Okurlarımdan gelen sorular genellikle HIV’in erken tanısı konusunda oluyor. “Cinsel Hastalıklar” konusundaki bilgilerin daha da acıklığa kavuşması amacıyla, HIV’in Antijen ve Antikorları konusuna acıklık kazandırmak gereksinimini hissetim. Bu makalemde, Hiv Testleri konusuyla ilgili bilgi vermek isterim.
[h=3]1. HIV Antijen ve Antikor Testleri Ne Zaman Yapılabilir ve Farkları Nelerdir ?[/h]Bilindiği gibi, AIDS hastalığına neden olan HIV virusunun bir kişiye bulaşmasından hemen sonra (3 – 10 gun icinde) virusun ya da antikorlarının ortaya cıkması olanaksızdır. Bu nedenle 3 – 10 gun icinde laboratuvarlarda yapılan testlerle, virusun bulaşıp bulaşmadığı anlaşılamaz. Halen hemen her hastanede ve coğu laboratuvarlarda ELISA YONTEMİ ile yapılan testler tarama amaclıdırve yalnızca HIV’e karşı vucutta oluşan antikorlarınvarlığını araştırmaktadır.(ELİZA, HIV TESTİ DEĞİLDİR. BİR TANIYONTEMİDİR.)
HIV virusune karşı oluşan IgMantikorları, virusun herhangi bir yolla vucuda girişinden(şupheli ilişkiden)itibaren en erken 2- 3 hafta sonra ortaya cıkmaya başlar. Ig G antikorları ise (virus vucuda cok miktarda kan yolu ile girmediyse) 3 ay sonra olculebilir seviyeye (belki) ulaşır. Bu nedenle, hastane ve coğu ozel laboratuvarlarda Eliza Yontemiyle yapılan testlerle genelde en erken 3 – 6 ay sonra oluşabilecek antikorlar saptanabilir. Bazen, bunların bu testlerle saptanabilmesi 6 aya kadar da uzayabilmektedir. HIV tanısının ELİZA YONTEMİYLE 6 haftadan once sonuc verebilmeleri ise oldukca zor hatta olanaksızdır diyebiliriz (kan yoluyla ve cok miktarda virus alınmadıysa).
UNUTULMAMALIDIR Kİ, HIV VİRUSUNE KARŞI OLUŞAN ANTİKORLAR İNSANDA AIDS HASTALIĞINA KARŞI BAĞIŞIKLIK OLUŞTURMAZ.
Şupheli cinsel ilişkiden itibaren, daha erken surede sonuc alabilmek icin, antijen arayan testleri kullanmak gerekmektedir (ELİZA DEĞİL). Cinsel ilişkiyle olan bulaş durumlarında, virus once vucutta bir coğalma donemi gecirmekte ve bulaşdan 3 hafta kadar sonra(cok nadir olarak 15 gunde)kanda HIV p24 antijeni saptanabilmektedir. Bu sırada henuz vucutta antikor cevabı ortaya cıkmaz. HIV virusu (yani HIV p24 antijeni),şupheli ilişkiden 3 – 6 hafta sonra kanda yuksek duzeyde bulunur ve daha sonra duzeyi duşer.Bu donemde HIV IgG antikorlarıhenuz olculebilir duzeye ulaşamadığı icin HIV p24 antijenine bakılması, AIDS’te erken tanı olanağı sağlamaktadır. HIV IgM antikorları ilişkiden 1-2 hafta sonra oluşmaya başlamakta ve 90 gun sonra yerini IgG antikorlarına bırakmaktadır. HIV testlerinde IgG antikorlarının ELISA testleriyle olculebilir duzeye gelmeleri en erken (belki) 1.5 -3 ay sonra olabilmektedir. Bu sure, vucuda giren virusun sayısal miktarına gore 6 ay’a kadar da uzayabilmektedir. Bu nedenle, şupheli ilişkiden sonra, erken donemde sonuc alabilmek icin HIV p24 antijeni bakılması daha uygun olacak ve tanıyı daha erken koyabilme olanağı sağlayacaktır.
Hem HIV p24 antijenini, hem de HIV 1+2 antikorlarını birlikte olcen HIV testleri geliştirilmiştir. Bu test, şupheli ilişkiden itibaren HIV bulaşmasını daha erken ve başlangıc doneminde ortaya koyma avantajı sunmaktadırlar. Laboratuvarımızda uygulanan bu testin yapılması icin, şupheli ilişkiden sonra 3 – 4 hafta gecmesi yeterlidir (15 GUN YETERLİ DEĞİLDİR!) Yaptığımız bu testin YONTEMİ ELİZA DEĞİLDİR. IgM antikorlarını da teşhis etmektedir.
