Ağız Kokusu Nedir?
Ağız kokusu (halitoz) kişiyi utandırabilir ve kaygılandırabilir. Bu durumla mucadele etmek uzere tasarlanan sakızlar, naneli şekerler, ağız gargaraları ve diğer urunler mağazaları doldurmuş durumdadır. Ama bu urunlerin coğu yalnızca gecici onlemlerdir. Bazı besinler, sağlık sorunları ve alışkanlıkları ağız kokusunun nedenleri arasındadır. coğu durumda doğru bir ağız temizliğiyle ağız kokusunu gecirebilirsiniz. Eğer evde uygulanan basit teknikler bu sorunu cozmezse daha ciddi bir sorunun ağız kokusuna neden olmadığından emin olmak uzere, diş hekiminizi veya doktorunuzla goruşmek isteyebilirsiniz.
Belirtiler
Ağız kokusu, kotu kokunun kaynağına ve altında yatan nedene bağlı olarak ceşitlilik gosterir. Kendi nefesinizi değerlendirmenizin zor olmasından dolayı, bircok insan cok az veya hic kotu koku olmamasına rağmen, nefes kokuları konusunda aşırı derecede kaygılanırlar. Diğerlerininse ağzı kotu koksa da farkında bile değildirler. Kendi nefesinizin nasıl koktuğunu değerlendirmenin zor olmasından dolayı, yakın bir arkadaşınızdan veya akrabanızdan ağız kokunuzu teyit etmesini isteyebilirsiniz.
Nedenleri
coğu ağız kokusu ağzınızdan kaynaklanır. Ağız kokusunun nedenleri sayısızdır. Bunlar arasında aşağıdakiler yer alır:
Besinler. Dişlerinizin icine ve cevresine yiyecek taneciklerinin takılıp kalması kotu bir kokuya neden olabilir. Belli yağları iceren besinler yemek ağız kokusunun diğer bir kaynağıdır. Soğan ve sarımsak en iyi bilinen orneklerdir, ama diğer sebzeler ve baharatlar da ağız kokusuna neden olabilir. Bu yiyeceklerin sindirilmesinden ve keskin kokulu yağların kan dolaşımınızda emilmesinden sonra akciğerlerinize taşınır ve bu besinler vucudunuzdan atılana kadar nefesinizden dışarı yayılırlar. Diş sorunları. Kotu bir ağız temizliğiyle diş ve diş eti hastalıkları, ağız kokusunun kaynağı olabilir. Eğer dişlerinizi gunluk olarak fırcalamazsanız ve diş ipi kullanmazsanız yiyecek artıkları hidrojen sulfat -curuk yumurtaya kendine ozgu kokusunu veren bileşen- gibi kimyasalları yayabilen bakterileri toplayarak ağzınızda kalır. Bakterilerin renksiz, yapışkan bir şeridi (plaklar) dişlerinizin uzerinde oluşur ve plaklar fırcalanmazlarsa diş etlerinizi tahriş edebilir (gingivit) ve diş curumesine neden olabilir. Sonunda dişlerinizle dişetleriniz (periodontit) arasında plak dolu cepler bu sorunu ve ağız kokunuzu daha da kotuleştirecek şekilde oluşabilir. Dilinizin mikroskobik olcude puruzlu yuzeyi de kotu koku ureten bakteriler barındırabilir. Duzenli olarak temizlenmeyen veya tam oturmayan takma dişler de, kotu kokuya neden olan bakterilere ve besin artıklarına ev sahipliği yapabilir. Ağız kuruluğu. Tukuruk, kotu nefes kokusuna yol acan yiyecek artıklarını uzaklaştırarak ağzınızı temizlemeye yardımcı olur. Ağız kuruluğu (kserostomi) denen bir sorun ağız kokusuna katkıda bulunabilir, cunku ağız kuruluğunda tukuruk uretimi duşer. Sabahları ağız kokusuna yol acan ağız kuruluğu, uyku esnasında doğal olarak oluşur. Ağız kuruluğu eğer ağzınız acık uyuyorsanız sıradan bir sorundan daha fazlasıdır. Bazı ilaclar kronik ağız kuruluğuna yol acabileceği gibi, ağız kuruluğu tukuruk bezlerinizde bir soruna da işaret edebilir. Hastalıklar. Ağız kokusu vakalarının yaklaşık yuzde 10 unda kotu koku ağızdan gelmez (ağız harici halitoz). orneğin bazı kanser ve metabolik bozukluklar gibi hastalıklar, urettikleri kimyasalların bir