Utanmak her insanda bulunan bir duygudur, ancak kimi insan bu duyguyu hayatında fazlasıyla yaşarken kimi insan ise cok nadir bu duyguyu yaşar. Bu duyguyu oldukca yoğun yaşayan insan hayatlarının bu duygu cercevesinde şekillendirir ve ona yaşamaya başlar. Bu durumun sonucunda bu kişiler toplumdan soyutlanmaya başlar ve kendi ic dunyalarına cekilirler.

Cocuklara erken yaşlarda kazandırılan sosyal becerilerle cocukların utanma duygularını azaltabiliriz. Ancak unutmamalıyız ki, utangaclık hayat boyu devam eden bir duygu, bu nedenle utanma problemi icin yapacağımız her turlu tedavi ve destekleme bu problemi ortadan kaldırmamıza yaramaz sadece duygunun yoğunluk seviyesini azaltmaya yarar.

Peki anne ve babaların bu problemi cozmedeki rolleri ne? Anne ve babalar cozum yolundaki en etkin kişiler olarak karşımıza cıkarlar. Cunku uzmanlara gore cocuğun utanma duygusunu azalmadaki en onemli faktor cocuğun yakın cevresinde bulunan ve kendisine model olacak insanlar. Anne ve babalar cocuklarına model olmak konusunda bu nedenle onemli rollere sahipler.

Neler yapabilirsiniz?

● Cocuğunuzu sosyal paylaşımların cok olduğu aktivitelere yonlendirin. Bu aktiviteler grupca yapılan spor aktiviteleri, resim veya dans calışmaları ya da kendi ilgi alanlarına uygun ceşitli kurslar olabilir. Ancak cocuğunuzu bu tip aktivitelere yonlendirirken unutmamanız gereken en onemli şey onları katılmaları icin zorlamamanızdır. Cocuk aktiviteye katıldıktan sonra onunla aktivite hakkında konuşmaya calışın, sorular sorarak aktivite esnasında neler hissettiğini anlamaya calışın.

● Cocuğunuza utanma duygusunu konu alan kitaplar okuyun, daha sonra kitaptaki karakterin duyguları hakkında konuşun. Cocuğunuza kendisinin de bazen aynı hisleri hissedip hissetmediğini sorun. Eğer hissetmişse o nasıl bu duygularla başa cıkarmış onu oğrenin. Kitaptaki karakter utanma duygusunu engellemeye calışıyorsa onun yaptığı şeylerden konuşabilirsiniz.

● Herhangi bir iş yaparken yardıma ihtiyac duyarsanız cocuğunuzdan yardım isteyin. Cocuğunuz size yardım ettikten sonra ona yardımı icin teşekkur edin ve yardım etmiş olmasının sizin icin ne kadar değerli olduğundan bahsedin. Cocuk boylelikle yaptığı şeylerin onemsendiğini gorecek ve kendine olan guvenini arttıracaktır.

● Cocuğunuzu evcilik ya da drama oyunları oynamaya teşvik edin. Gerekirse siz de onun oyununa katılın ve oyununu zenginleştirmeye calışın. Bu tip oyunlarda cocuklar farklı roller ustlenip kucuk oyunculuk deneyimleri yaşarlar. Farklı roller ustlenip onlar gibi davranmak cocuğa farklı bir sosyal deneyim yaşatacağı icin cocuğunuza utanma problemini yenmesinde yardımcı olacaktır.

● Cocuğunuza gerekli sosyal iletişim becerilerini oğretin, bazen cocuklar nerede nasıl davranmalarını bilmedikleri icin cekingen ve utangac davranabilirler. Ozellikle cocuklar buyudukce bir sorun haline gelen bu problemin oluşmasını engellemek icin cocuğunuz kucukken konu hakkında ona bilgi vermelisiniz.

● Cocuğunuz okula gidiyorsa veya sizin dışınızda biri de onunla ilgileniyorsa bu konu hakkında o kişiyle ya da oğretmeni ile konuşun ve onlarla problemin cozumu icin beraber calışın.

● Cocuğunuzu asla sosyal bir iletişim ortamına girmesi icin zorlamayın, cocuğunuz isterse katılsın isterse katılmasın bu aktiviteye.

● Cocuğunuzu asla topluluk onunde utandırmayın, boyle bir durum cocuğunuzun psikolojisini oldukca olumsuz şekilde etkiler.