[h=3]2. Daha Duyarlı Bir Yontem: HIV RNA Viral Yuk Tayini.[/h]HIV virusunun RNA sayısının PCR Yontemi ile izole edilerek vucuttaki miktarının saptanması, en erken ve en duyarlı sonuc veren yontemdir.
PCR, Polimeraz Zincir Reaksiyonu, 1990’lı yıllardan sonra tanı tekniği olarak geliştirilmiştir. Ozelliği, laboratuvar ortamında uretimi guc olan hatta uretilemeyen mikroorganizmaların DNA ya da RNA’larını saptayabilmesidir.
HIV virusu (ya da başka hastalıklara neden olan virusler), vucutta cok az miktarda dahi bulunsa, PCR yontemi ile genetik materyali olan RNA’ları ya da DNA’ları coğaltılarak ve olculerek tanımlanabilecek duruma getirilirler. Boylece vucutta bulunan virusun ne miktarda olduğu saptanır. HIV PCR metodu duyarlı ve ozgul bir yontemdir ve direkt olarak HIV virusunun RNA’sını saptar. Ozetle, bu test kandaki virusun az sayıdaki RNA’sını coğaltır ve HIV VİRUSUNUN VARLIĞINI erken evrede saptar. Enfekte olmuş bir kişinin kanında virus bulunmasına rağmen erken donemde viruse karşı antikor oluşmamakta veya oluşan antikor saptanamamaktadır. Bu nedenle yapılan PCR testi, ozellikle erken aşamada, şupheli ilişkiden ortalama 9 – 10. gunden itibarenHIV virus tespitinde kullanılmaktadır. Şupheli temastan 9-11 gun sonra HIV PCR testi ile virus varlığı saptanabildiği icin HIV’i en erken ortaya cıkaran yontemdir.
PCR testi, HIV testlerinin doğrulanması veya HIV pozitif kişilerde virus miktarının olculmesi ve AIDS hastalarının tedaviye verdikleri yanıtın takibi amacıyla uygulanmaktadır.
PCR testi, HIV, Hepatit-B, Hepatit-C v.b. viral hastalıkların tanısında en guvenilir ve en hassas yontemdir. Ancak maliyetinin diğer testlerle kıyaslanamayacak kadar yuksek olması dezavantajdır.
[h=3]3. Testlerin Kıyaslanması:[/h][h=3]Erken Sonuc Verme Durumuna Gore:[/h]En erken sonuc vereni, PCR ile Viral Yuk tayinidir (9. gunden itibaren).
P24 antijen + HIV1 ve 2’nin IgG ve IgM Antikorlarını meydana cıkaran test, 21 – 28 gunler arasında ya da cok daha sonrasonuc verebilmektedir.
En cok bilinen ve kullanılan ELISA antikor testi ise, en erken 8 haftadan itibaren sonuc (belki) verebilmekledir. Eliza testlerinin bu suredeki duyarlılığı cok duşuk olup, genellikle 3 – 6 aydan sonra daha net sonuc verebilir.
[h=3]Duyarlılık Durumu:[/h]PCR cok duyarlı ve guvenilir bir yontemdir.
HIV p24 Antijeni + HIV1 – 2 Antikorlarına bakan test, testin yapılış zamanına gore değişkenlik gosterir (21. Gunden itibaren). Antikor (ELİZA) testinin duyarlılığı ise en erken 2 aydan sonra yukselmektedir.
[h=3]Fiyatlarına Gore:[/h]En maliyetli olanı, PCR yontemi ile HIV Viral Yuk tayinidir. HIV p24 Antijeni + HIV 1-2 IgG ve IgM antikorlarının hepsine bakan testin fiyatı; PCR’ dan ucuz, ELİZA yontemiyle yalnızca antikor testine bakan testten biraz daha fazladır. En ucuz olanı, tarama amaclı kullanılan HIV antikor tayini (ELİZA) testidir. Bazı laboratuvarlarda bakılan tarak test, kart test, aglutinasyon v.b. cok ucuz olan testlerin guvenirliği hemen hemen yoktur.
Laboratuvarımızda Yapılan HIV Testi; HIV p24 antijen (HIV virusu) ile birlikte HIV1 ve HIV2 IgG ve IgM antikorlarını ortaya cıkaran test olup, şupheli ilişkide en erken 21 gun sonra yapılmakta ve kan alındıktan 3 saat sonra sonuc vermektedir.
Kişinin ac ya da tok gelmesi HIV TESTLERİNİ ETKİLEMEZ
PCR yontemi ile HIV RNA Viral Yuk Tayini veHIV Doğrulama Testi konusunda da yardımcı olmaktayız.
AIDS Hakkında geniş bilgi icin web sitemi ziyaret ederek AIDS-Hiv başlıklı makalemi okuyabilirsiniz.

[h=2]İzmir Mikrobiyolog uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]