COCUKLARDA KASIK FITIĞI VE HİDROSEL ( Su fıtığı )


Kasık fıtığı veya hidrosel neden olur ?

Erkek bebekler annelerinin karnında gelişmelerini tamamlarken, testisleri yani erkek yumurtaları da kendi karınlarının icinde gelişmeye başlar. Testisler bebeğin karnından torbalarına hamileliğin son 2 a yında inerler. İşte bu yolculuk kasık bolgesinde bir kanalın icinden olur. Karın icindeki testisler her iki kasıkta ayrı ayrı oluşan iki kanaldan gecip dış dunyaya, yani erkek cocuğun torbalarına varırlar. Bu kanallar normalde doğuma birkac gun kala vazifeleri bittiği icin kapanırlar. Boylece karın ici ile dışı arasında bağlantı kalmaz. Ancak bu kanallardan birisi veya ikisi birden kapanmazsa o zaman fıtıklaşma olur. Nispeten dar bir kanal acıklığı kaldıysa, karın ici sıvısı bu kanallardan kasığa ve torbaya akar ve burasını şişirir. Bu şişlik cocuk uyanık ve hareketli iken artar. Cocuk uyuyup sakin yatınca azalır veya kaybolur. Tıp dilinde bu hastalığın adı “ Hidrosel “ ‘ dir. Halk arasında “ Su fıtığı “ olarak bilinir.

Eğer acık kalan kanal genişse o zaman bu kanaldan dışarıya ağlama veya ıkınma gibi hareketlerle karın icinden bir barsak bolumu fırlar, kasık veya torba şişer ve cocuk rahatsızlık hisseder. O taraftaki bacağını tam acamaz, hareketleri kısıtlanır. Bazen de kusar. İşte bu gercek kasık fıtığıdır. Her 100 erkek cocuğundan yaklaşık 3 unde kasık fıtığı gelişir. Erken doğan veya duşuk doğum kilolu bebeklerde fıtığa cok daha sık rastlanır.

Kızlarda fıtık olur mu ?

Evet olur. Erkek bebeklerinkine benzer bir kasık kanalı kız bebeklerde de başka bir gaye ile vardır ve kapanmayabilir. Ancak kız cocuklarında kasık fıtığına daha az rastlanır ve kızlarda dışarı fırlayan organ coğunlukla barsak değil yumurtalıklardır.

Anneler kasıktaki şişliğin icinde bir fındık gibi yumurtalığın farkına coğu zaman varırlar. Ne olduğunu cıkaramasalar bile şupheleri artarak hekime daha cabuk başvururlar.

Fıtık tehlikeli midir ?

Fıtık mumkun olan en kısa zamanda tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavide geckmeler olduğunda barsak duğumlenmeleri, barsak ve yumurtalık curumeleri kacınılmazdır. Halk arasında “ fıtık boğulması “ diye tanımlanan boyle durumlarda birkac saat icinde doğru mudaheleler yapılmazsa sıkışan organların kanlanmaları ve beslenmeleri bozulur ve curume meydana gelir. Gec kalındığında hem hayati tehlike ortaya cıkar, hem de organların curuyen kısımların cıkartmak gerekir. Bu da gereksiz yere artmış bir risk getirir.

Kısırlık soz konusu mudur ?

Fıtık ve hidroselde kısırlık iki turlu ortaya cıkar. Ya tedavideki gecikme nedeniyle sık sık şişen fıtık, damarlara baskı veya ısı farklılığı gibi değişik nedenlerle testisleri bozar. Ya da cocuk cerrahisine alışkın olmayan yanlış ellerde ve cocuklara uygun olmayan, yetişkin taklidi yontemlerle ameliyat edilen cocuklarda kısırlık gelişebilir. Demekki hem ameliyat olmada gecikme, hem de yanlış ellerde ameliyat olma kısırlık sebebi olabilir. Cocukların kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatlarında mutlaka buyutucu gozlukler kullanılmalı, en nazik aletlerle ve cocuk cerrahisi prensiplerine tam sadakatle bu ameliyatlar uzmanlarınca gercekleştirilmelidir. Yetişkin de ameliyat eden, arada bir de cocuk ameliyatları yapan hicbir uzmanlık dalı bu ameliyatların ehli olamamaktadır. Kısırlık yıllar sonra ortaya cıkan bir sorun olduğu icin de anlaşıldığında iş işten gecmiş olmaktadır.

Fıtık ve hidroselin tedavisi nedir ?

Tedavi ameliyattır. Kasık bağı veya korse gibi yontemler tum dunyada 40 yıl kadar once terkedilmiş olan tehlikeli yontemlerdir. Bunlarla hem hastalık gecmez, hem yapılacak ameliyat zorlaşır, hem de altında fıtık boğulması geliştiğinde farkedilmeyebilir ve hayati tehlikeler ortaya cıkabilir.

