Alerjik cilt hastalıklarıA. ATOPİK DERMATİT ( EGZEMA ) NEDİR ?
Kronik, tekrarlayan, pembe renkli, yuzeyi puturlu olan kaşıntılı dokuntulerdir. Aktif lezyonlar tum vucutta
yaygın veya bir bolgede sınırlı olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı lezyonlar şeklinde olabilir.
Aşırı kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Lezyonların surekli olarak nuks ettiği veya iyileşmediği
donemlerde cilt kalınlaşması, cizgilenmesi, soyulmalar ve renk koyulaşması olabilir. Hastalığın
başlangıc yaşına gore lezyonların vucuttaki dağılımı farklılık gosterir.
1. İnfantil ( bebeklik donemi ) Atopik Dermatit:
2 ay-2 yaş arası cocuklarda gorulur. Lezyonlar ozellikle yuzde ( sıklıkla yanaklarda ), saclı deride,
boyunda, sırtta, diz ve dirsek bolgelerinde oluşur. Bu donemde başlayan hastalık 3 yaşında
iyileşebilir veya ileri cocukluk yaşlarında da devam edebilir.
2. Cocukluk Cağı Atopik Dermatiti:
2-12 yaşlar arasında gorulur. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek onu, diz arkası, boyun, el bileği ve ayak
bileğinde gorulur. Lezyoların olduğu cilt bolgelerinde kuruluk, cizgilenme, sulanma ve kaşıntı vardır.
3. Erişkin Donemi Atopik Dermatiti:
Cocukluk cağı atopik dermatitinin devam etmesi veya ilk kez 12-20 yaşlar arasında başlayan cilt
hastalığı şeklinde ortaya cıkabilir. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek onu ve diz arkasında bulunur. Bazen
ellerde de olabilir. Genellikle ciltte cizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur.
Bazen goz cevresi ve ağız cevresinde kuruluk ve cildin dokulmesi eşlik edebilir. Genellikle kronik
seyirlidir.
Atopik Dermatite Eşlik Edebilen Bulgular:
· El ve ayak tabanı cizgilerinin belirginleşmesi
· Goz altında koyu golgeler
· Yanak, sırt, kol ve bacakta sınırları belirgin soluk renkli bolgeler
· Atopik dermatiti olan bebekler ileriki yıllarda astım veya allerjik rinit olabilirler
Atopik Dermatit ( Egzema ) Nasıl Tedavi Edilir?
1.Koruyucu Onlemler:
Bu hastaların ciltleri aşırı kurudur. Cilt kuruluğu belirtilerin alevlenmesine neden olur. Bu nedenle
cildin surekli olarak nemlendirilmesi son derece onemlidir. Ayrıca bu kişiler normal sabun
kullanmamalıdır. Kremli sabunların kullanılması onerilir. Terleme şikayetleri arttırdığından, ozellikle
sıcak havalarda dikkat edilmesi onerilir. Tetkiklerde belirtilere sebep olan herhangi bir allerjen (
inek sutu, yumurta, ev tozu akarı gibi ) saptanırsa, bu allejenden kacınmak icin doktorun onerdiği
onlemler mutlaka alınmalıdır.
2.İlac Tedavisi:
1.Kaşıntı onleyiciler ( antihistaminikler-şurup, tablet )
Bu hastaların en onemli şikayeti kaşıntıdır. Bu şikayetlerin ortadan kalkması icin doktorunuzun
onerdiği ilacı şikayetlerin alevlendiği donemlerde kullanmak gerekir.
2.Lokal Kortikosteroidler ( merhem, krem )
Cilt lezyonlarının aktif olduğu donemlerde lezyon uzerine haricen ince bir tabaka halinde doktorunuzun
onerdiği kullanma suresi dikkate alınarak uygulanır. Bu ilaclar doktorun onerdiği nemlendirici ile cilt
nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.
