TARİHCE:
Ucmak hayali, insanlık tarihi kadar eskidir. Her ne kadar “skydiving”in tarihini detaylandırmak zor olsa da, aşağıda bu hayalin gercekleşmesinde rol alan isimleri gorebilirsiniz:
Cinliler, ilk paraşut fikrini duşunen millet. Kulelerden atlamak icin şemsiyeye benzeyen aletler geliştirmişler.
15. yy’da ise karşımıza tum zamanların en buyuk dahilerinden Leonardo da Vinci cıkıyor. Yıllarca kuşların kanatlarını ve ucma fiziğini incelemiş, aerodinamik uzerine belli sonuclara varmış. Onun dizayn ettiği paraşut piramit şeklindeydi. Amacı yangınlardan insanları kurtarmaktı. Her ne kadar bu paraşutu deneyip denemediğini bilmesek de coğu insan Leonardo da Vinci’yi "Paraşutun babası" olarak kabul ediyor.
1616’da başka bir İtalyan Fausto de Veranzio "Machiae Nova" (Yeni Makine) adlı kitabı yayınladı. Bu kitapta “Homo Volans” (Ucan İnsan) adlı bir grafik vardı ki burda , bir adam kare bir paraşute 4 iple ve harnessle bağlanmış olarak bir kuleden atlıyordu. Bu cizim spor at yarışlarında kullanılan paraşutlere cok benziyordu.
1779’da Fransız fizikci Sebastian le Normand hayvanları taşıyan paraşut uzerine calıştı. Yaptığı calışmalar gozonune alındığında onu, ilk sistematik paraşut imalatcısı olarak adlandırabiliriz.
İlk paraşut atlayışını 27 ekim 1797’de Paris’te Andre Jacques Garnerin, balondan atlayarak gercekleştirdi.
1885’de Thomas Balwing koruma kolonunu (harness) icat etti.
Spor Paraşut atlayış 1914’de, ilk serbest atlayışla başladı. 1950’lere kadar cok gelişim sağlayamadı. Ta ki, bir grup Fransız atlayıcı eğlence icin bu spora başlayana kadar. Serbest duşuş icin ozel bir paraşut dizayn ettiler. Gelişim burdan itibaren başladı. İlk spor paraşut şampiyonası 1951’de Yugoslavya’da gercekleşti.
1960 Ağustosu’nda, skydiving tarihinin en buyuk olayı gercekleşti. Amerikan Hava Kuvvetlerinden Yuzbaşı Joseph W. Kittinger Meksika semalarına balonla yukseldi ve rekor atlayışını gercekleştirdi. Kayıtlara gecen yukseklik yaklaşık 36km. 30,000 mt’ye geldiğinde terminal hızı saate 1000 km idi (neredeyse ses hızı!). Serbest duşuşu 4,5 dakika surdu. Atlayışını standart bir kanatla gercekleştirdi ve toplam inişi 13 dakika 45 saniye surdu.
Bu atlayışı ile Guiness rekorlar kitabına girdi ve rekoru o tarihten bu yana hala kırılamadı.
MALZEME:
Kask: İşin icinde hız varsa, kask da vardır. kasklar hem hafif hem de sağlamlık sağlayan karbon elyafından yapılmakta. Skydiving’de kullanılan kasklar atlayış stiline gore ceşitlilik gostermekte:
• Free Fly: Yuzu acıkta bırakan bir model. Kullanması cok rahattır, on kısmı acık olduğundan ruzgarı yuzunuzde hissedersiniz.
• Formation: Toplu yapılan atlayışlarda kullanılan kask tipi. Bu yuzden yuz ve cene bolumu korumalı uretilir.
• Kamera Kaskı: Havada cekim yapmak isteyenlerin tercihi. Ozel aparatı sayesinde kamera yada fotoğraf makinesi monte edilerek cekim yapmak mumkun. Hava kameramanları tarafından kullanılır.