Cocuk cerrahisi uzmanlarınca ve cocuklara ozgu yontemlerle yapılması gereken ameliyatlarda prensip, acık kalan kanalın kapatılarak karın ici ile olan iştirakin ortadan kaldırılmasıdır.

Ameliyat ne zaman yapılmalıdır ?

Kasık fıtığı ameliyatı teşhis konduktan itibaren bir kac gun icerisinde yapılmalıdır.

Yapılmadığı taktirde ortaya cıkabilecek olan fıtık boğulması ve organ curumesi gibi riskler en fazla yenidoğan ve sutcocuklarında ortaya cıkar. Halbuki buyuklerin ameliyattan en cok korktukları yaşlar da bunlardır. Butun mesele işin ehli kişiler tarafından ve imkanları uygun hastanelerde yapılmasıdır. Yenidoğan ve cocuk yoğun bakım imkanlarının olduğu hastanelerde, cocukları uyutmaya alışkın anestezistlerin katkısıyla, cocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılan bu tarz ameliyatların risk oranları sıfıra yakındır.

Hidrosel adını verdiğimiz su fıtıklarında ise ozel bazı durumlar dışında ameliyat icin 1- 1,5 yaşa kadar beklenebilir Bu ozel durumlara ve erken ameliyata tecrubeli cocuk cerrahisi uzmanları karar vermelidirler.

Ameliyat zor mudur ve hastanede yatılır mı ?

Komplikasyon gelişmemiş, yani fıtık boğulması ve organ curumesi gelişmemiş olan cocuklarda, buyutucu gozlukler ve en nazik aletler kullanılarak uzmanlarca yapılan ameliyatların hicbir zorluğu yoktur. Ameliyat sonrası da yaşa uygun ağrı kesici ilacların yardımıyla cok rahat gecer. Ailelerce cok enteresan bulunan bir husus ise cocuklar ne kadar kucukse, beklenenin aksine ameliyat sonrasının o kadar daha rahat gecmesidir. İlk 1 yaş icindeki cocuklarda ameliyattan 3-4 saat sonra tamamen normale donulur. Daha buyuk cocuklar da 1-2 gun icerisinde normal oyun tempolarına donerler. Ameliyattan 3 saat kadar sonra hastalar ilk beslenmelerini takiben evlerine yollanırlar. Hem hastane enfeksiyonu riskini ortadan kaldırmak, hem de ev ortamında cok daha suratle ve moralli olarak iyileştikleri icin, cocuklar kasık fıtığı ameliyatlarından sonra hastanede geceletilmezler. Bu uygulama, ulkemizdeki cocuk cerrahisi uzmanlarınca da yaklaşık 30 yıldan bu yana sorunsuz olarak gercekleştirilmektedir. Cok ozel durumlarda hastanede bir gece yatılması gerekli olabilir. Ancak bu bir istisnadır.

Fıtık tekrarlar mı ?

Bilindiği gibi sağ ve sol olmak uzere iki kasık bolgemiz var ve bunlar birbirlerinden bağımsızlar. Tek taraflı ameliyatlardan sonra obur kasıkta fıtık olma ihtimali vardır. Ancak bu bir tekrarlama değil diğer kasıkta yeni gelişmedir. Bu ihtimal erkek cocuklarda daha az, kızlarda ise bir hayli fazladır. Bu yuzden erkeklerde değil ama kız cocuklarında baştan iki tarafı birden ameliyat etme yontemi kullanılmaktadır.

Ameliyat olan tarafta fıtığın tekrarlaması ihtimali ise ehil ellerde sıfırdır.

Ameliyat sonrası bakımda nelere dikkat edilmelidir ?

Kullandığımız yara pansumanlarının su gecirmez ozelliği olsa bile aşırı

kirlenmemelerine dikkat edilmelidir. Alt bezi kullanan cocuklarda bu bez

doktorunuzun tarif ettiği şekilde bağlanmalı, en iyisi sık aralarla değiştirilmelidir.

Operasyon sonrası 3.- 4. gunlerde doktorunuz pansumanı acar ve banyo

yapılabileceğini soyler.

Yara 2 cm. kadardır ve icten dikişler kullanıldığı icin dikiş alma sorunu olmaz.

Bir kac ay sonra gec kontrol yapılır.

Operasyon sonrası ağrı kesici- ateş duşurucu ilaclarla ciddi bir sorun yaşanmaz.

Ameliyat sonrası ilk gunlerde kasık ve torbada şişlik ve hahif morluklar olabilir, bunlar birkac hafta icinde gecerler. Ancak aşırı şişlik, kızarıklık, ağrı varsa; yaradan kan ve iltihap geliyorsa; ateş, bulantı, kusma gibi belirtier ortaya cıkmışsa doktorunuzu aramalısınız.