Eski devirlerin birinde bilge bir devlet başkanı etrafındaki adamlara bir servetiniz olsa neler yapardınız diye fikirlerini sorar. Oradakiler hanlar, hamamlar yaparım, aşevleri yaptırırım, camiler, kutuphaneler yaptırırım, şeklinde fikirler one surerler. Bunları dinleyen o bilge insan bu dediklerinizin hepsi guzel yatırımlar fakat ben olsaydım o serveti insan yetiştirmeye kullanırdım. Cunku iyi yetişmiş insan olduktan sonra bu dediklerinizin hepsi olur. İdeal insanlar olmadan ise, bunların hic biri istendiği gibi olmaz der.”
Bir insanın iyi yetişmesinde anne ve babanın oldukca onemli bir yeri vardır. Cunku cocuğun kişiliğini şekillendiren kişiler anne ve babasıdır. Bu nedenle cocuk yetiştirmek icin anne babanın "cocuk eğitimi" konusunda gerekli bilgileri edinmesi şarttır. Cunku “Kullanma yonergesi olmadan sahip olduğumuz en değerli varlık cocuğumuzdur.”, Cunku insan yetiştirme yanlış adımı affetmez.
Nasıl etkili anne ve baba olunur?

1. Cocuğunuzu korkutmayın. Cocuğa fazla baskı uygulamaktan kacının. Kesinlikle dayak gibi bedeni cezalarda bulunmayın. Cunku problemleri cozmek icin dayağı kullanırsanız cocuk buyudukce dozu artırmanız gerekebilir. Oyle bir gun gelir bunye bu dayağı kaldırmaya bilir. Evden kacma, size karşı gelme ve hatta intihar gibi bir durumla karşı karşı karşıya kalabilirsiniz.
2. Ailevi problemlerinizi cocuğunuzun yanında kesinlikle tartışmayınız. Sizin yapmış olduğunuz tartışmalar cocukta guvensizlik ve endişe duygusu oluşturabilir.
3. Cocuğun yanında okulu, oğretmeni eleştirip tartışmayın. Boyle davranışlar cocuğun okuldan ve oğretmeninden soğumasına neden olabilir.
4. Cocuğunuz okulda yaptıklarını size anlatmak istiyorsa onu dinleyin. Onu onemsediğinizi ona hissettirin.
5. Cocuklarınız surekli bir buyume ve gelişme icerisindedir. O sizin cocuğunuz olsa bile sizden ayrı bir kişilik yapısı vardır. Bu nedenle onu tanımaya ve anlamaya calışın.
6. Cocuklar hayatını deneme ve taklit yoluyla oğrenmektedir. Bu nedenle cocukların oyun oymalarına, arkadaşlık ilişkileri kurmalarına izin verin. Onu surekli korumayın ama cok da serbest bırakmayın. Aşırı koruyucu bir ailede yetişen cocuk yaş olarak buyuse dahi cocuksu davranışlar sergilemeye devam eder.
7. Cocuğunuzun her isteğini karşılamayın, onlara tutamayacağınız sozleri vermeyin. Cocuğunuzu ne kadar sevseniz dahi ona karşı kararlı ve kesin davranışlar sergileyin. Eğer cocuğunuza tutarsız davranışlar sergilerseniz cocuk size karşı bir bocalama yaşabilir hemde sizin bu zafiyetinizden faydalanmak isteyebilir.
8. Surekli nasihat vermekten kacının. Cunku cocuklar nasihatten daha cok davranışlarınızdan etkilenirler. Bu nedenle cocuğunuzun nasıl biri olmasınız istiyorsanız sizde oyle bir kişi olun.
9. Cocuğunuzla aranızda saygı ve sevginin olmasına ozen gosterin. Cunku ciceğin nasıl suya ihtiyacı varsa, cocuğunda sevgiye ihtiyacı vardır.
10. Cocuğunuzla bağırarak konuşmayın. Bunun nedeni cocukların bağırarak konuşulanları dikkate almaları, icten dinlememeleridir. Cocuklarda, yumuşak ses tonuyla ve kesin ifadelerle soylenenler daha cok iz bırakır.
