Vucudumuzu oluşturan yaklaşık 10 trilyon hucre de hayatın akışını takip ederek surekli bir devinim halinde genclik, olgunluk ve yaşlılık evrelerini gecirdikten sonra yerlerini yenilerine bırakırlar. Bu devinim sureci icersinde hucreler belirli sayıda bolunerek coğalır (mitoz), diğer bir deyişle kopyalarını yaparak sureci devam ettirirler (replikasyon). Bu bolunme sırasında hucre yenilenmesini sağlayan şifreyi taşıyan DNA zinciri dışarıdan bir etken (kanserojen etken) tarafından bozulursa hucre normal dışı bir buyume gosterir. Mutasyon adı verilen bu değişim sonucunda kanserli hucre oluşmuş olur. Vucudumuzun savunma sistemi bu kanserli hucreleri tespit ederek imha eder. Ancak bu her zaman mumkun olamamaktadır. Ozellikle immun sistemin zayıfladığı donemlerde veya yoğun şekilde kanserojen etkenlere maruz kaldığımız sureclerde kanserli hucrelerdeki artış engelenemez. Kanserli hucrede bolunme sayısındaki sınırlandırma ortadan kalktığı icin normalin uzerinde bolunme ile coğalarak tumor adı verilen kitleyi oluşturular.
*Ağız ve dil kanseri nedir?
Ağız icinde hucre yenilenme sureci (turn-over) cok hızlıdır ve ağız ve dili doşeyen mukoza adlı tabaka mutasyona yatkın bir bolgeyi oluşturur. Sindirim sisteminin başlangıcını oluşturan bu bolgede oluşan kanserlere “ağız ve dil” kanserleri denir.
*Gorulme oranı ile ilgili istatistikler ne soylemektedir?
Ulkemizdeki kanser verileri ile ilgili olarak Turk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu istatistiklerine gore ağız kanseri, gorulme sıklığı acısından 8. sırada yer almaktadır. Olumhızı (mortalite) acısından değerlendirildiğinde ağız kanseri erkeklerde 0,27 bayanlarda 0,17 oranlarını vermektedir. Bu oran trakea-bronş-akciğer kanserinde erkeklerde 48,52 ve bayanlarda 7,67; mide kanserinde erkeklerde 10,56, bayanlarda 5,10 oranlarındadır. Ozetle ağız kanseri gorulme sıklığı ve mortalite oranları diğer kanser tiplerine gore duşuk kalmaktadır. Buna karşın ağız kanserlerinin hızlı ilerleme gostermesi konuyu onemli hale getirmektedir. Surveillance Epidemiology and End Results Program (SEER) raporlarına gore ABD'de yılda 30bin cıvarında ağız kanseri vakası gorulmektedir.
*Belirtileri nelerdir?
• İyileşmeyen veya kolayca kanayan, ağzınızda kucuk beyaz veya kırmızı hassas noktalar.
• Ağzınızda kalın beyaz leke veya sert nokta.
• Ağzınızda herhangi bir yerde kitle.
• Ağzınızda veya dudağınızda herhangi bir yerde ağrı veya uyuşma (hicbir şey hissetmiyor gibi)
Ciğneme, yutkunma veya dilinizi ya da cenenizi
• Isırdığınız zaman dişlerinizin kapanmasında değişiklik.
• Sesinizde değişiklik.
• Kulağınızda ağrı. Gecmeyen boğaz ağrısı.
*Hangi nedenler ağız ve dil kanseri oluşumunu arttırır?

İnsanların hemen fark edememesinden dolayı ağız kanseri cok tehlikeli bir kanser turudur. Sigara ve puro icenlerin, tutun ciğneyenlerin veya cok icki icenlerin ağız kanserine yakalanma olasılığı daha yuksektir. Tedavi edilebilir ama erken teşhis edilmelidir.
*Kimler daha buyuk risk altındadır?
Sigara ve tutun kullananlar, aşırı alkol tuketenler risk altındadırlar.
*Nasıl teşhis edilir?
Hastaların ağız yaraları veya ağrılı durumlar ile ilgili şikayetleri ile hekime başvurmaları veya rutin diş hekimi muayenesi sırasında saptanan şupheli bolgelerden toulidin blue veya metilen mavisi iceren likit preparatlar ile gargara yaptırılarak boyama metodu ile on tanı konarak veya flourusans metodu ile calışan ışık kaynakları ile on tanıda bulunduktan sonra kesin teşhis icin iğne biyopsisi yapılır.
*Tedavisi var mıdır?
Tedavi, tumorun yerine, buyukluğune ve turune, ayrıca hastalığın hangi aşamada olduğuna bağlıdır. Doktor ayrıca yaşınızı ve genel sağlık durumunuzu dikkate alır. Tedavi, ameliyat, radyasyon tedavisi veya coğu durumda her ikisini de icerir. Bazı hastalara kemoterapi uygulanır. Kemoterapi, antikanser ilaclar ile tedavi demektir.
*Erken teşhis yaşam kurtarır mı?
Ağız dokularının hızlı devinim ozelliğinden oturu bu bolgede hızlı ilerleyen kanser turleri saptanabilir. Bu sebeple erken teşhis onem kazanmaktadır.
*Tedavide gec kalınması durumunda en kotu senaryolar neler olabilir?
Tedavide gec kalınması durumunda dil, alt veya ust cenelerin tum olarak cıkartılması gibi hastanın yaşam kalitesini oldukca duşuren durumlar ya da metastaz ile kanserin vucudun diğer bolgelerine yayılması olasıdır.
*Bu hastalığa hangi uzmanlık dalı tarafından teshis konulmalı ve tedaviyi hangi alandaki uzmanlar gercekleştirmelidir?
Teşhis aşamasında diş hekimleri, kulak-burun-boğaz uzmanları veya plastik cerrahlar tanı koyabilirler. Tedavisinde KBB uzmanları veya plastik cerrahlar onkologlar ile işbirliği icinde hareket ederler.
*Ulkemizde diş hekimleri bu hastalığa yeterince tanıyıp teşhis ve tedavide yeterli midir?
Ağız kanserleri konusunda diş hekimlerinin eğitim ve mezuniyet sonrası eğitim sureclerinde gelişmelerden haberdar edilmesi yararlı olacaktır. Ozellikle duşuk maliyetli boyama metodları ile on teşhis konulması uygulamasının yaygınlaştırılması hem ekonomik hem de erken teşhis olanağını arttırdığından rutine girmesi gereken bir uygulama olarak gormekteyim.
Doc.Dr.Tosun Tosun
serbest diş hekimi, implantoloji/prostodonti/laser/periodontoloji
Professore Associato/Master 2 livello in Dental Laser, Di.S.T.Bi.M.O. Universita' di Genova, Italia
Instructor/Curriculum Implantology, German Association of Dental Implantology & Turkish Academy of Esthetic Dentistry
Dr.Med.Dent/Oral Implantoloji, Istanbul Universitesi, Turkiye
Mastership/Dental Lasers, AALZ, Universitaet Aachen, Deutschland
Standard Proficiency/Academy of Laser Dentistry, USA
Advanced Proficiency/Botulinum Toxin, DBK Training Institute, Reading, UK



[h=2]İstanbul Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]