amasyayla ilgili turkuler amasya ile ilgili turkuler amasya turkuleri ve oykuleri manileri turkuleri ve hikayeleri
Amasya ili geleneksel giyim-kuşam bakımından cok renkli ve ceşitlidir. Kıyafetlerin gunumuze değin bozulmadan gelmiş olması, yore insanının kapalı bir toplum olmasından kaynaklanmaktadır. Dağ koylerinde hÂl geleneksel kıyafetler ile gunluk yaşamı surduren insanlar vardır.

GELENEKSEL KADIN GİYİMİ

Amasya geleneksel kadın kıyafeti oldukca zengin ve gosterişli bir kıyafettir. Goynucek İlcesi’nin Ilısu Koyu ve Karayakup Koyleri’nde Yoruklerin giydiği geleneksel kıyafetler; fes, pullu yemeni, goynek, ucetek, cepken, yelek, kuşak, carpana kuşak, şalvar, corap ve carık olmak uzere 12 parcadan oluşur

Amasya folklorunda maniler onemli bir yer tutar. Amasya yoresindeki toplumsal yaşayışın, coşkunun, heyecanın yoğun bir şekilde yaşadığı maniler, duğunlerde ezgili olarak okunur. Genelde genc kızlar bir araya geldiklerinde, eğlenmek amacı ile mani soylerler.

Mani soyleneceği zaman guzel tef calan biri eline “el tefi” alır. Bir taraftan calıp diğer taraftan mani soyleyerek kendisine eşlik edecek birini arar. Bazen mani soyleyecek kişiler istekli olmayabilir. Bu durumda onu teşvik etmek icin ardı ardına maniler sıralanır. Bu manilerin iceriği mani atışmasına girmesi istenilen kişiyi kızdırmak amaclı olabilir. Ortam iyice ısınmaya başlayınca soylemeye niyetli olmayan kişi onun soylediğine karşılık olarak mani soyler. Boylece mani yarışı (atışması) başlar.


MANİLER


Duvarda makas asulu
Elbiseler kesulu
Bana mani sorarsan
Kirli cuval basulu

Cay aşağu giderim
Topal koyun guderim
Eğer anam vermezse
Bohcamı alur giderim

Mavi boyarlar mola
Sevsem duyarlar mola
İkimizde bir boyda
Nikah gıyarlar mola

Harmanlarda ot bitti
Goyun yayulsun diye
Hatıp kekul sallamış
Muhtar bayulsun diye

Uzum goydum sepete
Yar oturur tepede
Ben bir yeni yar sevdum
Şan olsun memlekete

Altınım var boynumda
İki ellerim goynumda
Ela gozlu sevduğum
Gece gunduz aynımda





Altını bozdurayım
Sıraya dizdireyim
Elma armut değulsun
Cebimde gezdireyim

Yaylanın cimenini
Hep toplamış geyikler
Sevdalunun işine
Ne garuşur boyukler

Gayalardan ot biter
Guzular yayulsun diye
Gızlar kekurt* sallar
Oğlanlar bayulsun diye


Dozer geliyor dozer
Cekilin sizi ezer
Benim sevduğum oğlan
Sinan Ozer’e benzer


Yayladan mı geliyon
Sırtındaki yayuk mu
Ben sağa ayakkabı verdum
Ayağundaki caruk mu

Ambar altunda cecuk
Bacakları kucucuk
Benum sevduğum oğlan
Dunyalarda biricuk



TURKULER

TEK KAPIDAN CIKTIM YUZUM PECELİ

Tek kapıdan cıktım yuzum peceli
Ahbaplar oturmuş iki geceli
Hulusim de alnı sıra percemli
Neyleyim dunyada dunya malını
Gonul arzediyor eski halini

Dağdan yuvarlandı kayalarımız
Gamile yoğruldu mayalarımız
Nola taş doğursaydı analarımız
Neyleyim dunyada dunya malını
Gonul arzediyor eski halini

Mezarımı Helvacı'ya eşsinler
Al yeşili uzerime ortsunler (vay vay)
Gelen gecen yazık olmuş desinler
Neyleyim dunyada dunya malını
Gonul arzediyor eski halini



BULGURU GAYNATIRLAR

Bulguru gaynatırlar
Yuksekte yaylatırlar
Şu Amasya gencleri
Sin sini oynatırlar

(NAKARAT)
Haydi de Kenanım Kenanım
Acma yorganım yorganım
Uşur her yanım her yanım
Sarıl acanım doldur imanım

Koşe başında durdular
Muşavere kurdular
On beş yiğit icinde
Kenanımı vurdular

NAKARAT

Tozanlı duzde kaldı
Gozlerim izde kaldı
Oğlanı bir dert aldı
Dermanı kızda kaldı

NAKARAT




HOCULLU

Hocullu de yavrum hocullu
Yaylada buldum gocunu
Dakıver de zillerin ucunu
Oyna da meydan senindir aman

Donuver de meydan senindir aman
Donuver de meydan senindir guzelim

Merdini yavrum merdini
Kim bilir kimin derdini
Dakını ver zillerin dordunu
Oyna da meydan senindir aman

Donuver de meydan senindir aman
Donuver de meydan senindir guzelim




YARİNEN GEZDİĞİM DAĞLAR

Cıktım şu dağlara da seyran ederken
Yarinen gezdiğim dağlar uruşan
Gulak verdim her tarafı dinledim
Bir ben değil cumle alem perişan

Eylen guzel eylen gavil keselim
Gavil mutebardır donmemesine
İkimizde bir dala yuva kuralım
Şu daldan bu dala gonmamasına




KADER

Ebdest aldım da ilkindiyi gılmaya
Camiye vardım namazımı durmaya
Gozumu ağdurdum iyce kilim calmaya
Orda da zopayı yidurdun gader bana

Surune surune pazara vardum
Altmış kuruş verdim bir okuz aldum
Sabaha koşmadan gıcını gırdım
Onu da uc gıclı eyledin gader

Ağlarım ağlarım gozlerim yaşlı
Dort evlet buyuttum cileli başlı
Ellere kumaş geydirdin ucu nakışlı
Bana da boz urbayı mehel gormedin gonul




YUCE DAĞ BAŞINDA BİR CİZ GARİDİM

Yuce dağ başında bir ciz garidim
Yel vurdu da ufak ufak eridim
Evel muhabbetli yarin ben idim
Şimdi yad ellerden bakan ben oldum

Yuce dağ başında ben de Leyla’yım
Otur yanıma da derdim soyleyim
Halimden bilmeduk yari neyleyim
Getme guzelim don geri gel






GİTME GUZEL DON GERİ GEL

Melez goynek giyinmiş yakasu nazuk
Goluna dakunmuş altun bilezuk
Opmeye gıymadum sıkmaya yazuk
Gitme guzel don geri gel

Melez goynek giyinmiş yakası kirli
Şeftali satarlar ikili birli
Aslını sormayın Diyarbekirli
Gitme sevdiceğim don geri geri