11. Cocuklarınıza korkutarak, sindirerek, sucluluk duygusu aşılayarak yetiştirmeyin. Yanlış davranışlarını hemen cezalandırmayın. Onun dinleyin, sucundan daha buyuk onu rencide edecek cezalar vermeyin.
12. Cocuklarınızın sorularına mutlaka mantıklı ve doğru cevaplar verin. Sorduğu sorular karşısında; “buda sorulur mu ?”, “sen bunu bilmiyor musun?” gibi ifadeler kullanarak soru sorma şevkini kırmayın. Soru sorma şevki kırılan cocuğun aslında oğrenme azmi kırılıyordur.
13. Her cocuğun yeteneği farklıdır. Bu nedenle cocuğunuzu başka cocuklarla kıyaslamayın. Bu kıyaslamalar cocuğun kıyaslanan cocuğa veya kardeşine duşman olmasını sağlamaktan başka hicbir işe yaramaz.
14. Ona ustesinden gelebileceği işler vermeye ve onu motive etmeye ozen gosterin. Boyle yetişen bir cocuğun kendine guveni daha fazla olur.
15. Kuralları hemen oğrenmesini sağlamaya calışmayın. Kurallara uymuyor diye hemen cocuğunuzu cezalandırmayın. Bu tur ana baba davranışı cocukta yalan soylemeye neden olabilir.
16. Cocuğunuz eğer sizi cok kızdırıyorsa hemen sinirlenmeyin. Ona kıza bilirsiniz ama asla onu aşağılamayın. Kucuktur anlamaz diye duşunmeyin. Sizin bu aşağılamanız karşısında oda sizi başkalarının yanında guc durumda bırakabilir.
17. Cocuğunuza haksızlık yaptığınıza inandığınız bir durum olduğunda bunu ona acıklamaktan, ondan ozur dilemekten cekinmeyin.
18. Cocuğunuzdan ornek cocuk olmasını beklemeyin, cunku oda sizden ornek anne baba olmanızı istemiyordur. Sadece ona karşı sevecen, anlayışlı ve sevgi dolu olmanızı beklerler.
19. Cocuğunuza zorla yemek yedirmeye calışmayın. Yemek yedirirken rahat davranın, sağlıklı yiyecekleri alternatif olarak cocuğa sunun. Sofraya onun istediği yemekleri koymaya da ozen gosterin. Yemek saatinden once abur cubur şeylerle karnını doyurmayın.
20. Cocuklarınız kavga ettiğinde hemen hakemlik yapmaya, bir suclu aramaya calışmayın. Onların cozum yolları bulmalarını sağlayıcı tedbirler alın.
21. Cocuklar zaman zaman şiddet ve etrafına zarar verme duygusuna kapılabilirler. Cocukların duygusuna belki engel olamazsınız ama cevreyle ilişkilerinde şiddet kullanmalarını engelleyecek kurallar koyabilirsiniz. Koyduğunuz kuralları da mutlaka odun vermeden uygulayın.
22. Cocuklarınızın şiddet duygusunu bastırmayın, duygularını size acmasına fırsat verin. Duygularını size aktarırken cocuğu eleştirmeyin. Eleştiri cocuğun duygularını sozle dışarı vurmasını engelleyebilir. Duygularını dışarı vuramayan cocuksa bunu şiddet olarak arkadaşına, cevresine ve hatta kendisine yansıtabilir.
23. Cocuğunuza okuma alışkanlığı kazandırmaya calışın. Bunun icin ozellikle okul oncesi donem cok onemlidir. Ozellikle 0-6 yaşları. Bu yaşlarda bol resimli kitaplarla, bilmecelerle, tekerlemelerle, cocuğunuza kitap okuyarak onun okuma alışkanlığı kazanmasının temellerini sağlam atmış olursunuz.
24. Okuma alışkanlığı olan bir cocuk sahibiyseniz, cocuğunuzun kin ve nefret duygusu aşılayan kitap okumasını engelleyin. Onun sevgi, dostluk, barış gibi cocuğun gelişimini olumlu yonde etkileyecek kitaplar okumasını sağlayın.
