Ulkemizde de kesin bir rakam olmamakla beraber, 10 milyonun uzerinde kişide varis olduğu tahmin ediliyor.
Tedavi edilmediğinde olume yol acabilen ve kronik venoz yetmezlik adı verilen ciddi bir hastalığa da neden olabiliyor. Birinci derecede akrabalarda varis hastalığı olması ve ilerleyen yaş, varis oluşumunun onemli risk faktorlerini oluşturuyor.
Bunların yanı sıra alınacak tedbirlerle onlenebilen risk faktorleri de mevcut. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hasan Karabulut varis oluşumuna yol acan veya var olan varisleri artıran etkenleri anlattı, onemli onerilerde bulundu.
GENETİK
Genetik yatkınlık varis hastalığının belki de en onemli ve değiştirilemez nedeni. Bu yuzden anne ve babada varis varsa, bu hastalığın gelişmesini beklemeden koruyucu tedaviye başlamak gerekiyor.
OBEZİTE
Obezitenin doğrudan varis hastalığına yol actığı saptanmamakla birlikte fazla kilo nedeniyle az hareket etmek, buna bağlı olarak kapakların devamlı yuksek basınca maruz kalmaları ve baldır kaslarının yeterince calıştırılmaması sonucu kan yukarıya doğru pompalanamıyor.
Bu tablo da varis oluşumuna sebep olabiliyor.
BACAK BACAK USTUNE ATMAK
Bacak bacak ustune atmak ayak bileğindeki toplardamar basıncının yuksek kalmasına ve dizin o bolgedeki toplardamara baskı yapması nedeniyle kan akımında azalmaya yol acıyor.
Bu durum da yeni varis oluşumu ya da oluşan varislerin artışına neden olabiliyor.
HAREKETSİZLİK
Uzun sure ayakta kalarak ya da sabit bir şekilde oturularak yapılan işlerde calışmak varise yol acabiliyor.
Atar damarlardan farklı olarak toplardamarlarda kapaklar oluyor. Bu kapaklar ayakta durduğumuzda ya da oturur haldeyken yercekiminin etkisiyle kanın aşağıda toplanmasını onluyor.
Hareket ettiğimizde kapaklarda bir problem yoksa basınc 0 – 10 mmHg oluyor. Ayakta ya da otururken ise ayak bileğimizdeki toplardamar basıncı yaklaşık olarak 100 mHg ’ye yukseliyor.
Eğer kapaklarda bir problem varsa kacak derecesine gore basınc yuksek kalıyor, bu da ilerleyen zamanda damarlarda genişlemeye, yan damarlarda belirginleşmelere yol acabiliyor.
YUKSEK TOPUKLU AYAKKABILAR
Yuksek topuklu ayakkabılar, bacak kaslarının yurume anında kanın yukarıya doğru pompalama fonksiyonlarını bozarak toplardamarların basınca maruz kalmalarına neden oluyor.
Bu durum hem bacak ağrılarına hem de varis oluşumuna sebebiyet verebiliyor.
AZ SU İCMEK
Az su icmek varis oluşumuna doğrudan neden olmuyor. Ancak hareketsiz olmak ya da derin toplardamarlarında yetmezlik olan kişilerde az su icilmesi durumunda “hemokonsantrasyon” denilen kanın şekilli elemanları artıyor ve buna bağlı olarak kan yoğunlaşıyor.
Bu durum hareketsizlikle birleşince derin ven trombozu denilen derin toplardamar tıkanıklıklarına yol acabiliyor.
Bu hastalık hem akciğere pıhtı atmasına neden olabiliyor, hem de iyileşme surecinde toplardamarlarda kapak bozuklukları oluşturarak tromboz sonrası sendrom adı verilen kronik toplardamar rahatsızlıklarına neden oluyor.
GUNEŞLENMEK
Sıcak hava, kaplıca, sauna, guneşlenmek, kum banyosu…
Bu faktorler doğrudan varis oluşumuna yol acmasalar da varisleri olan kişilerde kapaklardaki yetersizlik derecesini arttırarak varislerin coğalmasına yol acabiliyor.
Bunun nedeni ise sıcak havanın damarları genişletmesi ve mevcut olan kapak yetersizliklerinin kacak seviyesini yukseltmesi. Bu tablo da varislerin genişlemesi veya yeni varis oluşumlarıyla sonuclanıyor.
DOĞUM KONTROL HAPLARI
Doğum kontrol hapları da varis oluşumuna sebebiyet verebiliyor. Doğum kontrol ilaclarının icinde yer alan hormonların damarların artışına neden olabilmesinin dışında belki de oluşturdukları en onemli problem, derin toplardamarlarda yetersizliği olan hastalarda tromboza ( pıhtılaşma ) yol acabilmeleri.
Bu tablonun en onemli komplikasyonu ise pıhtıların koparak akciğere gitmesi (akciğer embolisi ) ve olume kadar gidebilecek problem oluşturabilmesi.
ALKOL
Alkol yeni varis oluşumuna neden olmuyor. Ancak toplardamarlar uzerine genişletici etkisiyle toplardamarlarda kacak derecesini arttırması ve hareketsizliğe yol acması yuzunden toplardamarlarda basıncı artırarak mevcut varislerin coğalmasına neden olabiliyor.
HAMİLELİK
Hamilelikte gerek hormonal değişikliklerin gerekse karın icerisinde buyuyen bebeğin toplardamar uzerine baskı yapmaları, buna bağlı olarak bacaklarda basıncın artması sonucunda varisler belirgin olmaya başlıyor ya da artıyor. Burada yine onemli olan derin toplardamar kapaklarında yetersizlik olup olmaması.
Eğer derin toplardamarlarda yetersizlik varsa bu sorunu yaşayan hamilelerin doğum oncesi ve sonrasında yakından takip edilmeleri gerekiyor.
Kaynak: posta