Doğada bulunan en zararlı ağır metallerden olan kurşun, sık maruz kalmaları durumunda cocuklarda kurşun zehirlenmesine yol acabiliyor. Kurşun zehirlenmesi ise dikkat bozukluğuna hatta otizme bile neden olabiliyor.

Kocaeli Universitesi (KOU) Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayşe Sevim Gokalp, “Anne karnında cevresel zararlılardan olan kurşundan etkilenen bebeklerde, premature doğumlar, duşuk doğum ağırlığı, zihinsel ve norolojik ozur gorulebiliyor” dedi.


Prof. Dr. Gokalp, cevresel zararlılar icinde kurşunun onemli bir yer tuttuğunu, ağır metal olan kurşunun cocuklarda zehirlenme yaptığını soyledi.

Bu zehirlenmenin genellikle yavaş ve birikerek uzun yıllar sonra ortaya cıktığını bildiren Prof. Dr. Gokalp, bazı durumlarda karın ağrısı, bulantı, kusma, yorgunluk, bazen de koma hali gibi kendisini gosteren hızlı, akut zehirlenme yapabildiğini kaydetti.

Cevreyi kirleten en onemli etkenlerden birisinin kurşun olduğunu savunan Prof. Dr. Gokalp, sanayileşmeyle birlikte insan vucudunda biriken kurşun miktarının arttığını belirtti.

“Cocuklarımızın sağlıklı bir cevrede yaşıyor olması bir ayrıcalık değil, hak olması gerekir” diyen Prof. Dr. Gokalp, şoyle devam etti:
“6-36 ay arası cocuklar ağızlarına her şeyi goturduğu icin bu yaş grubunda kurşun zehirlenmesi sıklıkla yaşanabiliyor. Cocuklarımız kurşundan anne karnındayken ve doğduktan sonra olmak uzere iki turlu etkileniyor. Etkilenme anne karnında başlayınca, bebeğe anne karnındaki her ay zarar veriyor. Anne karnında cevresel zararlılardan olan kurşundan etkilenen bebeklerde, premature doğumlar, duşuk doğum ağırlığı, zihinsel ve norolojik ozur gorulebiliyor. Doğumdan sonra da kanın kırmızı kurelerinde, kemik, sac ve tırnakta biriken kurşunun farklı etkileri oluyor. Cocuklarda oğrenme bozukluğu, dikkat eksikliği sendromu hatta otizme neden olabiliyor.”

KURŞUN ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ
Kurşun zehirlenmesinin bazen belirtilerinin gorulmediğini soyleyen Prof. Dr. Gokalp, belirti olmaması halinde, zeka seviyesi duşuk olan, işitme ve denge kusuru bulunan cocuklarda tarama testi yapılması gerektiğini, bu testlerin kan, tırnak ve saclarda yapılabileceğini bildirdi.

Prof. Dr. Ayşe Sevim Gokalp, akut kurşun zehirlenmesinin ise ceşitli belirtilerle kendisini gosterdiğini belirterek, şoyle devam etti:
“Kan duzeyinde 60 mikro gramın uzerindeki kurşun, akut zehirlenme oluşturuyor. Akut zehirlenme, anemi, mide barsak sisteminde ishal ve kabızlıkla kendisini gosteriyor. Bobreklerde de birikmeye bağlı ileri donemde kronik bobrek hastalığı yapabiliyor. Hormonları etkiliyor, gelişme geriliği yapabiliyor, ama en onemli etkisi sinir sistemine oluyor. Gelişimsel bozukluklar, zeka duzeyinde duşukluk, davranış bozuklukları yapıyor.”

KURŞUN RİSKİ YUKSEK OLAN COCUKLAR
Eski evlerde oturanların, o donemlerde boya sanayisinde kurşun kullanılmasından dolayı risk altında olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Gokalp, duşuk gelirli ailelerin cocuklarında kurşun zehirlenmesi cok yaşandığını, 6 ay ile 3 yaş arası cocukların oyuncaklar, toz ve topraklar da dahil her şeyi ağızlarına goturduğu icin risk altında bulunduğunu soyledi. Prof. Dr. Gokalp, şu bilgileri verdi:
“Kansızlık sorunu olan, ihmal edilen ya da istismar edilen cocuklar, mesleki nedenli kurşunla uğraşan ailelerin cocukları, hobi nedeniyle kurşunla uğraşan ailelerin cocukları risk altında. Turkiye’de, bizim gibi gelişmekte olan ulkelerde hemen hemen her cocuk risk altında. Havada, toprakta, suda, oyuncak malzemelerinde kurşun var. Yalnız ‘herkes kanında kurşun duzeyine baktırsın’ korkusu da oluşmasın, boyle bir mecburiyet yok. Kan kurşun duzeyine bakılmasını hekim şuphelenerek tavsiye etmeli. Kronik karın ağrısı, kronik ishali olan, buyumeyen, anemisi olan ya da norolojik bozuklukları, zihinsel işlevlerinde gerilik, zeka duzeylerinde duşukluk olan, icine kapanık, dikkat eksikliği olan cocuklara bakılmasını hekim tavsiye etmeli. Cocuklar bizim geleceğimiz, onlara yapabileceğimizin en iyisini, cevrenin en temizini sunmalıyız. Onların temiz olan, kurşun ve ağır metaller bulunmayan cevrede yaşamasını sağlamalıyız.”

Prof. Dr. Gokalp, kurşun zehirlenmesinin iyi tarafının, tespit edildiğinde ilac tedavisiyle onlenebilmesi olduğunu, eğitimle, ozellikle de ailelerin eğitimiyle cocukların, kurşunlu malzemeyle daha az muhatap olmasının sağlanabileceğini kaydetti.

Gokalp, cevredeki kurşun kaynaklarının belirlenmesi ve ailelere bu konuda eğitim verilmesi, risk altındaki kesimlerin zaman zaman tarama testlerine tabi tutulması gerektiğini soyledi.

Kurşun bileşiklerinin benzinde, sık kullanılan plastik malzemelerde, mutfak malzemelerinde, oyuncaklarda, borularda, levhalarda, kablolarda, mermi ve av sacmalarında, boya maddelerinde, seramik sanayisinde, bocek olduruculerde, lastik sanayisinde, elektronik malzemelerin lehimlerinde, goze cekilen surmelerde bulunduğu, bu bileşiklerin her turlu malzemeden havaya gectiği, suda ve besinlerde bulunabildiği bildirildi.