Ağız boşluğu, sindirim sisteminin birinci bolumu olup dudaklar, yanaklar, sert ve yumuşak damakla dilin sınırladığı bir boşluktur. Ağız boşluğunun giriş kapısı, dudakların cevrelediği acıklık (ağız), cıkış kapısı ise yutağa acılan, tepesinde kucuk dil sallanan darlıktır. Ağız boşluğunun yuzeyi sumuksel bir gomlekle kaplanmıştır.


Dişlerin gorevi yiyecek maddelerini kesmek, parcalamak, ezmek ve oğutmektir. Dişlerin konuşmada da buyuk rolleri vardır. Bir diş kok, kron ve boyuncuk olmak uzere uc bolumden oluşmuştur. Diş kronunun uzeri diş minesi adı verilen cok sert bir maddeyle kaplıdır. Diş boyuncuğu ile koku de mineye gore daha sarımsı renkli ve kemiğe benzer bir dokuyla kaplıdır. Bu ortu sement tabakası adını alır. Mine ve sement tabakalarının altında dişin esas yapısını oluşturan dentin tabakası , dişin kron bolumunde icinde damar ve sinirlerin bulunduğu ve diş ozu adı verilen bir yapının yer aldığı diş boşluğu,' diş koklerinin ortasında cok ince bir diş koku kanalı vardır. Kan damarları ve sinirler, kok uclarında bulunan diş ucu deliğinden girerek diş boşluğuna ulaşırlar. Dişler kopekdişleri, azıdişleri ve kesiciler olmak uzere uc turdur. Azıdişleri de buyuk ve kucuk azıdişleri olarak iki tiptir. İnsanın ağzında alt ve ustcenede 16'şar olmak uzere 32 adet diş vardır. Ust ve altcenelerdeki dişler de sağlı sollu 8'er adettir. Cocuk doğduktan 6-7 ay sonra dişleri cıkmaya başlar ve iki yaşına kadar dişlenme tamamlanır. Sutdişi adı verilen bu dişler gecicidir ve 20 tanedir. Cocuklar bu dişleri coğunlukla yedi yaşına kadar taşırlar ve yedi yaşından itibaren bu dişler kok uclarında bulunan asıl diş taslaklarının oluşmasıyla itilir ve atılır. Sutdişlerinin dokulmesi genellikle 11 yaşına doğru tamamlanır. Dokulme sırasında dokulen dişlerin yerine hem 20 diş, hem de bunlara ek olarak her cenede 4'er tane fazla diş cıkar. Boylece 11-18 yaşlarındaki bir cocuğun dişlerinin sayısı 28'i bulur. Genel olarak 20 ya da daha sonraki yaşlarda alt ve ustcenenin en sonlarındaki akıldişi adı verilen 4 azıdişi daha cıkar ve boylece insan ağzındaki dişlerinin sayısı 32'yi bulur.


Dil, uzeri epitel dokuyla kaplı, kastan yapılmış ve ağız boşluğunda on bolumu serbest olan tat alma organıdır. Dilin ucu, kenarları ve arka bolumleri tada karşı en duyarlı olan bolgelerdir. Dilin ust yuzeyi ipliksi memecikler adı verilen bircok kabarcıklarla ortulmuştur. İpliksi memecikler arasında şapkalı mantar gorunumunde olan mantarsı tat memecikleri, dilin dip tarafında ise 8-12 daha buyukce canaksı tat memecikleri bulunmaktadır. İpliksi memecikler dokunum, mantarsı memecikler tat duyusu gorevini yaparlar. Canaksı tat memecikleri ise, en onemli tat alma yapıları olan cok kucuk ve yuvarlak tat keseciklerini taşırlar. Tat keseciklerinin uclarında tat duyusu hucreleriyle destek hucreleri yer almıştır. Tat hucreleri sinirlerle beyine bağlantılıdır. Tat hucrelerinde olan uyartı sinirlerle beyine ulaşır ve orada tat duyusu halinde algılanır.


Tukuruk, yapısındaki pityalin enzimi aracılığıyla nişastayı şeker ve suya yıkarak maltoza (arpa şekeri) donuşturen bir salgıdır. Tukuruk, kulak, cene ve dilaltı tukuruk bezleri tarafından salgılanır. Tukuruk salgısı bu bezlerin kanalları ile ağız boşluğuna verilir. Tukuruk bezlerinin en buyuğu olan parotis (kulak altı tukuruk bezi) salgısını, son ikinci azıdişin karşısına acılan kucuk bir kanalla ağız boşluğuna verir. Cene ve dilaltı tukuruk bezlerinin salgıları ise kucuk kanallarla dil altına dokulur. Tukuruk salgısı, ağız ici ve yemek borusunun ic yuzeylerini kayganlaştırıp yutmayı kolaylaştırır.


Yutma, yutkunma hareketiyle oluşan bir işlemdir. Yutma sırasında soluk alışverişi durur, genzin yutağa acılan bolumu yumuşak damak tarafından kapanır. Gırtlak yutma sırasında yukarı kalkar ve gırtlak uzerinde bulunan gırtlak kapağı dilin kokune dayanır. Kapağın bu şekilde ileri itilmesi sonucu soluk borusuna giden gırtlak yolu kapanmış olur.

[h=2]İstanbul Diş Hekimi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]