“Her ne kadar kanser tanısı konan kişi sayısı artsa da tedavideki gelişmelerle hayatta kalan kanserli insan sayısı da artmaktadır. Kanser tedavisinin en kolay ve başarılı yolu, kanser gelişimini onlemektir. Erken teşhis tedavi başarısını onemli olcude yukseltmektedir” diyen Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar, 1-7 Nisan Kanser Haftası oncesinde yaptığı acıklamada, kanserden korunmak icin yaşam tarzımız haline getirmemiz gereken 10 oneride bulundu. İşte kanserden korunmada etkili olabilecek o oneriler:

Sigaradan kacının:


Sigara kansere yol acan en onemli maddelerden birisi. Yapılan bilimsel calışmalar, akciğer kanserinin yuzde 90 ’ının sigaraya bağlı olarak geliştiğini ortaya koyuyor. Sigaranın yol actığı başka kanserler de var; baş boyun kanserleri, yemek borusu kanseri, mesane kanseri vb. Sigaraya erken yaşta başlanması, gunluk icilen sigara miktarı ve sigara icilen sure arttıkca risk de artıyor. Ayrıca sigaranın daha derin nefesle ciğerlere cekilmesi de kanser riskini artırıyor. Sigaraya bağlı kanserlere yakalanmamak icin en doğrusu sigaraya başlamamak veya sigarayı bırakmak. Sigarayı bıraktıktan sonra risk zamanla giderek azalıyor ve 10-15 yılda risk sigara icmemiş kişilere yaklaşıyor.


Yuruyuş yapın:


Duzenli egzersiz kilonun korunmasına ve kolesterolun duşmesine yardımcı oluyor, kalp krizi riskini azaltıyor ve şekerin yukselmesini onleyebiliyor. Kilonun korunması ile obezitenin yol actığı kanser riski azalabiliyor. Yapılan araştırmalar egzersiz yapmanın kilodan bağımsız olarak da kanserden koruduğunu gosteriyor. Bu nedenle haftanın iki uc gunu gunde bir saat ya da haftanın beş gunu gunde yarım saat egzersiz yapmak son derece faydalı. Egzersiz hoşunuza giden bir aktivite (yuzme, bisiklet, tenis vb) de olabilir.

Alkolden uzak durun:


Bilimsel calışmalar alkol tuketiminin ozellikle baş boyun kanserlerini, yemek borusu kanserini, pankreas kanserini, meme kanseri ve siroz oluşturarak karaciğer kanseri riskini artırdığını ortaya koyuyor. Alkol alım suresi ve gunluk tuketilen alkol miktarı arttıkca kanser riski artıyor.

İdeal kiloda olun:



İdeal kiloda olmak kardiyovaskuler hastalıklar kadar kanserden korunmak icin de gerekli. Fazla kilolu olmakla meme, yumurtalık, rahim, pankreas ve kalın bağırsak kanseri riskleri artabiliyor. Fazla kilolu olmamak icin sebze, tahıl ve baklagillerden zengin bir beslenme alışkanlığı edinmek ve fiziksel aktiviteyi artırmak gerekli.


Ultraviyole ve radyasyondan korunun:


Ultraviyole ışınlarına maruziyet cilt kanserleri riskini artırıyor. Ozellikle de guneşin dik olduğu saatlerde guneşin altında kalmak ve kozmetik amaclı ultraviyole (orneğin solaryum) ışınlarına uzun sure maruz kalmak tehlikeli. Mumkun olduğunca guneşin dik olduğu saatlerde korunmak icin uzun kollu giysiler, şemsiye ve koruyucu kremler kullanın. Radyasyona maruziyet bazen tedavi amaclı veya bulunulan ortamdan dolayı (yerden yayılan radon gazı) oluşabiliyor. Tedavi amaclı uygulanan radyasyon bolgesi risk altındadır. Orneğin tiroit bolgesi veya meme bolgesini icine alan radyoterapilerde bu organların kanser acısından yakın takip edilmeleri gerekmektedir.

