlere cekilerek kullanılan astım ilacları gibi ilaclarsa deri testleri uzerine etkisiz olup test oncesi kullanılmalarında sakınca yoktur. Kalp, yuksek tansiyon, diyabet gibi hayati onemi olan hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaclar da genellikle deri testlerini etkilemezler ve test oncesi kesilmemelidir. Test oncesi kullandığınız ilaclar hakkında doktorunuza mutlaka bilgi veriniz.
Allerji testleri nicin yapılmalıdır?
Allerjik belirtilerinizin en etkin şekilde tedavi edilebilmesi icin allerji uzmanınız her şeyden once neye allerjik olduğunuzu belirlemelidir. Orneğin sadece ev tozu akarlarına allerjikseniz evde beslediğiniz kedinizi vermek zorunda değilsiniz, ya da polenlere bağlı mevsimsel bir allerjiniz varsa butun bir yıl boyunca ilac kullanmanız gerekmez. Allerji testleri durumunuz hakkında kesin bilgi verecektir ve yakınmalarınıza neden olan allerjenlerin bilinmesi durumunda;
Allerjenlerle karşılaşmaktan kacınabilirsiniz.
Hekiminizce planlanacak ozel ilac tedavileri alabilirsiniz.
Gerekli durumlarda “allerji aşısı” olarak bilinen sorumlu allerjenle aşılama uygulamalarının yapılması soz konusu olabilir.

[h=2]Ankara Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]