omer celakıl eşi
KURAN-I Kerim bircok kadından bahsetmiştir. Bunların buyuk coğunluğu muspet (pozitif) ornekler olmakla beraber bazen de negatif ornekler ayetler arasında yer alır.

Mekke'de orselenmiş, Medine'de ise henuz kimliğini bulamamış kadına Kuran-ı Kerim bir elbise bicmek ister. Bunu yaparken de zaman zaman diğer milletlerdeki kadınlardan bahseder. Bazen acıkca, bazen de işaret ederek onları tartışma zeminine ceker. Musluman kadına bazı ipucları verir.

Dunyaya erkek gozuyle bakan ve bu kazanımını paylaşmak istemeyen erkeğe, Kuran-ı Kerim yeni ortağın adını koyar ve konumunu belirler. Bu ortak kadındı. Ve kadının bu yeni konumunu iman eden erkek kabullenmek zorundaydı. Kuran'ın en buyuk ozelliği, emredici olmaktan cok, duşundurucu olmasıdır. Kabulleri zamana yaymasıdır. Sayfaları arasında pratik hayatta uygulanabilirliği olan emirleri ve yasakları barındırıyor olmasıdır.

* * *

Kuran kadınla ilgili oncelikle sınırları cizer. Nitekim, "Erkek olsun, kadın olsun her kim Allah'ın varlığına ve birliğine inanmış olarak iyi işler yaparsa, işte onlar cennete girerler ve zerre kadar haksızlığa uğratılmazlar" (En-Nisa, 124) diyen ayet; kadın icin cennetin erkeğin rızasından değil Allah'ın rızasından gectiğini formule ediyordu. Kadın da, erkek de Allah'ı razı edecek. Allah razı olacak. Zaten o razı olunca kul da káinatta razı olur.

Kuran-ı Kerim'de kadın ile erkek bir "cift" olarak beraber anılır. Kuran'ın sembolize ettiği kadınlar da bu ciftin eşit ortakları olarak takdim edilmiştir. Bazen uyumlu ciftler, bazen de aykırı ciftler ornekleşir. Bu uyumlu ve aykırı ciftlere ornekler verelim:

1- Hz. Adem ile Hz. Havva: Hz. Havva'nın adı Kuran-ı Kerim'de "Adem'in eşi" olarak gecer. Burada isimden cok konum on plandadır. Zira bir peygamberin eşi, onunla yakın statuyu paylaşır, saygınlık acısından. Onun icin Kuran eş der. Bircok ayette beraberce anılırlar (Bakara 35-38; A'raf 19,26-27; Taha 117,121). Şeytan tarafından ayakları kaydırılan, sonra gunahlarından tovbe eden ve insanlığa sağlam bir gelecek hazırlayan bir ciftin en guzel orneğidirler Hz. Adem ile Hz. Havva.

2- Hz. Nuh'un hanımı: Kuran-ı Kerim iki peygamberin, Hz. Nuh ve Hz. Lut'un inkárcı iki eşle imtihan edildiğini soyler: "Allah inkár edenlere Nuh'un karısı ile Lut'un karısını ornek verdi. Bu ikisi kullarımızdan iki salih kişinin nikáhları altında iken onlara hainlik ettiler." (Et-Tahrim, 10)

Burada inanan erkeğin, kendisi gibi yaşamayan bir eşle yaşamı orneklenir. Bu iki kadın, kocalarının duşmanlarına yardımcı oluyorlardı. İhanetleri buydu. Cunku hicbir peygamberin eşi zina ile ihanet etmemiştir (İbn Kesir, Tefsir, C3, Say 55). Ama buna rağmen peygamberler, eşlerine tolerans gostermişlerdir. Sonuna kadar onlara dini tebliğ etmişlerdir. Burada kadın negatif unsura ornektir.

3- Hz. Lut'un hanımı: Hz. Lut'un kavmi eşcinsellik denilen kotu alışkanlığın pencesindeydi. Hz. Lut'un eşi, kavminden yana tavır koydu (Hud, 81; Hicr, 55). Hz. Lut'un (AS) kavmi, karısıyla beraber sabahleyin helak oluncaya kadar bu peygamber, eşine sabretti. Bu iki peygamber de hanımlarına ahirette yardım edemeyeceklerdir. Bu ornekte peygamberlerin ahiretteki yetkileri sınırlandırılmıştır.

4- Hz. Yusuf ve Hz. Zuleyha: Hz. Yusuf ile Zuleyha sonradan eş olan ama oncesinde zor olaylar yaşayan iki şahsiyettir. İlginc ornektir. Nefsine mağlup olmayan bir peygamber ile nefsine gem vuramayan "seckin bir kadın"ın orneğidir bu olay. Zuleyha kovalayan, Hz. Yusuf ise kacınan taraftır. Hayattaki orneklerden biridir aslında. Her gun nefisle iman kavgasında bu taraflar yok mu? Bazen kacan erkek, bazen de kacan kadın olur. Hata yapmaktan, gunaha girmekten kacar. Aslında nefsine direnmeli kişi. Ayağı kaydıktan sonra butun bir omur tovbeye yonelir ama bazen tovbenin de hazzını alamaz. (Yusuf, 24-42).

Ama Zuleyha'nın sonraki hali, ayetlerde anlatılan kadar, dikkat cekicidir. Denilir ki Hz. Zuleyha iman ettikten sonra Hz. Yusuf'a olan beşeri aşkını Rabb'ine yoneltir. Bir gun Hz. Yusuf eşine, eski gunlerdeki tutkusunu hatırlatınca Zuleyha şoyle cevap verir: "Ama ben o gun Rabb'imi tanımıyordum!" Olgunlaşan muhteşem bir ruh haline ornektir Zuleyha. Kemal-olgunluk derecesine tırmanan ve etkisini butun bir ulke uzerinde konuşturan kadına ornektir Zuleyha.

5- Hz. Suleyman ve Belkıs: Belkıs, Yemen'deki bir hukumdar. Guclu ve otoriter. Kuran Hz. Suleyman'ın Belkıs'la olayını (Neml, 23-44) uzunca anlatır. Sonunda Belkıs butun guc, kudret ve bugun bile konuşulacak teknolojisiyle Allah'a teslim olur. Sadece o değil, kavmini de imana yoneltir. İman eden guclu ve başı dik kadın orneğidir Belkıs. O, Hz. Suleyman'a değil, Rabb'ini teslim olur, Hz. Suleyman'la beraber.

6- Firavun'un karısı Hz. Asiye: Hz. Lut'un olayının tam zıddıdır. Burada kişilikler yer değiştirir. Firavun insanlık tarihindeki şirk, zulum ve isyanın en ondeki semboludur. Hz. Asiye ise bu adama direnen imanlı bir kadına ornektir. Aslında Hz. Musa'yı cocukken Firavun'un sarayında bakıma aldıran da Hz. Asiye'dir (Kasas, 9). Hz. Asiye, Firavun'a direnir. Firavun bu asil kadın karşısında butun guc ve saltanatına rağmen aciz kalır. Taberi'ye gore Firavun, Hz. Asiye'yi kazıklara bağlar ve guneşin altında işkenceye uğratır. Yuce Allah, Hz. Asiye'ye cennetteki evini gosterir (Tahrim 11). Son nefesini verirken cennetteki evine bakan Hz. Asiye gulumser, Firavun etrafındakilere acziyet icinde bakınır ve ancak şoyle diyebilir yutkunarak: "İşte bakın deliriverdi. İşkence edilen hic gulumser mi?" Firavun dunyasından bakıyordu, Hz. Asiye ise cennetteki makamından.


Nihat HATİPOĞLU