sonucu olarak belirgin bir nefes kokusuna yol acabilir. Diyabet ve bobrek veya karaciğer yetmezliği balık kokusuna benzer bir kokuya neden olabilir. Ve mide asitlerinin kronik reflusu (gastroozefageal reflu hastalığı veya GERD) ağız kokusuyla yakından ilgilidir. Ayrıca yuksek tansiyonu, psikiyatrik sorunları veya idrar sorunlarını tedavi etmek icin kullanılanlar gibi bazı ilaclar ağız kuruluğuna katkıda bulunarak dolaylı olarak ağız kokusu yaratabilir. Diğer ilaclar nefesle taşınabilen kimyasalları serbest bırakarak vucutta dağılabilir. Ağız, burun ve boğaz sorunları. Ağız kokusunun bir diğer kaynağı burun kanallarıdır. orneğin ağız kokusu sinus enfeksiyonları ile ilgilidir, cunku sinuslerden boğazın arkasına doğru sızan nazal akıntı ağız kokusuna neden olabilir. Bazen ust ve alt solunum yolları enfeksiyonu veya solunum sistemindeki ulser de ağız kokusuna neden olabilir. Damak yarığı gibi oral-nazal kovuğun hatalı oluşumu ağız kokusuna yol acabilir, cunku bakterilerin rahatsız edilmeden coğalmasına uygun ortam sağlar. Ağız kokusu bademciklerde arada sırada oluşan ufak taşlardan kaynaklanır. Bu taşlar kotu kokulu kimyasallar ureten bakterilerle kaplanabilir. Kucuk cocuklardaki ağız kokusu coğunlukla bir burun deliğinde gecici bulunan oyuncak veya yiyecek parcası gibi yabancı bir cisim yuzunden olabilir. Tutun urunleri. Sigara icmek ağzınızı kurutur ve kendine ozgu, hoş olmayan bir ağız kokusuna neden olur. Tutun kullananların ağız kokusuna neden olan diş ve diş eti hastalıklarına yakalanma ihtimalleri daha fazladır.
Ne zaman doktora gitmeli
Size ağzınızın kotu koktuğu soylenmişse veya kotu koktuğunun farkındaysanız ağız temizliği alışkanlıklarınızı yeniden gozden gecirin. Yemek yedikten sonra dişlerinizi ve dilinizi fırcalamak, diş ipi kullanmak ve bol su tuketmek gibi birtakım yaşam tarzı değişiklikleri yapmaya calışın. Bu tip değişiklikleri yaptıktan sonra bile ağız kokunuz halen devam ediyorsa diş hekiminizle goruşun. Diş hekiminiz, daha ciddi bir sorunun nefesinizin kotu kokmasına neden olduğundan şuphelenirse ağız kokusunun nedenini bulması icin sizi bir doktora sevk edebilir.
Randevunuza hazırlanmak
Diş hekiminizden ne beklemelisiniz
Muayene sağlık gecmişinizin bir değerlendirmesiyle başlayacaktır. Diş hekiminiz size aşağıdakiler gibi bir dizi soru sorabilir:
Ağız kokusunu ilk ne zaman yaşamaya başladınız Ağız kokunuz arada sırada mı yoksa surekli mi oluyor Dişlerinizi veya takma dişlerinizi ne sıklıkla fırcalıyorsunuz veya temizliyorsunuz Diş ipini ne sıklıkla kullanıyorsunuz Ne tur yiyecekler yiyorsunuz Ne ilaclar alıyorsunuz Ağzınızdan mı nefes alıyorsunuz Horluyor musunuz Alerjiniz mi var yoksa sinus sorunlarınız mı var Ağız kokusuna neyin neden olduğundan şupheleniyorsunuz Ağız kokunuz başkalarının dikkatini cekti mi Diş hekiminiz hem ağzınızdan gelen kokuyu hem de burnunuzdan gelen kokuyu değerlendirecektir ve kokuyu 0 ile 5 arası bir olcekte, 0 hic koku yok, 1 zor tespit edilir ve 5 dayanılmayacak kadar kotu şekilde puanlayacaktır. Dilin arkasının coğu zaman kokunun kaynağı olmasından dolayı plastik bir kaşıkla orayı da kazıyabilir ve kokusunu puanlayabilir. Ağız kokusundan sorumlu olan kimyasalları tanımlayabilecek daha karmaşık tespit aracları da vardır, ama bunlar maliyeti yuzunden coğu diş hekimi tarafından kullanılmamaktadır. Daha karşılanabilir maliyette olan araclar şu an geliştirme aşamasındadır.
