Gunumuzde alkol madde kullanımın yaygınlığı arttıkca ve bağımlılığa ozel tedavi merkezlerinin yetersizliği ve yuksek maliyeti ortaya cıktıkca, bu maddeleri kullanan kişiler ya da bağımlılılar icin daha kısa tedavi yontemleri arayışları başlamıştır. Kişinin değişime karar vermeden tedaviye başvurması ya da tedaviden yararlanması mumkun değildir. Birey oncelikle değişmeyi kabullenmelidir.
Alkol bağımlılarının, sorunlarıyla ilgili olarak kendi kendilerine ne soyledikleri, sorunlarını ele alma girişimlerinde yaşadıkları katlanılması guc duygular ve en onemlisi, boyle bir sorunları olduğu icin, kendileriyle ilgili olarak kendi kendilerine ne soyledikleri, bu kişilerin, uzerinde durulması gereken başlıca yerleşik duşunceleridir. Bu kişilerin, duşuncelerinin, duygularının ve icme davranışlarının birbirleriyle yakından ilintili olduğunu gormeleri gerekir. Carpık duşuncelerin ve sağlıksız duygularını değiştirerek, kendilerine zarar veren bu davranışlarını bırakabileceklerini oğrenebilirler.
ALKOL BAĞIMLILARININ DUŞUNME BİCİMLERİ:
“OTOMATİK DUŞUNCELER”kendiliğinden ortaya cıkar, bilincdışıdır Katı duşuncelerdir, esnek değildirler.YA HEP ya daHİC ,siyah ya dabeyaz duşuncelerdirAŞIRI GENELLEŞTİRİLMİŞve MANTIKSIZ duşuncelerdir. Sınanmamış ve mutlak duşuncelerdir.YADSIMA :“aşırı olculerde alkol kullanmak bir sorun değildir.’’“Duygusal sorunları cozmenin en iyi ve tek yolu alkol kullanmaktır.’’“Dayanamam, katlanamam”,“aşırı duzeyde uyarılabilmenin, doyum sağlayabilmenin ve coşku duyabilmenin tek yolu ancak alkol almaktır”. Rahatsızlık duymaya gelememe kaygısı: “Her ne uğruna olursa olsun, butun sağlıksız duygulardan kacılması gerekir”. “Değişmek cok guc” duşuncelerinden kaynaklanan umutsuzluk, caresizlik ve değersizlikduyguları. Bir bağımlı oldukları icin kendi kendini ayıplama, suclamaduşunceleriyleutanc duyarlar.BAĞIMLILARIN ALKOL ALMAYLA İLGİLİ, SIK KARŞILAŞILAN İŞLEVSEL OLMAYAN DUŞUNCELERİ
“Arada bir denetimi ortadan kalksa da, alkol kullanmak hicbir zaman benim icin bir sorun olmamıştır. Nasıl icki ictiğimi duşunen diğer insanların bu kendi sorunları…” “Denetimini yitirme, var olan sorunun ilk belirtisi olabilir. İcki icmem başkaları icin onemli bir sorun olursa, er gec benim icinde bir sorun olacaktır.
‘’ Gevşemek icin icki icmem gerekiyor.’’“İcki icmek istiyor olabilirim, ancak yalnızca icmek istediğim icin icmek zorunda değilim.
‘’İstediğimi elde edememeye gelemiyorum, buna katlanmak cok guc.’’“Bundan hoşlanmayabilirim, ancak gecmişte katlandığım zamanlar oldu, şimdide katlanabilirim.”
‘’Ancak coşkun ya da taşkın olduğum, ayağım yerden kesildiği zaman kendimi iyi ve rahat hissediyorum.’’“ Alkol almadan toplumsal olarak kendini iyi hissetmeyi oğrenmek guc gelebilir, ancak bunu yapabilen cok sayıda insan var.”
”İcki icmeyi sonlandırmak cok guc olabilir. Butun arkadaşlarımı yitirebilirim, sıkılmaya başlayabilirim ve icki icmeden, kendimi hic rahat hissetmeyebilirim.’’“İcki icmeyi sonlandırmanın bir takım sonuclarına katlanmak zorunda kalabilirim ve bunun icin bir zaman ve caba harcamam gerekebilir, ancak bunları yapmayacak olursam sonucları cok daha kotu olur.”
‘’İcki icmeyen insanlar, kosteklenmiş ve mutsuz insanlardır.’’ “ Bununla ilgili olarak elimde ne gibi kanıtlar var? İcki icemeyen insanlar gercekten mutsuz, icenler ya da icebilenler gercekten mutlu mu?”
