Alkol ve madde bağımlılığı- tedavisiALKOL VE MADDE BAĞIMLILIĞI
Bağımlılığı kısaca tanımlayacak olursak; kişi bir maddenin, nesnenin ya da etkinliğin yaşamını ve sağlığını olumsuz etkilediğinin farkında olmasına rağmen bu eyleme devam etmesidir. Bağımlı davranış nikotin, alkol ya da kokain gibi maddelerin kullanımını icerebilir. Bağımlı davranış Amerikan toplumunun karşı karşıya olduğu en yaygın akıl hastalığı sorunlarından biridir.
Aşağıdaki şu ayırımlar madde bağlamlılığının anlaşılması icin onemlidir:
-Madde kullanımı genel olarak, kullanım sonrası tehlikeli davranışlara ya da sosyal, psikolojik, mesleki ve sağlıkla ilgili surekli bir sorun yaşamasına rağmen surekli kullanıma neden olan maddenin patolojik kullanımını icerir.
- Madde bağımlılığı madde kullanımı bozukluklarının daha ağır bicimlerini icerir ve genellikle istenen etkilerin ortaya cıkması icin artan oranlarda kullanım gereksinimi soz konusudur. Bu bozukluklarda bağımlılık, kişinin bir uyuşturucu maddeye tolerans gostereceği veya maddeye ulaşamadığı durumda yoksunluk belirtileri sergileyeceği anlamına gelir.
- Tolerans arzulanan etkilerin sağlanması icin daha fazla maddeye gereksinim duyulması, bedende yaşanan ve metabolizmanın hızını etkileyen biyokimyasal değişimlerden ve maddenin bunyeden atılmasından kaynaklanır.
-Yoksunluk, maddeden yoksun kalındığında ortaya cıkan terleme, titreme ve gerginlik gibi fiziksel belirtilerdir.
ALKOL BAĞIMLILIĞI
Alkol kullanımı ve bağımlılığı gunumuzde en onemli sorunlardan biridir. Aşırı alkol tuketiminin kullanıcıların, ailelerinin ve yakın cevresinin uzerindeki cok yıkıcı etkisi nedeniyle psikiyatrik bozukluklar arasında en zarar verici olanlardan biridir. Aşırı alkol kullanımının ortaya cıkardığı zararlı etkiler cok ceşitlidir. Ağır icici; yaralanma eğilimi, evlilikte gecimsizlik ve eş şiddetine maruz kalma ile bağlantılıdır.
Aşırı alkol kullanımı şiddetli zihinsel sağlık sorunlarına yol acabilir. Uzun sure aşırı icki icenlerde ‘’alkol yoksunluğu deliryumu’’ olarak adlandırılan bir tepki oluşabilir. Bu reaksiyon uzun suren aşırı icki icme doneminden sonra cekilen yoksunluk sırasında ortaya cıkar. Alkol yoksunluğu deliryumu belirtileri;
Zaman ve yerde yonelim bozukluğu orneğin; hastaneyi kilise zannetmek
Ozellikle yılan, fare ve hamam boceği gibi kucuk ve hızlı hareket eden hayvanlarla ilgili halusinasyonlar
Bu hayvanların korkutucu bir şekilde bicim, buyukluk ve renk değiştirmesi sonucunda ortaya cıkan akut korku
Elde, dilde ve dudaklarda belirgin titremeler, terleme, ateş, hızlı ve zayıf kalp atışları, dilde pamuklanma ve kotu kokulu nefes gibi semptomlardır.
Deliryum tipik olarak 3 ile 6 gun surer ve genellikle hezeyanları derin bir uyku izler. Kişi uyandığında olası hafif bir pişmanlık dışında yalnızca birkac belirti kalır. Kişi bu durumdan son derece korkmuş olduğundan birkac hafta ya da ay boyunca icki icmez fakat genellikle icme davranışı yeniden başlar ve bunu da yeni bir nobetle birlikte hastaneye kaldırılma izler. Kasılma, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonların neden olduğu ’yoksunluk deliryumu’ kaynaklı olumlerin yaşanması olasıdır.
Alkolle bağlantılı bir diğer psikoz da ‘’surekli alkol bozukluğu’’ dur. En one cıkan belirti bellek eksikliğidir ve buna oyku uydurma eşlik edebilir. Bu bozukluğu sergileyenler az once gordukleri resim, yuz, oda ve diğer nesneleri tanıdık gelmelerine karşın tanıyamazlar. Bu hastalarda planlama yetersizliği, entelektuel yeteneklerde duşuş ve yargı yeteneğinde bozulmalar gibi bilişsel bozulmalar gorulur. Belleklerindeki rahatsızlık da yeni bağlantılar kurma yeteneklerini yitirmiş olmaları ile ilişkilidir. Bu tip reaksiyonlar genellikle uzun suredir alkol kullananlarda, uzun yıllar boyunca aşırı icmenin sonucunda ortaya cıkar.
Ergenler, ickiye akranları arasındaki populerlik ve kabullenilme duzeylerinin artması beklentisiyle başlar. Sosyal yarar beklentileri de ergenlerde ickiye başlama kararını etkileyebilir. Yetişkinlerde ise; ilişkilerdeki yakınlık ve destekleyicilik duzeyi duşuk olanların, daha olumlu ilişkileri olan yakın ciftlere oranla uzuntu ve duşmanca tavırlar yaşanmasının ardından icki icme eğilimi daha yuksektir.
Alkole bağlı bozuklukların tedavisi
Genellikle kullanılan tedaviler; alkolden arındırma, fiziksel rehabilitasyon, alkol kullanma davranışının denetim altına alınması, kişinin alkol olmadan hayatındaki problemlerle başa cıkabileceğini ve daha odullendirici bir yaşam surebileceğini kabullenmesini sağlama tedavi şekilleridir.
Tedavi sırasında cevrenin desteği alkol bağımlısının daha cabuk iyileşmesi bakımından onemlidir. Ayrıca kişinin cevresindeki kişiler yanında alkol kullanmaya devam ederse bu tedaviyi olumsuz etkiler ve kişinin tekrar alkol kullanmasına sebep olabilir. Bu sebeple tedavi goren kişi alkol kullanılan ortamlardan uzak durmalı, gerekirse arkadaş ortamını değiştirmelidir.
Psikolog Duygu Yakupoğlu

[h=2]İstanbul Psikoloji uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]