Coğrafi Konum
Yeryuzu Şekilleri
Akarsular
Jeolojik Yapı


Coğrafi Konum

Bilecik Marmara Bolgesinin guneydoğusunda Marmara, Karadeniz, İc Anadolu ve Ege Bolgelerinin kesim noktaları uzerindedir. 39° ve 40° 31’ kuzey enlemleri ile 29° 43’ ve 30° 41’ doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğudan Bolu ve Eskişehir guneyden Kutahya, batıdan Bursa, kuzeyden Sakarya illeri ile cevrilidir.

Bilecik 4321 km²’lik alanı ile Turkiye’nin kucuk illerinden biridir. Alan sıralaması bakımın-dan 65. sırada yer almaktadır. Merkez ilcenin yuzolcumu 844 km²’dir.



Yeryuzu Şekilleri

Bilecik ili toprakları tepelik alanlar, dik ve derin vadilerle yarılmış aşınım duzlukleridir. Kuzey Anadolu kenar dağları, yani, Karadeniz dağlarının başlangıc merkezi, İc Anadolu platolarının başlangıc yeri, Marmara Bolgesinin ise kıyı ve akarsu canak tabak ovalarının sona erdiği alanlarının tamamı ilin sınırları icerisindedir.

Kuzey Anadolu dağlarının denizden iceriye doğru ikinci serisi olan Koroğlu Dağları ilin topraklarında başladığından arazinin batıdan doğuya doğru birden yukselmesine neden olur. Bu yukselti guneye doğru inildikce dalgalı bir gorunum alır. Bozuyuk Ovası ve Sakarya ırmağı ile kuzey-guney yonunde iki bolume ayırır. Dağlar bu ırmağın her iki yakasında devam eder.

Bilecik ilinin deniz seviyesinden yuksekliği 500 metredir. Guneydoğuya Karasu vadisine gidildikce yukseklik azalmaktadır. Nitekim bu vadide kurulu İstasyon Mahallesinin denizden yuksekliği 200 metreye kadar iner.

Dağlar il topraklarının % 32’sine yakın bir bolumunu kaplar. Bu yukseltiler daha cok tepe gorunumundedir. İlin en yuksek noktası Bozuyuk ilcesinin batı ve guneybatısında yer alan yukseltiler uzerindeki Kala Dağı’dır (1906 m).
Diğer onemli yukseltiler Yirce Dağı (1790 ), Metristepe (1300 m), Goldağı (1284 m), Kızılcaviran (1250 m), Osmaniye (1210 m), Ahi Dağı (1100 m), Dokuz Okuz Tepesi (1150 m), Ballıkaya (1050 m), Kızıltepe (990 m), Avdan Dağları (926 m), Paşa Dağları (922 m), Kurudağ (805 m)’dır.

Genellikle Sakarya Irmağı boyunca uzanan cok geniş olmayan duzlukler şeklinde ovalar il topraklarının % 7’lik bir bolumunu kaplar. Ovalar akarsuların dar ve derin vadilerden akarken parcaladıkları arazilerden taşıdıkları verimli aluvyonları son bolgelerinde biriktirmelerinden oluşan ovalarıdır.

Bozuyuk, Golpazarı, Osmaneli ve Pazaryeri Ovaları başlıca duzluk alanlardır.
İlde yayla tanımı icerisine sokulabilecek duzlukler cok azdır. Bu tur yeryuzu şekilleri il topraklarının yalnızca % 0,5’ini oluşturmaktadır. İl topraklarının buyuk bir bolumu (% 59,9) aşınım duzlukleri durumundadır. Tepelik alanlarda tumsekleşip tipik “V” bicimli vadilerle parcalanan bu duzlukler, il topraklarının engebeli bir gorunum almasına neden olmuştur.

İl topraklarındaki vadiler genellikle dik ve derin yarıklar bicimindedir. Bunların en onemlisi Sakarya Vadisidir. Goksu Vadisi, Goynuk Vadisi ve Karasu Vadisi de onemli vadilerdir.



