Kronik, tekrarlayan, pembe renkli, yuzeyi puturlu olan kaşıntılı dokuntulerdir. Aktif lezyonlar tum vucutta yaygın veya bir bolgede sınırlı olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı lezyonlar şeklinde olabilir. Aşırı kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Lezyonların surekli olarak nuks ettiği veya iyileşmediği donemlerde cilt kalınlaşması, cizgilenmesi, soyulmalar ve renk koyulaşması olabilir. Hastalığın başlangıc yaşına gore lezyonların vucuttaki dağılımı farklılık gosterir.
1. İnfantil ( bebeklik donemi ) Atopik Dermatit:
2 ay-2 yaş arası cocuklarda gorulur. Lezyonlar ozellikle yuzde ( sıklıkla yanaklarda ), saclı deride, boyunda, sırtta, diz ve dirsek bolgelerinde oluşur. Bu donemde başlayan hastalık 3 yaşında iyileşebilir veya ileri cocukluk yaşlarında da devam edebilir.
2. Cocukluk Cağı Atopik Dermatiti:
2-12 yaşlar arasında gorulur. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek onu, diz arkası, boyun, el bileği ve ayak bileğinde gorulur. Lezyoların olduğu cilt bolgelerinde kuruluk, cizgilenme, sulanma ve kaşıntı vardır.
3. Erişkin Donemi Atopik Dermatiti:
Cocukluk cağı atopik dermatitinin devam etmesi veya ilk kez 12-20 yaşlar arasında başlayan cilt hastalığı şeklinde ortaya cıkabilir. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek onu ve diz arkasında bulunur. Bazen ellerde de olabilir. Genellikle ciltte cizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur. Bazen goz cevresi ve ağız cevresinde kuruluk ve cildin dokulmesi eşlik edebilir. Genellikle kronik
seyirlidir.
Atopik Dermatite Eşlik Edebilen Bulgular:
· El ve ayak tabanı cizgilerinin belirginleşmesi
· Goz altında koyu golgeler
· Yanak, sırt, kol ve bacakta sınırları belirgin soluk renkli bolgeler
· Atopik dermatiti olan bebekler ileriki yıllarda astım veya allerjik rinit olabilirler
Atopik Dermatit ( Egzema ) Nasıl Tedavi Edilir?
1.Koruyucu Onlemler:
Bu hastaların ciltleri aşırı kurudur. Cilt kuruluğu belirtilerin alevlenmesine neden olur. Bu nedenle cildin surekli olarak nemlendirilmesi son derece onemlidir. Ayrıca bu kişiler normal sabun kullanmamalıdır. Kremli sabunların kullanılması onerilir. Terleme şikayetleri arttırdığından, ozellikle sıcak havalarda dikkat edilmesi onerilir. Tetkiklerde belirtilere sebep olan herhangi bir allerjen ( inek sutu, yumurta, ev tozu akarı gibi ) saptanırsa, bu allejenden kacınmak icin doktorun onerdiği onlemler mutlaka alınmalıdır.
2.İlac Tedavisi:
1.Kaşıntı onleyiciler ( antihistaminikler-şurup, tablet )
Bu hastaların en onemli şikayeti kaşıntıdır. Bu şikayetlerin ortadan kalkması icin doktorunuzun
onerdiği ilacı şikayetlerin alevlendiği donemlerde kullanmak gerekir.
2.Lokal Kortikosteroidler ( merhem, krem )
Cilt lezyonlarının aktif olduğu donemlerde lezyon uzerine haricen ince bir tabaka halinde doktorunuzun
onerdiği kullanma suresi dikkate alınarak uygulanır. Bu ilaclar doktorun onerdiği nemlendirici ile cilt
nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.
B. URTİKER ( KURDEŞEN ) VE / VEYA ANJİYOODEM ( KUŞPALAZI )
Sınırlar belirgin olan pembe renkli, bazen ortası soluk olabilen, yuzeyden kabarık, kaşıntılı, capı birkac milimetreden birkac santimetreye kadar değişebilen cilt dokuntulerine urtiker denir. Bu dokuntuler vucudun herhangi bir bolgesinde olabilir. Anjiyoodem ise sıklıkla goz kapakları, dudak ve dil gibi yuzun bazı bolgelerinde deri ve deri altı tabakasının şişmesi durumudur. Anjiyoodemde renk değişikliği olmaz ve kaşıntı yoktur. Nadiren larenks ( soluk borusunun giriş bolgesi ) veya farenks ( yemek dorusunun giriş bolgesi ) bolgesinde olan anjiyoodem ses kısıklığı, soluk almada gucluk gibi ciddi bir tabloya neden olabilir. Urtiker ve anjiyoodem bazen aynı hastada birlikte gorulebilir.
Urtiker ve Anjiyoodemin Klinik Tipleri Nelerdir ?
1. Akut Urtiker ve Anjiyoodem: Tarif edilen tipik kaşıntılı dokuntulerin aniden ortaya cıkması durumudur. Lezyonlar genellikle 24 saat icinde soner, ancak 6 hafta sure ile aralıklı olarak yeniden cikabilir. Bazen anjiyoodem de urtikere eşlik edebilir.