Mevsim sebze ve meyvelerinden tuketin:


Mevsiminde olmayan sebze ve meyvelerde daha fazla hormon takviyesi ve kimyasallar kullanılmakla birlikte, mevsim sebze ve meyvelerinin besin değeri de daha yuksek oluyor. Orneğin mevsiminde uretilen domateste likopen daha fazla bulunuyor. Bu nedenle sebze ve meyveleri mevsiminde tuketmek onemli. Mevsiminde toplanıp dondurulmuş sebze ve meyvelerin besin değeri iyi olarak kabul ediliyor.


İşlenmiş urunlerden kacının:



Gıdaların mumkun olduğunca taze tuketilmesi onemli. Dayanıklılığını artırmak amaclı gıdalar bir takım işlemleri tabi tutuluyor. Sebze, meyve ve et urunlerine bocek ve mantardan koruyucu olarak konulan pestisitler kanser riskini artırabiliyor. İşlenmiş balık urunlerindeki polikloronil bifenil ve diğer gıda urunlerinde kullanılan sodyum benzoat kanser riskini artırabiliyor. İşlenmiş et urunleri (sosis, salam, sucuk, jambon) ile ilgili olarak zararlı olabilecekleri konusunda uyarılar sıkca yapılıyor.


Mangal yaparken dikkat edin!:



Et ağırlıklı bir beslenme kalp hastalıkları acısından olduğu kadar kanser hastalıklarından korunmak acısından da onemli. Ozellikle kırmızı etin haftada 3-4 porsiyonu gecmemesi gerekiyor. Etleri pişirmek icin de mangal uygun bir pişirme yontemi değil. Mangalda pişirme sırasında ortaya cıkan polisiklik aromatik hidrokarbonlar kanser riskini artırıyor. Pişirme yontemi olarak yine de mangal tercih edilecekse etlerin yakılmaması şart.


Enfeksiyonlardan korunun:


Bazı enfeksiyonların kanseri tetiklediği ve kanser gelişimine neden olduğu bilimsel araştırmalarla ortaya konuluyor. Hepatit B ve C de karaciğer kanserine yol acıyor. Helicobacter pylori bakterisi mide kanserine yol acabiliyor. Bu bakteri antibiyotikle tedavi edilebiliyor. İnsan papilloma virusu rahim ağzı kanseri, anal kanal kanseri ve baş boyun kanserine yol acabiliyor. Bu virus icin geliştirilen bir aşı ile buyuk oranda korunma sağlanabiliyor. Bunların yanında bazı viruslerin (herpes grubu) deri kanserine yol acabiliyor. HIV virusu AIDS hastalığına yol acarak losemi ve lenfoma riskini artırırken, kansere yol acan enfeksiyonların coğunun ya onlenebilir enfeksiyonlar ya da tedavi edilebilir enfeksiyonlar olduklarını bilmek gerekiyor.


TEDAVİDE İMMUNOTERAPİ DONEMİ



Kanser hastalıklarının tedavisinde kaydedilen en onemli ve son gelişmelerden birinin immunoterapi olduğunu vurgulayan Tıbbi Onkolog Prof. Dr. Aziz Yazar, “Kanser hastalıklarının ortaya cıkmasında immun sistemin devre dışı bırakılması cok onemli bir yer tutar. İmmunoterapi kanser tarafından devre dışı bırakılan immun sistemi tekrar aktif hale getirerek kanserle savaşmasını sağlamaktadır. Bu şekilde daha uzun sureli bir antikanser guc sağlanmış olmaktadır. İmmunoterapinin klasik kemoterapilere gore yan etkileri daha azdır ve hastalar tarafından tolere edilmeleri genellikle daha iyidir. Bağışıklık sisteminin guclendirilmesi ile hemen hemen her kanserde etkili olabileceği yonunde calışmalar sonuc vermektedir. Halihazırda imunoterapi bazı kanser turlerinde standart tedavi programına girmişken (akciğer kanseri, melanom, mesane kanseri, bobrek kanseri) diğer kanser turlerinde de calışmalar devam etmektedir” diyor.