Ani başlayan ve başlıca şikayet ve bulguları karın bolgesini ilgilendiren, tedavisi icin cok buyuk ihtimalle ameliyata ihtiyac duyulan, genellikle en sık saptanan şikayeti karın ağrısı olan bir hastalık tablosudur. Akut batın sendromu tek bir hastalığın adı değildir, bircok hastalığın ayrı ayrı olarak yapabileceği acil klinik bir durumdur.
Genellikle bu tablo altında ciddi hastalıklar bulunur ve tedavi gecikirse ciddi komplikasyonlar ve hatta olumler olabilir. Tanısı genellikle zor konur ve atipik vakalar sıkca gorulebilir.
Akut batın sendromunda en onemli ve en sık rastlanan bulgu karın ağrısıdır. O nedenle karın ağrısı detaylı olarak soruşturulmalıdır. 6 saatten uzun sure devam eden ağrılar akut batın yonunden incelenmelidir. Ağrının yeri , başlangıc ve devam ediş şekli, karakteri, yayılması, yer değiştirmesi ve pozisyon ile şiddetinin değişmesi detaylı olarak hekim tarafından sorgulanmalıdır.
Karın ağrısının yeri:
Batın, gobekten gecen yatay ve dikey hayali cizgilerle dort kadrana ayrılabilir; sağ-ust, sağ-alt, sol-ust ve sol-alt olmak uzere. Orneğin, safra kesesi iltihabının (kolesistit) ağrısı batın sağ ust kadranda, apandisit ağrısı batın sağ alt kadranda, pankreas iltihabının (pankreatit) ağrısı batın sol ust kadranda ve bir ceşit kalın barsak iltihabı olan divertikulit hastalığının ağrısı da genellikle batın sol alt kadranda hissedilir.
Karın ağrısının başlangıc şekli uc tipte olabilir:
1-Ani Başlangıc: Birkac saniye icinde başlar. Cok kuvvetli ve devamlı ağrıdır. İci boş organ delinmeleri (orn. ince barsak veya kalın barsak delinmeleri), aort anevrizma rupturu, ektopik (dış) gebelik rupturu bu tip ağrı başlangıcı yapan hastalıklara ornektir.
2-Hızlı başlangıc: Hafif şiddette ağrı şeklinde başlar ve 1-2 saatte kuvvetli ağrı şekline donuşur, devamlıdır. Akut kolesistit, akut pankreatit, strangule (boğulmuş) herni (fıtık), proksimal ince barsak obstruksiyonunda (tıkanıklığı) bu şekilde ağrı başlangıcı olur.
3-Yavaş başlangıc: Belli belirsiz ağrı şeklinde başlar ve 6-12 saatte kendini belli eder hale gelir. Akut apandisit, distal ince barsak obstruksiyonu, kolon (kalın barsak) obstruksiyonu bu tipte ağrı başlangıcı icin ornek hastalıklardandır.
Karın ağrısı devamlı ağrı ya da kolik ağrı şeklinde karakterize olabilir. Devamlı ağrı tipinde ağrı hafif veya kuvvetli olarak surekli hissedilir, orneğin akut apandisit, ulser delinmesi ağrısı. Kolik ağrıda ise ağrı genellikle cok şiddetlidir ve periyodik olarak azalıp artar. İci boş organların tıkanmalarında oluşur, orneğin barsak tıkanması, ureter (idrar yolu) taşı, koledok (safra yolu) taşı.
Karın ağrısı bazı hastalıklarda ilk oluştuğu yer dışında da hissedilebilir, yani yansır. Orneğin, akut pankreatit ağrısı batın sol ust kadranda hissedilir, karında her iki yana ve arkaya bele doğru kuşak tarzında yansır. Akut kolesistit ağrısı batın sağ ust kadranda hissedilir, sağ omuza veya sağ kurek kemiğinin ucuna doğru yansır.
Karın ağrısı bazı durumlarda ilk oluştuğu bolgede biter, başka bir bolgede hissedilmeye başlar, yani yer değiştirir. Orneğin akut apandisitte ağrı once hafif ve muphem olarak gobek veya gobeğin biraz uzerinde orta hatta hissedilir. Birkac saat icinde buradaki ağrı yok olur ve batın sağ alt kadranda oluşur.
Akut batın sendromunda karın ağrısı dışında, bu sendroma neden olan hastalığa bağlı olarak başka şikayetler de bulunabilir. Bunlar kusma, iştahsızlık, kabızlık, ishal, gaz ve buyuk tuvaletin hic yapılamaması, sarılık, hematemez (kanlı kusma), melena (buyuk tuvaletin katran renginde cıkması - kanama bulgusudur) gibi şikayetlerdir.
Tedavi sebep olan hastalığa gore değişir. Genellikle cerrahi tedavi gerekli olur. Cerrahi tedavi gereği saptananlarda operasyon acildir.
Akut batın sendromuna sebep olan başlıca hastalıklar şunlardır:
Akut apandisit, ince ve kalın barsak tıkanmaları, inkarsere (boğulmuş) fıtık, delinmiş peptik ulser, barsak delinmeleri, meckel divertikuliti, Boerhaave sendromu, divertikulit, inflamatuar barsak hastalıkları, Mallory-Weiss sendromu, gastroenterit, akut gastrit, akut kolesistit, akut kolanjit, karaciğer absesi, spontan karaciğer rupturu, spontan dalak rupturu, dalak infarktı, bilier kolik, akut hepatit, akut pankreatit, pankreas kist rupturu, renal kolik, akut pyelonefrit, akut sistit, renal infarkt, ektopik gebelik rupturu, torsiyone olmuş over tumoru veya kisti, rupture over kisti, akut salpenjit, dismenore, endometriozis, aort anevrizma rupturu, akut iskemik kolit, mezenter arter embolisi, mezenter trombozu, intraabdominal abseler, primer peritonit, tuberkuloz peritoniti

[h=2]İstanbul Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]