--------------------------------------------------------------------------------
İcinde yaşadığımız dunyada neredeyse artık şiddet ve duygusuzluk normal sayılmaya başlandı.
Pek cok aile cocuklarına sevgi ve şefkat dolu olmayı oğretebilmek icin ne yapabileceklerini duşunuyorlar.
Cocuklar her gun bir şekilde (televizyon, arkadaşlar, cevre) şiddet ile ilgili mesajlarla karşılaşıyor. Evde verilen eğitim tabiki bu probleme karşı tek başına yeterli bir yontem değil ama bu tur yayınlarla ve orneklerle buyuyen cocukların gelecekte duyarsız ve umursamaz bireyler olabileceklerini farketmek gerek.
Aileler ne yazık ki butun etkenleri kontrol edemezler. Sonucta cocuklar zamanlarının buyuk bir kısmını evin dışında geciriyorlar . Gercek hayat coğu zaman mutsuzluk, umursamazlık ve katı gerceklerle dolu olabilir. Fakat her şeye rağmen cocuklarının daha duşunceli, sorumluluk sahibi ve sevgi dolu olması icin ailelerin kontrol edebileceği bazı noktalar mevcut.
Bazen insanlar cocukların gercek dunyayı tam anlamı ile algılayamadıklarını ve kendi kucuk dunyalarından birazda bencilce baktıklarını duşunur. Bu gercekten doğru mu?
Yakın bir tarihe kadar araştırmacılar duyarlı olmanın ancak yetişkinlerde var olduğuna inanıyorlardı. Fakat yeni bulgular cocuklarında, cok erken yaşlardan itibaren empati yapabileceklerini ve başkalarına karşı duşunceli olabileceklerini gosterdi. Bir araştırma 13-19 yaş gurubundaki genclerin yardım kuruluşlarında calıştıkları zaman yaşamları hakkında daha pozitif duşunduklerini ve gelecekleri konusunda daha umutlu olduklarını gosterdi.
Ailelerin yapabileceği en onemli katkı, cocuklarının nazik ve sorumlu bireyler olarak yetişmelerinin ne kadar onemli olduğunu hissettirmek. Orneğin duşuncesiz ve zalimce yapılan bir davranış gorduğunde hemen bu davranışı onaylamadığını ifade etmesi gibi. Cocuğunuza kesin bir tavırla konuşun, fakat kişiliğine saldırmayın aksine yapılan davranış uzerinde konuşun orneğin "KOTU bir cocuksun sen!" demek yerine "Yaptığın hareket doğru değil" demek daha faydalı bir yaklaşım olacaktır.
Bu tepki ile birlikte neden soz konusu davranışı onaylamadığınızı da acıklamanız gerekir, orneğin,"Bak kardeşin ağlıyor cunku oyuncağını elinden aldın. Bu guzel bir davranış değil!" yada "Yaptığın davranış kedinin canını yakıyor; işte bu yuzden seni tırmaladı. Bu iyi niyetli bir davranış değil, ve bir daha yapmanı istemiyorum!" Cocuklarınızın davranışlarına dikkat ettiğinizi onlara hissettirin. Eğer sizin bu konuya onem verdiğinizi ve dikkatle uzerinde durduğunuzu algılayabilirlerse, onlar icinde onemli olmaya başlar.
Hangi davranışları onaylayıp onaylamadığınız konusunda acık sozlu olun. Yorumlarınızın kısa olmasına ve konu ile ilgili olmasına ozen gosterin; unutmayın amac onlara oğretmek, kendilerini suclu hissetmelerini sağlamak değil.
Başka bir araştırmaya gore, iki ayrı acıdan cocuğa ornek olmanız gerekiyor: başkalarına karşı ve aynı zamanda cocuğunuza karşı duyarlı olmak. Diğer bir deyimle kendi davranışlarınız, en iyi eğitimi oluşturuyor.
Eğer nazik ve şefkatli bir insan iseniz, cocuğunuzunda aynı şekilde olma ihtimali cok yuksek, cunku cocuklar nasıl davranmaları gerektiğini bulmak icin anne-baba ve cevrelerindeki diğer buyukleri gozlemlerler.