Kıyafet (jump suit): Hızı optimum seviyede tutması icin ozel bir kumaştan dizayn edilmiştir. Esnekliği sayesinde serbest duşuş esnasında hareket kabiliyetini kısıtlamaz.
Paraşut: Paraşut secerken dikkat edilmesi gereken 3 nokta var: atlayıcının ağırlığı, atlayıcının seviyesi ve ne tip bir atlayış icin kullanılacağı. Kanatlara binen yuke gore paraşutler 1’den 5’e kadar sıralanıyor. 1. seviye, oğrencilere tavsiye ediliyor. 2 ve 3 orta seviyeler hitab ederken 4 ve 5 nolu paraşut tipleri deneyimli ve daha extreme atlayıcılara yonelik. Tabi paraşutlerin boyutları, seviye ile tamamen ters orantılı.
Altimetre: Yukseklik olcer. Dijital ve analog modeller mevcut. Duşuş seviyesinin ve paraşutun acılma zamanının belirlenmesi icin atlayıcının en buyuk yardımcısıdır. Onsuz atlanmaz.
Gozluk: Cıkılan yuksek hızda gozu ruzgardan korumaya yarar. Buğulanma yapmayan model secmeye ozen gosterin.
Koruyucu Ayakkabı: İniş sırasında her ne kadar hız yavaş olsada inilen yerdeki tehlikelere karşı korunmak amacıyla ayakkabılarda ekstra eklemeler bulunur.
Koruyucu kolon ve konteyner: (Harness/Container): Ana ve yedek paraşutleri atlayıcının vucuduna bağlayan asıl kısım.Yedek paraşut ust bolumdedir. Cok farklı ebatta pek cok marka bulunmaktadır. Aynı şekilde ana ve yedek paraşutlerde pek cok model seceneği var.
Malzeme icin daha detaylı bilgi icin ulkemizde de bir Skydiving sitesi olduğunu hatırlatalım. Link Silinmiştir.
NEREDE YAPILIR?
Turkiye’de bu işin tek adresi Turk Hava Kurumu.
Paraşutculuğe başlamak icin THK nın actığı paraşut başlangıc kurslarına katılmak gerekiyor.Bu kurslardan alacağınız Paraşut Başlangıc Sertifikası ile devam etmek isterseniz tekamul eğitimine başlıyorsunuz. THK'nın actığı paraşut başlangıc kursları ucretsiz ancak tekamulun maliyetinin yuksek olmasından dolayı atlayış başına 20 milyon odemeniz gerekiyor.
Başvurular her yılın Ocak ayında başlayıp Mayıs ayına kadar devam ediyor. Katılmak istediğiniz zaman, THK şubelerinden birine gidip başvuru formu almanız yeterli. Bu formları THK Genel Başkanlığı'na yolladıktan sonra, THK'dan kurs icin bir davetiye gonderiyor.
Bu kurs, tek haftalık bir programı kapsamakta. Bu nedenle işlerinizi aksatmadan kurslara katılmanız ve bu buyuk aileye katılmanız mumkun.
Paraşut Başlangıc Kurslarında, 5 gunluk teorik ve uygulama derslerinin sonunda paraşutcu adayları, aldıkları eğitimi kapsayan yazılı ve sozlu sınava tabi tutulurlar. Bu sınavda başarılı olan kursiyerler T-10B tipi paraşutle atlamaya hak kazanırlar. Atlayışlarını tamamlayan kursiyerler paraşut başlangıc sertifikasını almaya hak kazanırlar.
E kursu bitirdiniz. Sıra branşınızı secmeye geldi. Ama nasıl?
Paraşutculuk Branşları
Formation Skydiving : Bir diğer adı da "relative work", yani eşli calışmadır.Bu branşta iki veya daha fazla paraşutcunun serbest duşuşte bir formasyonu meydana getirmeleri ve ceşitli kareografik harekeletleri yapmaları gerekmektedir.Yarışmaların 4lu, 8li, 16lı gibi kategorileri bulunmaktadır. Daha onceden kura ile belirlenmiş 5 temel hareketin belirlenen surede, eksiksiz ve maksimum sayıda yapılması gerekmekte. Roundlar sonunda takımlar elenir ve finalist toplam hareket fazlalığıyla belirlenir.