2. Kronik Urtiker: Tekrar eden urtiker ve anjiyoodem tablosunun 6 haftadan daha uzun surmesi halinde buna kronik urtiker denir. İlaclar, yiyecek katkı maddeleri, allerjenler, parazitler veya diğer bazı enfeksiyonlar sebep olabilir. Hastaların ancak % 10’unda sebep olan etken saptanabilir.

3. Kolinerjik Urtiker: Merkezi vucut ısısının yukselmesine neden olan durumlardan ( sıcak duş, veya egsersiz gibi ) birkac dakika sonra dokuntulerin ortaya cıkması durumudur.

4. Fiziksel Urtiker:
1.Demografizm: Sert sivri uclu bir cisim veya tırnak ile cildin cizilmesini takiben birkac dakika icinde cizilen bolgede oluşan pembe renkli kabarıklık durumudur. Akut veya kronik urtikeri olan kişilerde genellikle dermografizm vardir.
2.Basınc Urtikeri:
1. Erken tipte basınc urtikeri: Cilde basınc uygulamasını takiben birkac dakika icinde oluşan kırmızı renkli, yanma hissi veren dokuntulerin oluşması durumudur. Genellikle 30 dakika surer.

2. Gec tipte basınc urtikeri: Cilde uzun sureli bir basınc uygulamasını takiben ( ağır bir cantanın omuza uzun sureli asılan askısı, elde bavul taşınması, uzun sureli oturma gibi ) 30 dakika ile 9 saat icinde basınca maruz kalan bolgede dokuntulerin oluşması durumudur. Bazen ateş, titreme, baş ağrısı eşlik edebilir.
1. Solar Urtiker: Kuvvetli ışık veya ultrviyole ( guneş ışınları ) ışınlarına maruz kaldıktan sonra birkac dakika veya birkac saat icinde urtikeryal lezyonların oluşması durumudur.

2. Soğuk Urtiker: Soğuk hava veya soğuk su ile temas sonrası, dakikalar icinde ciltte yanma hissi veren urtikeryal dokuntulerin olması durumudur. Bazen bayılma, baş ağrısı, solunum sıkıntısı, baş donmesi ve nabzın hızlanması eşlik edebilir. Soğuk ile temastan birkac saat sonra ortaya cıkabilen klinik formları da vardır. Bu hastaların tanı konduktan sonra soğuk denize girmesi mutlaka onlenmelidir.

