ALLERJİ
Allerji kişilerin aslında zararlı olmadıkları halde bazı maddelere karşı aşırı reaksiyon gostermesidir. Bizi zararlı organizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemimiz, gorevleri istilacıları (antijenleri) zararsız hale getirmek olan vucut savunmacılarını (antikorlar) uretir.
Normalde vucudumuzu koruyan bağışıklık sistemi bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere de aşırı yanıt verir. Bu reaksiyonlara aşırı duyarlılık ya da allerji adı verilir. Allerjik reaksiyona yol acan antijene de allerjen adı verilir. Allerjik reaksiyonlar tek tip değildir, bircok yolla ortaya cıkarlar, vucudun değişik bolumlerinde meydana gelebilirler ve ceşitli şiddette olabilirler.
İmmun (bağışıklık) sistemimiz iyi bir belleğe sahiptir. Yaşamımızın başlangıcında organizmamız yabancı maddelerle karşılaştığında bağışıklık sistemi onları tanımayı ve belleğine almayı oğrenir. Ardından yabancı maddelere (antijenlere) karşı antikorlar ureterek yanıtını hazırlar. Organizmada ne zaman aynı antijen gorulse hatırlama ozelliği nedeniyle daha onceden hazırlanmış yanıt başlar. Bu nedenle saman nezlesi olan bir kişi her yıl polenlerle karşılaşınca immun sistemdeki bu ozellik sebebiyle hemen reaksiyon gosterir.
DUYARLANMA NASIL OLUŞUR?
Duyarlanma bağışıklık sisteminin antijenle temas etmesi, onu belleğine alması ve ona karşı ozel antikorları uretmesidir. Daha sonraki karşılaşmada bağışıklık sistemi antijeni kolaylıkla tanıyacak ve hemen reaksiyon gosterecektir. Bir allerjene karşı duyarlanma icin gerekli olan sure kişiden kişiye değişir.
ATOPİ NEDİR?
"Allerjik bir bunyeye sahip olmak" demektir. Bu durum kalıtsaldır. Başlıca uc ceşit atopik hastalık vardır:
· Atopik dermatit (egzema)
· Allerjik rinit
· Allerjik astma
Allerjik rinit coğunlukla goz allerjisi (konjunktivit) ile birlikte olabilir. Atopik kişiler genetik olarak İgE tipi antikorlar uretme eğilimindedir. Bu İgE antikorları da cevrede bulunan ve normalde zararsız olan allerjenlerle (polenler, ev tozları vb) etkileşime girerek allerjik reaksiyonu başlatır.
Bir cocuk eğer bir ebeveyni allerjikse %30 allerjik olma riski taşır. Eğer her iki ebeveyni de allerjikse allerji gelişme riski %60 dır. Bununla birlikte allerjiler ikinci nesilde gorulmeyebilir.
Allerji belirtileri ve şiddeti, allerjiden allerjiye, cocuktan yetişkine değişiklik gostermektedir. Allerji belirtileri, gozlerde ya da burunda kaşıntı, hapşırma, burun tıkanıklığı, boğazda sıkışma hissi, solunum sorunları ve hatta anafilaktik şok (baygınlık veya bayılma) şeklinde gorulebilir.
Belirtiler yıl boyunca (toz akarları ya da gıda gibi alerjenlere karşı) ya da mevsimsel (orneğin polen kaynaklı) olarak ortaya cıkabilir.
Dunyanın farklı yerlerinde, farklı allerjenler yaygın olduğundan, belirtiler de nerede yaşadığınıza bağlı olarak değişebilir. Orneğin, ananas ulkemizde cok sık tuketilen bir meyve olmadığından allerji de sık gorulmez fakat yumurta ya da buğday gibi bircok yiyeceğin icinde olan besinlere olan allerji yaygındır.
Hava Kaynaklı Alerji Belirtileri: Hava kaynaklı allerjenler; polenler, toz akarları, hayvan tuyleri ve kimyasallardır. Hava kaynaklı alerjiler, genelde 10 yaşında gelişir, erken yirmili yaşlarda zirveye ulaşır ve 40 ile 60 yaşları arasında kaybolmaya başlar.
Belirtileri ise şunlardır:
· Hapşırma
· Burunda kaşıntı ve / veya boğaz
· Burun tıkanıklığı
· Oksuruk
· Gozde kızarma, yanma, kaşıntı, sulanma (allerjik konjonktivit)
Hava kaynaklı allerjenlere karşı hassas olanlarda, genelde allerjik rinit ve / veya allerjik konjonktivit vardır. Yukarıdaki belirtilere, nefes darlığı ve hırıltılı nefes alma da eşlik ediyorsa astımdan şuphelenilmelidir.
Gıda Alerjisi Belirtileri : Bir gıda farklı kişilerde farklı belirtilere neden olabildiği gibi aynı kişide, farklı zamanlarda, farklı dozlarda, farklı tepkilere de neden olabilir. Gıda alerjileri:
· Sindirim sisteminde: bulantı, kusma, ağrı, ishal
· Solunum sisteminde: nezle, astım, odem
· Deride: Kızarıklık, kabarma, kaşıntı, urtiker, egzama, anjioodem gibi sorunlara neden olur.
Eğer allerji cok ağır seyrediyorsa anafilaksi de gorulebilir.
Bocek Alerjisi Belirtileri : Ozellikle cocuklarda daha sık gorulur.
· Boğazda şişkinlik
· Tum vucut uzerinde urtiker (kurdeşen)
· Nefes almada zorluk
· Mide bulantısı
· İshal
· Anafilaktik şok
Doc. Dr. Fusun Ulger

[h=2]Gaziantep Goğus Hastalıkları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]