Allerji aşısı nedir? Hangi hastalıklarda ve nasıl uygulanır?“Allerjen immunoterapisi”, veya halk arasında daha cok bilinen adıyla “allerji aşıları”, giderek artan dozlarda allerjenin hastaya yıllar suren bir periyot icinde verilmesi esasına dayanan bir tedavi şeklidir. Bu tedavi, allerjenle karşılaşmayı izleyerek ortaya cıkması beklenen semptomların kaybolmasına veya cok azalmasına yol acar.
Allerjen immunoterapisinde, yararlı etkilerin koruyucu bazı antikorların yapımına bağlı olduğu bilinmektedir. Ayrıca hucresel bağışıklık sistemi denilen ve allerjik tepkileri ayarlayan sistemde de değişiklikler olmaktadır. Ozetle bu tedavi, diğer ilac tedavilerinde olduğu gibi sadece hastalığa ozgu belirti ve bulguları baskılamaya yonelik (septomatik) bir tedavi şekli değil, altta yatan mekanizmayı değiştirmeye yonelik ve tam duzelme sağlayan (kuratif) bir tedavi şeklidir.
Uygulama:
Allerji aşılarıyla hastaya değişen konsantrasyonlarda allerjen ekstreleri deri altı injeksiyonla verilir. İlk injeksiyonda en az yoğun olan ekstreden cok az bir miktarda uygulama yapılır. Bunu izleyerek, hastaya her hafta giderek artan yoğunluk ve dozda aşı uygulanır. Ulaşılacak en son konsantrasyon hastanın duyarlılık derecesine bağlıdır.
Genellikle hastalar injeksiyonlara başlandıktan altı ay kadar sonra surekli uygulanacak olan son doza ulaşırlar. İnjeksiyonlar bu dozda da bir sure haftada bir uygulandıktan sonra giderek araları acılarak on gunde bir, iki haftada bir, uc haftada bir ve dort haftada bir gibi aralıklarla uygulanır. Maksimum yararın sağlanabilmesi icin injeksiyonların duzenli olarak uygulanması gerekir. Tedavi suresi ortalama olarak dort yıldır.
Yararları:
Aşı tedavisi, allerji semptomları orta ve ağır derecede olan, her yıl iki-uc aydan fazla suren, ilac tedavisine iyi yanıt vermeyen veya surekli olarak ilac kullanmak zorunda kalan ve kolaylıkla kacınılamayacak allerjenlere duyarlılığı olan hastalara uygulanır.
Ornek olarak ot ve hububat polenlerine alerjisi olan bir kişide ilkbahar ve yaz aylarında allerjik yakınmalar en ust duzeyde olacaktır. Herhangi bir nedenle ev dışına cıkıldığında veya evin pencereleri acıldığında yoğun polen teması soz konusu olacağından bu allerjenlerden tamamen uzak kalmak olası değildir. İlaclar genellikle yakınmaları bir olcude kontrol eder; ancak hastaların coğu uyku hali gibi yan etkiler dolayısıyla duzenli ilac kullanamamaktadır. İşte boyle bir hasta icin aşı tedavisi en uygun secenek olacaktır. Benzer şekilde ağac poleni ve ev tozu akarı (mite) alerjisi olan hastalarda da aşı tedavisi en uygun secimdir. Mantar sporu alerjilerinde de aşı tedavisi yapılmaktadır.
Olası yan etkiler:
Aşı tedavisi ile hastaya herhangi bir ilac verilmesi soz konusu olmayıp hastanın allerjik olduğu allerjenler uygulandığından, injeksiyon yerinde madeni bir para buyukluğunde kızarıklık ve hafif kabarıklık olması normaldir. İnjeksiyon yerindeki daha geniş kaşıntılı kızarıklık ve şişmeler “lokal reaksiyon” olarak adlandırılır. Antihistamin ilaclar ve lokal buz uygulaması lokal reaksiyonların tedavisi icin yeterlidir. Burun akıntısı, hapşırık, gozlerde kaşınma, nefes darlığı, oksuruk ve hırıltılı nefes alma şeklindeki belirtilerle ortaya cıkabilen sistemik reaksiyonlar ise cok daha nadir gorulur. Gelişebilecek bu reaksiyonların kontrolu acısından, aşı yapıldıktan sonra 20-30 dakika sureyle muayenehanede/hastanede beklenmesi ve aşı yerinin hekiminize kontrol ettirilmesi gerekmektedir.
Dikkat edilmesi gerekenler:
Aşıları evinizde muhafaza ediyorsanız buzdolabında bulundurunuz. Kesinlikle buzluğa koymayınız, dondurmayınız.
Aşınızı ici buz dolu bir termos icinde naklediniz.
Aşı yaptırdıktan sonra en az 20 dakika sureyle sağlık merkezinde bekleyiniz.
Aşı yerini hekiminize kontrol ettirmeden sağlık merkezinden ayrılmayınız.
Aşı uygulandıktan sonra aşı yerinde her zamankinden daha geniş bir şişlik ve kızarıklık olması durumunda veya vucutta genel kaşıntı, kızarıklık, burun akıntısı, hapşırık, gozlerde kaşınma, nefes darlığı, oksuruk ve hırıltılı nefes alma şeklinde bir yakınmanız olursa derhal hekiminize bildiriniz.
Aşı yapıldıktan sonra birkac saat sureyle duş almayınız, saunaya gitmeyiniz, alkol almayınız ve ağır egzersiz gerektiren sportif faaliyetlerde bulunmayınız.
Aşılarınızı randevularınızı aksatmadan, duzenli olarak planlandığı gunlerde yaptırınız. Aşılarınızı aksatmanız durumunda, aşamalı olarak aşınızın doz ve konsantrasyonu arttırılamayacak ve sonucta tedaviniz yetersiz/başarısız olacaktır.

[h=2]Ankara Dahiliye uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]