25. Cocuğunuzu iyi tanımaya calışın. Ondan kapasitesi ustunde verim beklemeyin.
26. Anne ve baba olarak ortak kararlar alınız ve davranışlarınızda her zaman doğru ve tutarlı olun. Anne ve baba arasındaki celişkili davranışlar cocuğun bocalamasına, catışma yaşamasına neden olacaktır.
27. Cocuğunuzun okul ile ve arasındaki geliş gidiş saatlerini surekli kontrol altında tutunuz. Onun kotu arkadaş ilişkilerine ve zararlı alışkanlıklar edinmemesini icin ona iyi ornek olun, arkadaşlarıyla sizde iletişim icine girin.
28. Cocuklarınızın surekli bir gelişim icerisindedir. Bu nedenle cocuklar cinsellikle ilgili size sorular zaman zaman soracaklardır. Onların cinsellikle ilgili soracakları sorulara hazırlı olun. Yalın bir şekilde ama durust olarak sorularını cevaplamaya ozen gosterin. Ilımlı ve eleştirel olmayan yaklaşımınız onun bu bilgileri dışarıdan yanlış olarak almasının onunu kesecektir. (Bu konuyu başka bir yazımızda daha geniş olarak işleyeceğiz. Bu nedenle genc gelişim dergisini takip etmeyi unutmayın.)
29. Ozellikle ergenlik cağında cocuklar fizyolojik ve duygusal yonden bocalamalar yaşabileceklerdi. Fizyolojik gelişim hızlı olurken duygusal gelişim yavaş olduğu zaman cocuklarda hırcınlık ve asi davranışlar gorulebilecektir. Bu donemde cocuğu anlayışla ve mantıklı karşılamak onun ergenlik cağını en az buhranla atlatmasını sağlayacaktır.
30. Cocuğun okul başarısı icin, oğretmen ve okul ile iletişim icinde olunuz. Cocuğa harclık verip okula gondermek ile sorumluluklarınızın bitmediğini biliniz.
31. Cocuğunuza yeteri kadar harclık veriniz. Harclığı ona aylık veya haftalık olarak vermeniz onun kendini yonetmesini ve sorumluluk sahibi olmasını sağlayacaktır.
32. Evde cocuğunuzun verimli ders calışabilmesini icin gerekli mekÂnsal ve psikolojik imkanları sağlayınız.
33. Cocuğunuza karşı ceza odul dengesini sağlam kurun. Bunun formulu şudur: “Ceza, neyin yapılmayacağını soyler, odul ne yapılırsa daha iyi olacağını gosterir. Mumkun olan her durumda odulu tercih edin.”
34. Cocuğunuzu olmasını istediğiniz gibi değil, kendi olduğu gibi kabul edin. Boylece cocuğun en iyi kişi yani kendisi olmasını sağlamış olursunuz.
35. Cocuğunuzu ilgilendiren kurallarını onunla beraber koyun. Goreceksiniz ki bircok şey sorun olmadan cozulecektir.
36. Cocuğunuzla vakit gecirmeye ozen gosterin. Onula beraberken dunyaya onun gozuyle bakmaya calışın. Goreceksiniz ondan sonra surekli onunla beraber olmak isteyeceksiniz.
37. Cocuklarınız size cok şey oğretebilir. Bu nedenle onları duzenli izlemeye ozen gosterin. Bakın o sizden ne kadar cok şey oğreniyorsa, sizden ondan cok şey oğreneceksiniz.
38. Ofkeli bir anınızda cocuğunuza ceza vermemeye ozen gosterin. Cunku ofkeniz gecince cocuğun davranışına bakışınız daha farklı olabilir. Ama bu durumda iş işten gecmişte te olabilir.
39. Cocuğunuzun istediği mesleği secmesine izin verin. Cocuğunuza mesleğin adının değil, yaptığı işi iyi yapmanın saygınlık getirdiğini anlatın.
40. Son olarak şunu asla unutmayın: “SİZİN COCUĞUNUZ OLARAK DOĞMAK ONLARIN ELİNDE DEĞİLDİ, ANCAK SECME HAKLARI OLSAYDI, SİZDEN BAŞKA KİMSENİN COCUĞU OLMAK İSTEMEZLERDİ...”

netten alıntı