[h=3]Adet Kanaması Nedir, Nasıl Olur?[/h]Adet kanamaları mens, ay hali, regl, siklus, gibi isimlerle adlandırılır. Normal bir adet kanaması duzeni olan bir kadın ortalama 28 gunde bir (bu sure bir adet kanamasının başladığı ilk gunden, diğer adet kanamasının başladığı ilk gune kadar gecen suredir) kanama gorur ve bu kanama 2-7 gun arasında devam eder.20-60 ml kan kaybı ile sonuclanır. 7 gunden uzun suren 80 ml veya daha cok kan kaybı olan, 21 gunden kısa veya 35 gunden daha uzun aralıklarla olan kanamalar anormaldir.
Yukarıda anlatılan duzenden her sapma duzensiz kanama olarak tanımlanır.adet duzensizlikleri genel olarak tanımlandığında;
Menoraji: Duzenli aralıklarla olmasına rağmen uzun surmesi
Metroraji: Kanama miktarına bakılmaksızın duzensiz ve sık aralıklarla olan kanamalar.
Menometroraji: Tamamen duzensiz aralıklarla, fazla miktarda ve uzun suren anormal kanama.
Hipermenore: Adetlerin normalden fazla ve pıhtılı olması olması
Polimenore: Duzenli aralıklarla ama 21 gunden daha sık kanama.
Oligomenore: 36 gunle 6 ay arasında değişen aralıklarla gelen kanama.
Amenore: En az 6 ay kanamanın olmaması. gibi duzensizlikler; adet kanama duzensizlikleridir. Her duzensizlik tipinin kendine ozgu nedenleri ve tedavi şekilleri olduğundan tanı koyma aşaması onemlidir.
Duzensiz vaginal kanaması olan kadınlarda yaş onemlidir. 40 yaş oncesi olan duzensiz kanamalar coğunlukla hormonal nedenlere bağlı iken 40 yaş sonrasında hormon dışı sebeplerle olma ihtimali yuksektir.
[h=3]Yoğun Ve Duzensiz Kanama Neden Olur? (Menometroraji)[/h]Organik kokenli adet duzensizlikleri: Ureme organları ile ilgili ceşitli problemlerden kaynaklanır. Rahim icine doğru buyuyen ve baskı yapan myom (ur), polip, tumor veya yumurtalık kistleri gibi problemler bu tur adet duzensizliklerinin sebebidir.
Rahim ici arac kullanımı (spiral),aylık-uc aylık doğum kontrol iğneleri ve diğer bazı ilacların kullanımı da duzensiz vaginal kanama yapabilir.
Gebeliğin duşuk tehditi, dış gebelik, mol gebeliği (uzum gebeliği) gibi erken donem komplikasyonları da vajinal kanama şikayeti yapabilir.
Endometrit yani rahim ic dokusu enfeksiyonları yoğun kanama yapabilmektedir.
Rahim ağzı yaraları ve rahim ağzı kanseri de kanama ile belirti verebilmektedir.
Karaciğer ve kan hastalıkları,pıhtılaşma sorunları da yoğun kanama yapabilmektedir.
Fonksiyonel Nedenler: Yapısal bir problem olmaksızın, yalnızca hormonal problemlere bağlı adet duzensizlikleridir.
[h=3]Adet Gorememe ( Amenore) Neden Olur?[/h]Amenore (adet gorememe) ikiye ayrılır. Eğer meme gelişimi ve pubik tuylenme başlamış olan bir kızın 16 yaşına gelmesine rağmen adetlerinin başlamamasına primer amenore denir.
Daha once adet gormuş bir kadının 3 ay sureyle adetlerinin kesilmesine ise; sekonder amenore denir.
Primer amenorenin en sık nedenleri;
Yapısal gecikme
Turner sendromu
Hipotalamus ve hipofize ait patolojiler ve tumorler
İmperfore hymen (Kızlık zarında acıklık olmaması)
Vajina, serviks (rahim ağzı) veya rahmin doğuştan gelişmemiş olması (Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser sendromu, Mullerien agenezis)
Testikuler feminizasyon (XY kromozomlu dişi dış goruntusunde birey adet gorememe şikayetiyle başvurur.) gibi bir cok nedenle amenore olabilir.
Sekonder amenore nedenleri;
Gebelik (en sık nedendir)
Emzirme
Menapoz
Anoreksia nervosa
Hipofiz hastalıkları
Prolaktinoma
Diyabet, hipotiroidizm ve hipertiroidizm
Polikistik over hastalığı
Rahim ici yapışıklıklıklar (Asherman sendromu) gibi bircok neden amenore yapar.
[h=3]Sık Adet Gorme ( Polimenore) Neden Olur?[/h]Yıllık gorulen adet kanaması sayısının artmış olması (adet dongulerinin 21 gunden daha kısa surmesi) durumudur.Adet kanamalarının surekli olarak erken gorulmesinin en muhtemel nedeni hormonal dengesizliktir.Tanıda hormon testleri ve vajinal ya da pelvik ultrason oncelikli olarak yapılmalıdır.
[h=3]Adet Kanamaları Neden Gecikir?[/h]En sık neden GEBELİK’tir. Diğer bir neden ise; yumurtlama problemleridir.Bir kadında senede bir defa adet kanaması gecikmesi olması ileri inceleme gerektiren bir durum değildir. Ancak adet kanaması gecikmesi senede bir defadan daha sık oluyorsa muayene yapılması gerekmektedir.
