Bu Gorsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Belkide bircoğumuzun vazgecilmezi olmuştur gunboyu ictiğimiz caylar.. Hatta bazen “keyif cayı” ismini bile koyarız caya kahvaltı sonralarında nedenini tam bilmeden…Aslında soğuk kış mevsimelerinde ictiğimiz cayın rahatlama, ısınmanın yanında vucudumuza sağladığı olumlu getirilerinin olup olmadığını da bilmemizde fayda var.

Tuketimi gun gectikce artan cayın; ulkeden ulkeye de tuketimi değişiklik gostermektedir. Bu miktarlar; Kuzey irlanda’da kişi başına 3.16 kg ( 8.7g /gun ), İngiltere’de 2.53kg ( 7g/gun ), Turkiye’de 2.25kg (6.2g/gun ) olarak bilinmektedir.



Cayın uretimi sırasındaki değişiklikler nedeni ile oluşan cay tipleri
Gunumuzde ticari amacla uretimi yapılan birbirinden farklı uc tip cay vardır. Bunlar: siyah, yeşil ve oolong caydır. Dunya capında uretilen cayın; %76’sını siyah cay, %22’sini yeşil cay ve %2’sini oolong cay oluşturmaktadır. Siyah cay uretimi; soldurma, kıvırma, enzimatik oksidasyon ve kurutma aşamalarından oluşurken, yeşil cay uretimi yuksek sıcaklık ve buharla şok soldurma, kıvırma ve kurutma, oolong cay uretimi ise hafif kıvırma, enzimatik oksidasyon ve kurutma aşamalarından oluşmaktadır.

Cay yaprağının bileşimini; iklim, cayın genetik yapısı ve kulturel etkenler etkilemektedir. Bu bileşimde en fazla polifenolller bulunmaktadır. Cay yaprağındaki polifenollerin yaklaşık 3/4 ‘unu flavonoidler, bunların da %60-70’ini epigallokateşin-3-gallat oluşturur. Siyah cayın işlenme miktarı arttıkca flavanoid iceriği azalmaktadır. Siyah cayda %3-10, oolong cayda %8-20, yeşil cayda ise %30-42 oranında flavanoid bulunmaktadır.


Cayda bulunan flavanoidlerin vucuttaki etki mekanizması
Cayın icerdiği flavanoidlerden dolayı cayın vucutta bircok onemli işlevi vardır. Ozellikle iceriğindeki flavanoidler guclu antioksidan etki gostererek bazı oksidatif olan enzimleri yok ederek iltihap onleyici aktivite gostermektedirler. Antioksidan etki sebebi ile enfeksiyona yakalanma riski yuksek olan bireylerde bağıişıklık sistemini arttırarak hastalıklara karşı koruyucu etki sağlamaktadır.

Cayın flavanollerinin antioksidan yeteneği hidroksil gruplarının sayısına, bağlandığı yere ve bazı grupların varlığına bağlı olmaktadır. 1998 yılında yapılan bir calışma; cayda bulunan kateşinlerin antioksidan gucunun vitaminleden daha yuksek olduğunu gostermiştir.

Ozellikle caydaki bu fenolik bileşikler deri ve akciğer tumoru oluşumunda hucre coğalmasını onlemekle kalmayıp aynı zamanda bu tumorun buyumesini engellemektedir. Yapılan bir calışma diyetle alınan antioksidanların %35-45’inin cay flavanoidlerinden kaynaklandığını belirtirken cayın demlenme sırasında sıcaklığının artması ile deme gecen antioksidan sayısının arttığını destekleyen sonuclar bulunmuştur.


Cay bazı hastalıkların oluşumunu da azaltıyor!
Yeşil cay siyah caya gore daha fazla antioksidan etkiye sahiptir. Yuksek antioksidan aktiviteye sahip olan cay LDL ( kotu huylu kolesterol ) kolesterolun oksidasyonunu geciktirerek kanda miktarının azalmasını sağlamaktadır. Bu durum goz onune alındığında cayın kalp hastalıklarının oluşma riskini de azalttığı gozden kacırılmamalıdır.

Ayrıca duzenli cay tuketimi akciğer, ozefagus, pankreas, meme, karaciğer ve kolon kanseri oluşumuna neden olan kimyasal karsinojenlere karşı koruma sağlarken , kanserin de başlangıc, ilerleyiş ve donuşum evrelerini onlediği bazı calışrmalarda gosterilmiştir.


Ne kadar tuketmek gerekir?
Bu kadar fayda sağlayan cayın tuketimi konusunda Fark Etmeden Diyet Beslenme ve Diyet Danışmanlığı onerilerimiz; cayın tuketiminin cok fazla sınırlandırılmadan yetişkin bireylerde tuketimini gunde 600- 750 ml arasında olabileceği iken dikkat edilmesi gereken noktalar da olduğunu vurgulamak gerekmektedir.

LUTFEN
Tuketirken dikkat edelim!!
Ozellikle tum yaş grubunda oğunle tuketildiği zaman, oğunle alınan demirin; cayın icerdiği bazı fitat ve tanenler nedeni ile emiliminin azalması ile sonuclanabileceği ve bu durumun demir eksikliği anemisine neden olabileceğinin unutulmaması gerekmektedir. Bu durumdan kacınmak icin ise oğunle değil oğun sonrasında ve acık olarak tuketilmesini oneriyoruz. Ayrıca cayın icersine sıkılan 2-3 damla limon suyu da demir emilimini engelleyerek bu olumsuz durumun oluşumunu engellemektedir.