‘’Bir kez başlamak demek, artık onu durduramamak demektir.’’“ Yapılan bir yanlış, yeni bir oğrenme yaşantısı olarak gorulebilir. Bu kesin bir başarısızlık demek değildir, nasıl bir yol izleyeceğini gosteren gecici bir aksama olabilir. Nasıl bir yol izleyeceğimi belirleyecek olan yine ben kendimim.”
Coğu alkol bağımlısı, belirli bir takım duygusal ya da durumsal tetikleyici etkenler ortaya cıkınca, kendilerini ‘’ icmek zorunda ‘’ olarak gorur. Bu zorundalığın altında, işlevsel olabilmek ya da yatışabilmek icin icmeleri gerektiğiyle ilgili işlevsel olmayan duşunceler yatar.
İCKİ İCMEYİ BIRAKTIKTAN SONRA, YENİDEN İCMEYE BAŞLAMAYA YOL ACABİLEN İŞLEVSEL OLMAYAN DUŞUNCELER
“Hic icmemek gercekten cok guc… istediğimi elde edememeye gelemiyorum.‘’ “Hic icmemek guc olabilir, ancak bugune dek buna katlanabildim, buna katlanmayı surdurebilirim. Her ne istiyorsam o olmak zorunda değil, ayrıca icki icmek istiyor olabilirim, ancak birlikte getireceği sorunları yaşamak istemediğimi biliyorum.
‘’Yaşamımda daha cok coşku olsun istiyorum. Arkadaşlarımı gorememekten cok sıkılıyorum, artık buna dayanamayacağım. Daha onceleri icki ictiğimiz yere giderek arkadaşlarımı goreceğim, ancak ben icki icmeyeceğim’“Hic kimse sıkıldığı icin olmemiştir. Yaşamımda daha cok coşku olmasını istiyor olabilirim, ancak yeniden icmeye başlayabilecek olma olasılığını goze almam gerekir. Sıkılmak istemiyorsam yapacak başka şeyler bulmam gerekecek.”
‘’ Yazık bana !.. bir cok insan bunun ustesinden gelebiliyorken ben ickiyi bırakmak zorunda kaldım, bu benim değersizliğimi gosteriyor. Artık hicbir şey benim icin doğru olamaz, oyleyse bunun ne yararı var? Bir icki icmek benim yaşamımı nasıl daha kotuye goturebilir? ‘’ “Başka insanların yapabildiği bir şeyi yapamadığım icin benim değersiz olduğumu gosteren ne gibi kanıtlar var? Yuz metreyi de on saniyede koşamıyorum ama koşabilenler var. Bu, benim değersiz olduğumu mu gosterirİ? Şu an icin her şey yolunda gitmiyor gibi gozukebilir, ancak bunun icin yazıklanmam , yerinmem gerekmiyor. Boyle hissetmem yalnızca beni daha kotu hissettirir. İsteğim olan bir kadeh icki uzerinde duşunmem gerekir. En son ictiğim zamanı anımsıyor muyum? Yaşamımı daha iyileştirdim mi? Yoksa daha cok icmeme mi yol actı? Başıma bir suru sorun geldi, hangisini yeğlerim? “
‘’ Bana boyle davranmazlar. Kimin soz sahibi olduğunu ben onlara gostereceğim. Onları yola getirmesini bilirim. Sarhoş olacağım ve onlar, bundan buyuk uzuntu duyacaklar’’ Gercekten bana boyle davrandıkları zaman onlardan hic hoşlanmıyorum. Kendimi savunabilmeyi oğrenmenin yollarını bulmalıyım, onları cezalandırmak bir cozum değil. Ayrıca sarhoş olarak gercekte kimi cezalandırıyorum?
‘’ Altust oldum ve cok gerginim. Bir kadeh icmezsem cıldıracak gibi oluyorum. Aklımı oynatacağıma sarhoş olmayı isteyeceğimden eminin’’ “Bir kadeh icki aklımı oynatmamı engelleyemez tam tersine beni daha aşağılara ceker. Altust olmakla ya da gergin olmakla icmeden daha iyi başa cıkabilir. Ayrıca insanlar istediklerini elde edemedikleri icin cıldırmazlar.
‘’Alt ust olmak korkunc bir duygu katlanılabilir değil…”“Altust olmak hic hoşuma giden bir duygu değil, ancak buna her zaman katlanabilirim.”