1) Rahim icinden vajinanın cıkışına kadar olan tumuyle acık bir akış yolu sorunları
Duzenli adet kanaması goren bir kadında rahim icine veya rahim ağzına yapılan bir mudahale (kuretaj, konizasyon) sonrasında adet kanaması olmaması durumunda en muhtemel neden acık olan bu yolun zarar gormuş olmasıdır. (Asherman sendromu) veya (Servikal stenoz )
2) Yumurtalık Problemleri ve Anovulasyon
- Polikistik Over Sendromu gecikmeli adet gormenin en sık gorulen nedenlerinden biridir. Yumurtlamanın olmaması ya da gec olması adet gecikmelerine neden olur.Ozellikle kilolu olan, gecikmelerle birlikte tuylenme, sivilcelenme gibi belirtiler yaşayan kadınlarda bu hastalık araştırılmalıdır.
- Menapoz ve Erken Menapoz ( Prematur over yetmezliği): Turkiye'de ortalama menopoz yaşı 50 dir. Daha erken yaşlarda (35 yaşından once) ortaya cıktığında Erken Menopoz adını alır.Erken menapoz 20’li yaşlarda dahi gorulebilmektedir.Bu nedenle erken tanı onemlidir
3) Hipofiz Ve Hipotalamus Salgı Bezi Sorunları
Bu etkenler arasında en sık goruleni prolaktin (sut) hormonu yuksekliğidir. Hipofizer kitle ve tumorler de adet duzensizliği yapabilirler.
[h=3]Az Kanamalı Ve Kısa Suren Adet Gorme (Hipomenore) Neden Olur?[/h]Adet doneminde gorulen kanama miktarı yaşla birlikte azalma eğilimi gosterir. Doğum kontrol hapı kullanımı da adet kanamasını onemli olculerde azaltan bir durumdur.
Sorunlu seyreden kurtajlar sonrası oluşan Asherman sendromu rahim ic tabakasında ortaya cıkan yapışıklıklar nedeniyle az adet gorulmesine, ileri derecede yapışıklıklar nedeniyle ise hic adet gorulememesine neden olabilir.
Ayrıca erken gebelikte duşuk tehlikesi ile karışan az miktarda olan kanamalar olabilir.
[h=3]Cinsel İlişki Sonrası Kanama Neden Olur?[/h]İlişkiden hemen sonra veya ertesi gunu beklenmedik bir şekilde kanama gorulmesi durumudur.
En muhtemel neden rahimağzında klamidya adı verilen bakterinin ve diğer bazı etkenlerin yarattığı rahimağzı enfeksiyonlarıdır (servisit).
Diğer muhtemel nedenler arasında rahimağzı polipleri sayılabilir.
Menopoz doneminde ostrojen hormonunun azalması vajina duvarında incelmeye ve kuruluğa neden olur. Bu durum menopoz doneminde ilişki sonrasında gorulen kanamanın en muhtemel nedeni olmakla beraber mutlaka jinekolojik inceleme yapılmalıdır.
Rahim ağzında kanser oncusu lezyonlar veya rahimağzı kanseri ilişki sonrası kanama şeklinde belirti verebilirler. Bu nedenle ilişki sonrası kanama da ciddiye alınması gereken bir belirtidir.
[h=3]Adet Duzensizliğinde Ne Tur Testler Yapılır?[/h]Hastaya oncelikle jinekolojik muayene ve ultrason yapılır. Muayene sırasında kanamaya neden olabilecek faktorler tek tek gozden gecirilir. Bekar hastalarda ise; karından ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilir.Yapılacak testler genel olarak;
Jinekolojik muayene
Ultrason ( Duruma gore vajinal ya da bekar hastalarda pelvik ultrason)
Hormon testleri ( Adet gecikmelerinde gebelik testi mutlaka istenmelidir.)
Histeroskopi ( Rahim iciyle ilgili problemlerde)
Beyin MR’ı ( Sadece gerekli durumlarda )
Yapılan hormon testleri ile kanamaya neden olabilecek hormonal nedenler saptanır.
Jinekolojik ultrason ile rahim ve yumurtalıklara ait myom,kist,polip,tumor varlığı araştırılır. Aynı yontemle rahim ic zarının kalınlığı (endometrial kalınlık) olculur. 40 yaş sonrası kanamanın bariz bir sebebi saptanamamışsa rahim ic zarından biopsi yani parca alınarak patolojiye gonderilmesi gerekebilir. Bu şekilde rahim ic zarının yapısı mikroskopik olarak değerlendirilir, rahim kanserleri yonunden araştırılır.
[h=3]Adet Duzensizlikleri Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?[/h]Kanamanın tedavisi nedene yonelik olarak yapılır. Orneğin rahimde buyuk myom,polip veya kanser varsa,ameliyatla tedavi gerekir.
Rahim icine doğru buyuyen polip ya da myomlar Histeroskopik olarak tedavi edilebilmektedir.
Rahim kalınlaşması varsa kuretaj yapılarak rahim ic dokusunun inceltilmesi,kanamanın durdurulmasını ve elde edilen dokunun analizini sağlar.
Adet gecikme problemlerinde kist varsa ilac ya da ameliyatla tedavi edilmelidir.
Az adet gorme ya da adet gorememe rahim ici yapışıklıklara bağlı ise histeroskopik olarak tedavi edilebilir.(Asherman sendromu)
Hipofiz beziyle ilgili sorunlarda ilac tedavisi verilebilir.( Prolaktinoma gibi..)
Tum bu araştırmalar sonucunda kanamaya neden olabilecek bir hastalık saptanmamışsa; adet duzensizliği hormonal dengesizliğe bağlıdır ve bu durumda adet duzenleyici ilaclarla kanamaların duzeni sağlanabilmektedir.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]