B. URTİKER ( KURDEŞEN ) VE / VEYA ANJİYOODEM ( KUŞPALAZI )
Sınırlar belirgin olan pembe renkli, bazen ortası soluk olabilen, yuzeyden kabarık, kaşıntılı, capı birkac
milimetreden birkac santimetreye kadar değişebilen cilt dokuntulerine urtiker denir. Bu dokuntuler
vucudun herhangi bir bolgesinde olabilir. Anjiyoodem ise sıklıkla goz kapakları, dudak ve dil gibi
yuzun bazı bolgelerinde deri ve deri altı tabakasının şişmesi durumudur. Anjiyoodemde renk
değişikliği olmaz ve kaşıntı yoktur. Nadiren larenks ( soluk borusunun giriş bolgesi ) veya farenks (
yemek dorusunun giriş bolgesi ) bolgesinde olan anjiyoodem ses kısıklığı, soluk almada gucluk gibi
ciddi bir tabloya neden olabilir. Urtiker ve anjiyoodem bazen aynı hastada birlikte gorulebilir.
Urtiker ve Anjiyoodemin Klinik Tipleri Nelerdir ?
1. Akut Urtiker ve Anjiyoodem: Tarif edilen tipik kaşıntılı dokuntulerin aniden ortaya cıkması
durumudur. Lezyonlar genellikle 24 saat icinde soner, ancak 6 hafta sure ile aralıklı olarak yeniden
cikabilir. Bazen anjiyoodem de urtikere eşlik edebilir.
2. Kronik Urtiker: Tekrar eden urtiker ve anjiyoodem tablosunun 6 haftadan daha uzun surmesi
halinde buna kronik urtiker denir. İlaclar, yiyecek katkı maddeleri, allerjenler, parazitler veya diğer
bazı enfeksiyonlar sebep olabilir. Hastaların ancak % 10’unda sebep olan etken saptanabilir.
3. Kolinerjik Urtiker: Merkezi vucut ısısının yukselmesine neden olan durumlardan ( sıcak duş, veya
egsersiz gibi ) birkac dakika sonra dokuntulerin ortaya cıkması durumudur.
4. Fiziksel Urtiker:
1.Demografizm: Sert sivri uclu bir cisim veya tırnak ile cildin cizilmesini takiben birkac dakika icinde
cizilen bolgede oluşan pembe renkli kabarıklık durumudur. Akut veya kronik urtikeri olan kişilerde
genellikle dermografizm vardir.
2.Basınc Urtikeri:
1. Erken tipte basınc urtikeri: Cilde basınc uygulamasını takiben birkac dakika icinde oluşan
kırmızı renkli, yanma hissi veren dokuntulerin oluşması durumudur. Genellikle 30 dakika surer.
2. Gec tipte basınc urtikeri: Cilde uzun sureli bir basınc uygulamasını takiben ( ağır bir cantanın
omuza uzun sureli asılan askısı, elde bavul taşınması, uzun sureli oturma gibi ) 30 dakika ile 9
saat icinde basınca maruz kalan bolgede dokuntulerin oluşması durumudur. Bazen ateş,
titreme, baş ağrısı eşlik edebilir.
1. Solar Urtiker: Kuvvetli ışık veya ultrviyole ( guneş ışınları ) ışınlarına maruz kaldıktan sonra birkac
dakika veya birkac saat icinde urtikeryal lezyonların oluşması durumudur.
2. Soğuk Urtiker: Soğuk hava veya soğuk su ile temas sonrası, dakikalar icinde ciltte yanma hissi
veren urtikeryal dokuntulerin olması durumudur. Bazen bayılma, baş ağrısı, solunum sıkıntısı, baş
donmesi ve nabzın hızlanması eşlik edebilir. Soğuk ile temastan birkac saat sonra ortaya cıkabilen
klinik formları da vardır. Bu hastaların tanı konduktan sonra soğuk denize girmesi mutlaka
onlenmelidir.
3. Adrenerjik Urtiker: Kişide psikolojik stress yaratan durumların ardından birkac milimetre
buyukluğunde pembe dokuntulerin gruplar halinde ortaya cıkması durumudur.