3. Adrenerjik Urtiker: Kişide psikolojik stress yaratan durumların ardından birkac milimetre buyukluğunde pembe dokuntulerin gruplar halinde ortaya cıkması durumudur.
1. Kontakt Urtiker: Kişinin duyarlı olduğu bir madde ile cildinin temas etmesi sonucu ortaya cıkan rtikeryal bir dokuntudur. Son yıllarda en cok suclanan madde latex’dir. Latex cerrahi eldivenlerde ve bircok tıbbi malzemede kullanılan bir urundur. Latex allerjisi olan kişilerde, latex iceren malzemelerle tıbbi mudahale sonrası urtikerden anafilaksi ismi verilen ciddi allerjik durumlara kadar ceşitli reaksiyonlar oluşabilir. Boyle bir allerjisi olduğu saptanan kişilere mutlaka uygun testler ile tanı konmalı ve tıbbi mudahale oncesi gerekli onlemler alınmalıdır.

2. Egsersiz ile Tetiklenen Urtiker: Kişinin egsersiz yapmasını takiben ciltte allerjik dokuntu olması halidir. Bazen eşlik eden anjiyoodem, bronş spazmı ( nefes darlığı, hırıltı ), hipotansiyon ve bayılma olabilir.
Urtiker ve Anjioodem Nasıl Tanınır ?
1.Oyku Alma ve Yaklaşım:
Uzman kişi tarafından urtikeryal dokuntulerin ve eşlik eden reaksiyonların oluş zamanı, şekli, suresi ve tetikleyici faktorler hakkında alınan ayrıntılı oyku tanının en onemli kısmıdır. Ayrıca hastanın bu dokuntulerine sebep olabilecek diğer tum olası faktorler ( cevre şartları, kullandığı ilaclar, gecirdiği hastalıklar gibi ) dikkatle sorgulanmalıdır. Bu oykunun bir allerji uzmanı tarafından alınması gerekir.
2.Spesifik Yaklaşım:
Ayrıntılı oyku alınmasını takiben, dikkatli bir fizik muayene yapılmalıdır. Urtikerin tipine gore ( akut, kronik veya diğer urtiker tipleri ) hastadan gerekli labaratuvar tetkikleri istenir.
Urtiker ve Anjioodem Nasıl Tedavi Edilir?
1.Eliminasyon: Belirtilerin ortaya cıkmasına sebep olduğu farkedilen veya tetkiklerle saptanan yiyecek, ilac, diğer maddeler ve faktorlerden uzak durulması onerilir. Bunların yerine kullanılması uygun olanlar hakkında hastaya bilgi verilir. Enfeksiyon varsa tedavi edilir. Ciddi reaksiyon yaşayan hastalarda acil durumda kendi kendilerine uygulayabilecekleri epinefrin iceren preparatlar onerilir.
2. İlac Tedavisi:
1.H1 reseptor blokerleri ( antihistaminikler ) ( şurup, tablet ): Bu grup ilaclar tedavide en onemli ilaclardır. H1 reseptor blokerleri kendi icinde 1 ve 2. kuşak ilaclar olmak uzere iki gruba ayrılır. Bir grup ilacı tek başına veya bazen gerekli gorulduğunde iki grup ilacın birlikte kullanılması şeklinde tedavi yontemleri vardır. Bu ilacları doktorunuzun onerdiği doz ve surede kullanmak gerekir.
2.H2 reseptor blokerleri ( tablet ): H1 reseptor blokerleri ile tedaviye yeterli yanıt alınmadığı durumlarda allerji uzmanının onerisi ile tedaviye eklenen ilaclardır.
3.Kortikosteroidler ( tablet, injeksiyon ): Ciddi akut reaksiyonlarda veya diğer tedavilere direnci olan durumlarda tek doz veya belirli bir sure icin mutlaka doktor kontrolunde kullanılması gereken ilaclardır.
Adrenerjik ajanlar ( injeksiyon ): Urtiker veya anjiyoodeme eşlik eden soluk almada zorluğa neden olabilen larenks odeminin olduğu durumlarda acilen uygulanan ilaclardır. Tekrarlayan anjioodem atakları geciren hastaların bu ilacı yanında taşıması, ani solunum yolu tıkanması durumunda koluna cıltaltı enjeksiyon şeklinde uygulaması oğretilirc İlac dozu enjektorde hazırlanmış şekilde ticari sunumdadır (Epipen, Anahelp).

[h=2]İstanbul Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]