Akarsular

Sakarya Irmağı

Sakarya nehri Bilecik ilinin başlıca akarsuyudur. Bu ırmağa dokulen cay ve dereler ilin oteki su kaynaklarıdır.

Sakarya, İnhisar ilcesi yakınlarında Bilecik topraklarına girer; kuzey-guney yonunde akarak ili doğu ve batı olmak uzere iki parcaya boler. Vezirhan’ın kuzeyinde Karasu Deresi, Osmaneli ilcesi yakınlarında da Goksu Cayını alarak kuzeye yonelir.

Taşıdığı su miktarı bakımından Turkiye’nin onemli akarsuları arasında yer alır. Irmağın toplam uzunluğu 824 km’dir. Yaklaşık onda birlik kısmı (80 km) Bilecik sınırları icinde akar. Ortalama debisi 100 m³/sn, ortalama derinliği 1,5 metre, en fazla derinliği ise 5 metre kadardır.

Karasu

Bozuyuk’ten doğar. Bilecik merkez ilce sınırları icine Karasu Boğazından girer. Bu noktadan 500 metre sonra Vezirhan’da Sakarya Irmağına kavuşur. Debisi duzensizdir. 0,9 m³/sn ile 72,6 m³/sn arasında değişmektedir. Ortalama debi 3,6 m³/sn’dir.

Goynuk Cayı, Goksu Deresi, Sarısu Deresi ve Hamsu Deresi diğer kucuk akarsulardır.



Jeolojik Yapı

Bitki Ortusu

Yağış yonunden yeterli miktara sahip olan Bilecik ili, yuzolcumunun %47’sinin ormanlık alan olması nedeniyle de orman zenginliği bakımından Turkiye’nin şanslı yorelerinden biridir. İlin orman zenginliği av hayvanları bakımından da zenginleşmesini sağlamıştır. Bin metreye kadar yukseklerde orman ortusu genellikle meşe, otsu bitkiler ve makilerden oluşmaktadır. 1500 metre sınırına kadar da karacam, kayın, kızılcam, kestane turundeki yuksek boylu ağaclar sıralanır. 1500 metreden daha yukseklerde ise koknar cinsinden ağaclar vardır.

İklim

Bilecik ilinin gecit bolgesinde bulunması, su kaynakları ve farklılık gosteren topografyasına paralel olarak 3 farklı iklim tipi gorulur. Genel olarak Merkez, Golpazarı, Osmaneli ve Soğut İlcelerinde Marmara Bolgesi; Bozuyuk, Pazaryeri ve Yenipazar ilcelerinde ise İc Anadolu Bolgesi iklimleri gecerlidir. Ayrıca Golpazarı, Osmaneli ve Soğut ilcelerinin Sakarya Irmağı kıyı şeridinde mikro-klima iklim bolgeleri gorulmektedir.

Bilecik İlinde yıllık yağış toplamı 450 kg/m² dolayındadır. Yağış en cok ocak ve mayıs aylarında duşmektedir. Bulutluluk durumu acısından 92 gun acık, 96 gun kapalı ve 177 gun bulutlu gecmektedir.

Diğer klimatik veriler şoyledir:
Yıllık sıcaklık ortalaması: 12,3 °C Karlı gun sayısı : 25
En soğuk ay: Ocak (2,5 °C) Donlu gun sayısı : 55
En sıcak ay: Temmuz (21,7 °C) Sisli gun sayısı : 14
Yıllık ortalama nispi nem: % 66 Kırağılı gun sayısı: 25

İl merkezini kapsayan klimatolojik veriler, ilcelerde farklılık gostermektedir.
İl duzeyinde tespit edilen en yuksek sıcaklık 1945 Ağustosunda 40.6 ºC, en duşuk sıcaklık ise 1950 Ocak ayında -16 ºC olarak bulunmuştur.

Bilecik’te batı ve kuzeybatı ruzgÂrları etkindir. Ortalama ruzgÂr hızı 3,4 m/sn’dir. Yıl icinde ruzgÂrlar 135 gun kuvvetli ruzgÂr ve 17 gun de fırtına şeklinde esmektedir.