‘’ Yaşadığım duygular cok kotu sonuclar doğurabilecek olan duygular. Yaşadığım bu duygulardan oturu cıldırabilir ve hicbir zaman iyileşemeyebilirim. ““Ben istemedikce yaşadığım guzel olmayan ve beni aşağı ceken duygular icki icmeme yol acamaz.”
‘’Bana rahatsızlık veren butun bu duygularla uğraşmak zorunda değilim. İcki icmeyi coktan bıraktım.’’ “İcki icilmediği icin yaşam hep kolay ve rahat olacak diye bir kural mı var? Değişmek icin kendimi zorladığım şu aşamada bir takım olumsuz duygular yaşayabilirim,bu son derece olağan…
‘’ Her zaman butun duygularımı denetim altında tutabilmeliyim’’ “Butun duygularımı denetim altında tutamayabilirim, ancak bana rahatsızlık verenleri ayırt edebilirsem, bunları yonetebilir ve değiştirebilirim.
Alkol bağımlısı kişiler,genellikle, icki ictikleri, yaşamda yeterince işlevsel olamadıkları ve guclu duygularıyla başa cıkamadıkları icin kendilerini aşağılama eğiliminde olurlar.
“icki icme sorunumun ustesinden gelme konusunda cok istekliyim, ancak ben de her yonu ile yetkin( mukemmel) biri değilim. ‘’benim yaptıklarımı yapan herkes kotu bir insandır ve kotu bir insan olarak kalacaktır.’’Kotu bir takım davranışlarda bulunmak, kotu bir insan olmak değildir; yalnızca kotu davranışları olmuş olan, yanılmış bir insan olduğu anlamına gelir.
‘’ bir insan olarak değerli olabilmek icin herkes tarafından sevilmeli ve onaylanmalıyız. Artık icmiyorum ve insanları mutlu edebilmek icin her zamankinden daha cok kendimi zorlamalıyım.”Kimin sevdiği ya da kimin sevmediğinden yola cıkarak bir insan değerlendiremez.
‘’ yaşadığım alkol sorunu yuzunden buyuk zarar gormuş, değersiz bir insanım.’’Kişiliği zarar gormuş ve değersiz bir insan değilim, yalnızca yanlış yaptığımı biliyorum.
‘’ kendimi kanıtlamak icin ne yapmam gerekiyorsa yapacağım. onlara gostereceğim…’’Değerimi kanıtlayamam, ancak davranışlarımı iyileştirebilirim.
Bu kişilerin, kendilerini aşağılamalarının onune gecebilmek icin ‘’KOŞULSUZ KENDİNİ KABUL’’ felsefesini benimsemeleri daha uygun olur.
MADDEDEN UZAK DURMA KARARININ GETİRDİĞİ GECİCİ YOKSUNLUK DUŞUNCELERİ
‘’icki icmeden durmaya dayanamam.’’
‘’ icki icmeden bir iş yapamam.’’
‘’alkole karşı koyabilecek denli guclu değilim.’’
‘’icki icme istediğimi onlardan kaldırmaya dayanamam.’’
‘’ icki icmezsem, kendimi cok eksik hissedebilirim.’’
‘’yaşamın ustesinden gelmekte zorlanıyorum, dolayısıyla icki icmeye hakkım var.’’
‘’icki icmek zorundayım, yoksa yaşamımı surduremem.’’
‘’ icki icmek boylesine guzelken, bundan yoksun kalmamalıyım.’’
‘’ icki icmemek bana gore guc geliyorsa bundan neden yoksun kalayım.’’
Bağımlılık nasıl başlamış olursa olsun, bu oruntu bağımlılığın surup gitmesi icin yeterlidir. Bağımlılıklarının bu denli kolay ortaya cıkmasının ve surmesinin nedeni, hicbir bilişsel ya da davranışsal yontemin, duyulan kaygıyı, bu maddeler kadar hızlı ve caba gostermeden ortadan kaldıramamasından kaynaklanır.
İcki icmenin diğer bir duşunsel temeli, yaşanan sorunlarından kacınmak ya da kacmaktır. Alkol, her zaman gevşetici etkileriyle bilinir. Beklenti de gerginliği ortadan kaldıracağı bicimindedir. Alkol alan kişiler, gercekten bir olcude gevşerler, ancak bu kişiler, gevşemenin tek yolu olarak alkol almayı surdurecek, gevşemenin daha guzel yollarını oğrenemezler.

[h=2]Antalya Psikiyatri uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]