Unutmayın, eğer soyledikleriniz ve davranışlarınız birbirinden farklı ise cocuklar genelde yaptıklarınıza daha cok dikkat edecektir. Unlu atasozu "İmamın dediğini yap, yaptığını yapma" ne yazık ki gercek hayatta calışmaz, ozelliklede cocuklara başkalarına karşı duyarlı olmayı oğretmek soz konusu olduğunda.
Cocuğunuzun cevresinde nazik ve sevgi dolu insanlar olmasına ozen gosterin, boylece etraflarında birden fazla ornek olmasını sağlarsınız.
Cocuğunuzun gururunu saygı ile, korkularını anlayış ile ve başarılarını takdir ile karşılarsanız, butun canlılara karşı sevgi ve saygı ile yaklaşması gerektiğini oğrenmesine yardımcı olursunuz.
Aileler, haklı olarak, cocuklarına vermeye calıştıkları eğitimin ceşitli faktorlerle (arkadaş cevresi, dış dunyadaki şiddet, televizyon, cıkarcılığı "kahramanlık" gibi gosteren kulturel yapı…
etkisini yitirmesinden korkuyorlar. İşte bu tur etkilerden korunmak icin uygulayabileceğiniz bazı oneriler:Cocuklarınıza şefkati ve duyarlı olmayı vurgulayan kitaplar verin. Unutmayın cocuklar, ozellikle de gencler abartılı karakterlerden ve ders verilmesinden hoşlanmazlar, dolayısıyla gundelik hayattan karakterlerin bu davranışları gosterdiği kitaplar bulmaya ozen gosterin.
National Institute of Mental Health'de yapılan bir araştırma cocukların televizyonda gordukleri davranışları taklit ettiğini ortaya koydu. Dolayısıyla cocuğunuzun izlediği programları kontrol etmeye calışın ve duyarlı olmayı on plana alan programları izlemelerini sağlayın.
Cocuğunuzun seyretmek istediği filmleri tespit edin. Şiddet mi yukluler? Sucluları mı yuceltiyorlar yada başkalarını ezerek yukselen insanları kahraman gibi mi gosteriyorlar? İnsanlara yada hayvanlara yapılan şiddeti haklı mı gosteriyorlar?
Cocuklarınızı her şeyden uzaklaştırabilirsiniz ama kucuk bir sohbet cok daha fazla ilerlemenizi sağlar. Zaman zaman izledikleri goruntuler hakkında ne duşunduklerini sorun ve olayları farklı bakış acıları ile algılamalarını sağlayın. Orneğin onune cıkan herkesi olduren kahramanın, başka ne tur bir şekilde sorununu cozebileceğini sorun ve farklı cozum yollarını duşmeye yoneltin.
Cocuğunuzu unlu soylenceler ve kahramanlar ile eğitin ve kendisine saygı duyabileceği birisini ornek almasında yardımcı olun. Bu kahraman kişi, buyukanne yada buyukbaba gibi kan bağı olan birisi olabileceği gibi, tanınmış bir sanatcı, edebiyatcı, bilimadamı yada sporcu olabilir. Muzeler, kitaplar ve belgesel yayınlar bu konuda size geniş bir imkan sunar. Kime hayranlık duyduklarını ve neden boyle hissetiklerini araştırın.
Bir başka yontemde cocuklarınızın gonullu calışabileceği bir yardım kuruluşuna yonlendirmek olabilir. Başkalarına faydalı olabilecekleri ortamlara katılmaları icin onları cesaretlendirin. Yalnız unutmayın eğer cocuğunuz başkalarının ihtiyaclarını kendi ihtiyaclarının uzerinde tutmaya başlıyorsa, kendinden cok fazla vermeye başladığının bir işareti olabilir. Aşırı duyarsızlık kadar aşırı duyarlılıkta sağlıklı değildir.
Son olarak bir cocuğu eğitmenin en etkili yolu cocuğun bu davranışları anne ve babasında yaşamasıdır. Uzmanlar aile icinde saygı duyulan bir birey olarak yetişen cocukların, başkalarında da aynı şekilde davrandıklarını gosteriyorlar. Fakat aile icinde ozen ve saygı gosterilmeyen cocuklar kendi ihtiyaclarına daha cok yoğunlaşarak, kendi cıkarlarını on planda tutmayı oğreniyorlar.