1. Kontakt Urtiker: Kişinin duyarlı olduğu bir madde ile cildinin temas etmesi sonucu ortaya cıkan
urtikeryal bir dokuntudur. Son yıllarda en cok suclanan madde latex’dir. Latex cerrahi eldivenlerde ve
bircok tıbbi malzemede kullanılan bir urundur. Latex allerjisi olan kişilerde, latex iceren malzemelerle
tıbbi mudahale sonrası urtikerden anafilaksi ismi verilen ciddi allerjik durumlara kadar ceşitli
reaksiyonlar oluşabilir. Boyle bir allerjisi olduğu saptanan kişilere mutlaka uygun testler ile tanı
konmalı ve tıbbi mudahale oncesi gerekli onlemler alınmalıdır.
2. Egsersiz ile Tetiklenen Urtiker: Kişinin egsersiz yapmasını takiben ciltte allerjik dokuntu olması
halidir. Bazen eşlik eden anjiyoodem, bronş spazmı ( nefes darlığı, hırıltı ), hipotansiyon ve bayılma
olabilir.
Urtiker ve Anjioodem Nasıl Tanınır ?
1.Oyku Alma ve Yaklaşım:
Uzman kişi tarafından urtikeryal dokuntulerin ve eşlik eden reaksiyonların oluş zamanı, şekli, suresi ve
tetikleyici faktorler hakkında alınan ayrıntılı oyku tanının en onemli kısmıdır. Ayrıca hastanın bu
dokuntulerine sebep olabilecek diğer tum olası faktorler ( cevre şartları, kullandığı ilaclar, gecirdiği
hastalıklar gibi ) dikkatle sorgulanmalıdır. Bu oykunun bir allerji uzmanı tarafından alınması gerekir.
2.Spesifik Yaklaşım:
Ayrıntılı oyku alınmasını takiben, dikkatli bir fizik muayene yapılmalıdır. Urtikerin tipine gore ( akut, kronik
veya diğer urtiker tipleri ) hastadan gerekli labaratuvar tetkikleri istenir.
Urtiker ve Anjioodem Nasıl Tedavi Edilir?

1.Eliminasyon: Belirtilerin ortaya cıkmasına sebep olduğu farkedilen veya tetkiklerle saptanan yiyecek,
ilac, diğer maddeler ve faktorlerden uzak durulması onerilir. Bunların yerine kullanılması uygun olanlar
hakkında hastaya bilgi verilir. Enfeksiyon varsa tedavi edilir. Ciddi reaksiyon yaşayan hastalarda acil
durumda kendi kendilerine uygulayabilecekleri epinefrin iceren preparatlar onerilir.
2.İlac Tedavisi:
1.H1 reseptor blokerleri ( antihistaminikler ) ( şurup, tablet ): Bu grup ilaclar tedavide en onemli
ilaclardır. H1 reseptor blokerleri kendi icinde 1 ve 2. kuşak ilaclar olmak uzere iki gruba ayrılır. Bir
grup ilacı tek başına veya bazen gerekli gorulduğunde iki grup ilacın birlikte kullanılması şeklinde
tedavi yontemleri vardır. Bu ilacları doktorunuzun onerdiği doz ve surede kullanmak gerekir.
2.H2 reseptor blokerleri ( tablet ): H1 reseptor blokerleri ile tedaviye yeterli yanıt alınmadığı
durumlarda allerji uzmanının onerisi ile tedaviye eklenen ilaclardır.
3.Kortikosteroidler ( tablet, injeksiyon ): Ciddi akut reaksiyonlarda veya diğer tedavilere direnci
olan durumlarda tek doz veya belirli bir sure icin mutlaka doktor kontrolunde kullanılması gereken
ilaclardır.
Adrenerjik ajanlar ( injeksiyon ): Urtiker veya anjiyoodeme eşlik eden soluk almada zorluğa neden olabilen
larenks odeminin olduğu durumlarda acilen uygulanan ilaclardır. Tekrarlayan anjioodem atakları geciren
hastaların bu ilacı yanında taşıması, ani solunum yolu tıkanması durumunda koluna cıltaltı enjeksiyon şeklinde
uygulaması oğretilirc İlac dozu enjektorde hazırlanmış şekilde ticari sunumdadır (Epipen, Anahelp).

[h=2]Antalya Cocuk Doktorları uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]