Tedaviler ve ilaclar
Ağız kokusunun tedavisi, nedenine bağlı olarak değişebilir. Eğer ağız kokunuzun altta yatan başka bir sağlık sorunu yuzunden oluştuğu bulunursa diş hekiminiz o sorunu daha iyi kontrol etmenize yardımcı olacaktır. Bazı ağız gargaraları ve diş macunlarıyla diş hastalığının tedavisi diğer ağız ve diş tedbirleri arasındadır.
Ağız gargaraları ve diş macunları. Eğer ağız kokunuz dişleriniz uzerinde bakterilerin (plakların) birikmesi yuzundense diş hekiminiz bakterileri oldurecek bir ağız gargarası verebilir. Araştırmalar setilpiridinyum klorid icerenlerle klorhekzidin icerenlerin ağız kokusuna neden olan koku oluşumunu onlediğini gosteriyor. Klorin dioksit ve cinko gibi diğer aktif bileşenler kokuya neden olan bakteriyel yan urunleri notrleştirmede faydalıdır. Diş hekiminiz aynı zamanda plak oluşumuna neden olan bakterileri oldurecek antibakteriyel bileşen iceren bir diş macununu onerebilir. Diş hastalığının tedavisi. Eğer diş hekiminiz diş eti hastalığınızın olduğunu keşfederse bir diş eti uzmanına (periodontist) sevk edilebilirsiniz. Diş eti hastalığı kokuya neden olan bakterilerin coğaldığı derin cepler oluşturacak şekilde dişetlerinin dişlerden cekilmesine neden olabilir. Bazen bu bakteriler sadece profesyonel temizlemeyle giderilebilir. Diş hekiminiz aynı zamanda bakteriler icin bir beslenme zemini olan hatalı diş dizilimlerini yenilemeyi onerebilir
Yaşam tarzında değişiklikler ve evde uygulanan receteler
Ağız kokusunu iyileştirmek ve onlemek icin aşağıdaki tedbirleri uygulayın:
Yemek yedikten sonra dişlerinizi fırcalayın. Yemek yedikten sonra dişlerinizi fırcalamak icin işyerinde bir diş fırcası bulundurun. ozellikle yemeklerden sonra olmak uzere gunde en az iki kez dişlerinizi muhakkak fırcalayın. Antibakteriyel ozelliklere sahip bir diş macununun 12 saate kadar ağzın kotu kokusunu azalttığı gosterilmiştir. Gunde en az bir kez diş ipi kullanın. Duzgun bir diş ipi dişlerinizin arasındaki yiyecek parcalarını ve plakları alır. Dilinizi fırcalayın. Bir dil kazıyıcı dilinizden kaynaklanan kokuları azaltmak icin bir fırcadan daha etkilidir. Diğer bir secenek arkasında dil temizleyicisi olan bir diş fırcası kullanmaktır. Bu fırcaların, dil kazıyıcıları kadar cok işe yaradığı bilinmektedir. Takma dişlerinizi iyice temizleyin. Kısmen veya tum bir takma diş veya kopru kullanıyorsanız takma dişlerinizi gunde en az bir kez veya diş hekiminizin talimat verdiği şekilde tam anlamıyla temizleyin. Bol bol su tuketin. Ağzınızı nemli tutmak icin ağzınızı daha da kurutacak kahve, icecek veya alkol değil bol bol su tukettiğinizden emin olun. Sakız (tercihen şekersiz) veya şekerleme emmek (tercihen şekersiz) de tukuruk salgılamanızı sağlar, yiyecek artıkları ve bakterileri beraberinde goturur. Kronik bir ağız kuruluğu sorununuz varsa diş hekiminiz veya doktorunuz bunun yanı sıra yapay tukuruk ilacı veya ağızdan alınan tukuruk salgılatıcı bir ilac yazabilir. Beslenmenizi değiştirin. Alkol ve kahve alımını azaltın ve ağız kokusunu artıran diğer yiyecek ve iceceklerden sakının. Lifli besinler yemek de yardımcı olabilir. Olabildiği kadar yeni bir diş fırcası kullanın. Her uc dort ayda bir diş fırcanızı değiştirin ve yumuşak uclu bir diş fırcası secin. Diş kontrollerinizi duzenli yaptırın. Senede en az iki kez dişlerinizin veya takma dişlerinizin muayene edilmesi ve temizlenmesi icin diş hekiminizle goruşun.
Kaynak:hemen sağlık