Takım uyumu başarıyı getiren ana faktor. Cok fazla atlayış ve disiplinli calışma gerektirir.
Klasik (Hedef): Paraşutculukte klasik yarışmalardan biri hedef atlayışıdır. Hedef, paraşutcunun inmeye calıştığı 0 (sıfır) noktasıdır. Bu noktadan uzaklaşma ceza puanı getirir.
Klasik Stil: Stil atlayışında, seri hareketler topluluğunu en kısa surede yapmak asıl etkendir. Amac, hareketleri teknik olarak en kısa sure icinde yapabilmektir.
Acık paraşutle eşli calışma (C.R.W.): Birden fazla acık kanopiyle(paraşut) atlayıcıların kol ucuşları (yanyana ucuş) esnasında oluşturdukları her turlu formasyon ve rotasyona denir. Diğer branşlar gibi rotasyonda en fazla hareketi en kısa surede yapmayı esas alır.
Skysurf: Skysurf son 4 seneden beri yapılmaya başlanmış bir daldır. Surf tahtası ile birlikte serbest duşuşte zamana karşı belirli hareketleri, eksiksiz ve hızlı yapmayı gerektirir.
FreeStyle: Atlayıcının kendi belirlediği ve daha onceden belirlenmiş hareketleri yani bir koreografiyi sunmasıdır. Bu branş ta skysurf kadar yenidir.
FreeFly: Son 2 yıldır yapılmaya başlanmış bir branş. 3lu takımlar halinde yarışılır. 2 kişi hareketleri yaparken 3. takım elemanı olan kameraman, değerlendirmeler icin atlayışı kaydeder.
THK calışmaları ve Sky Diving hakkında ayrıntılı bilgi icin: Link Silinmiştir.
FAYDALI BİLGİLER:
Atlayış icin gerekli fiziksel şartlar:
Genelde tum sporlarda gecerli olan kural burada da mevcut: vucudun iyi durumda olması. Bunun yanında 130kg’ın uzerindekilerin atlaması pek tavsiye edilmiyor. Baygınlık geciren, gozu kararan ya da kalbi zayıf biriyseniz atlamayın. Cunku sonucta havada pek cok etkene maruz kalıyorsunuz; basınc, sıcaklık değişimi gibi.
Paraşut acılmazsa?
Herkesin aklına en cok gelen soru...
Uluslararası tum atlayışlarda harness, buna bağlı bir ana paraşut ve bir de yedek paraşut mevcut. Bu da şu anlama geliyor ki ana paraşut acılmazsa sizi kurtaracak yedek paraşutunuz var.
Şunu da unutmamak lazım ki, artık paraşut teknolojisi cok gelişti ve yeni paraşutler cok daha sağlam, hafif ve uzun omurlu.
Yedek paraşutler, cok daha ozenli dizayn ediliyor ve paketleniyor. Yedek paraşutler kullanılmasalar bile 120 gunde bir kontrol edilir.
Duşuş Hızı :
Ucakta giderken hızınız ucağınki ile aynıdır: 140-160 km/saat. Atlayışın ilk 10 saniyesinde hızınız 170-200 km/saat’e kadar cıkar. (Tandem atlayanlar bu hızın daha fazla olmaması icin ekstra bir paraşut kullanır.) . Havadaki duruş pozisyonunuza gore hızınızı duşurebilir ya da arttırabilirsiniz. Deneyimli atlayıcılar dalış pozisyonuna gecerek hızlarını 350km’ye kadar cıkarabiliyorlar. Bu konuda ozel bir ekipman kullanılmadan yapılan en yuksek hız ise 321 Mil/ saat (Yaklaşık 510 km/saat).