Genel olarak antibiyotik dendiği zaman aklımıza gelen bakteriler icin uretilmiş olan ilaclardır. Bunlar genelde sinuzit, farenjit gibi ust solunum yolu enfeksiyonları veya bronşit, zaturre gibi alt solunum yolu enfeksiyonları icin kullanılır. Bunun dışında sindirim sistemindeki ishallerin bakteriler ile olanları ve idrar yolu enfeksiyonları gibi diğer bakteriyel enfeksiyonlarda da kullanılır. Bildiğimiz antibiyotikler viral enfeksiyonlarda, yani viruslerin yol actığı enfeksiyonlarda herhangi bir fayda gostermez. Ancak son yıllarda ozellikle değişik viruslere karşı antiviraller geliştirilmiş olup, bunları genel antibiyotik diye tanımlamaktan kacınmak lazım.

2-Gripte antibiyotik kullanılır mı?
Bizim grip diye adlandırdığımız hastalıklar aslında cok ceşitlidir. Grip denince influenza virusunun yol actığı solunum yolu hastalığı anlaşılmalıdır. Bunun dışında bir cok solunum yolu virusunun veya bakterisinin yol actığı solunum yolu şikayetleri gosteren rahatsızlıklar bulunabilir. İnfluenza virusunun yol actığı gripte bu gune kadar alıştığımız antibiyotiklerin herhangi bir rolu yoktur. Ancak son yıllarda 2 tane yeni antiviral cıkmıştır ve bunlar eğer influenza virusu hastalığa sebep oldu ise, erken donemde alınırsa hastalık suresini kısaltıp fayda sağlayabilir. Fakat grip mi yoksa başka bir solunum yolu virusune bağlı bir hastalık veya bakteriyel bir enfeksiyon mu olduğunun ayırt edilebilmesi lazım. Bunlardan sadece sonuncusunda antibiyotiğin yeri vardır.
3-Gripte antibiyotik kullanımı gereksiz midir?
Grip denince eğer influenza virusu tarafından yaratılmış bir solunum yolu hastalığından bahsediyorsak o zaman bildiğimiz sıradan antibiyotiklerin herhangi bir faydası yoktur.
Zaten genel olarak ust solunum yolları hastalıklarının yani burun akması, hapşırma, boğaz ağrısı, oksuruk, kırıklık, ateş gibi şikayetlerle seyreden rahatsızlıkların %60-70’i viral kokenli olup, bildiğimiz antibiyotiklere cevap vermezler. Ancak influenza virusunun yol actığı solunum sistemi hastalıklarında influenzaya karşı geliştirilmiş olan antivirallerin yani virus antibiyotiklerinin faydası olabilir.
4-Gereksiz antibiyotik kullanımını onlemek mumkun mudur? Nasıl?
Oncelikle bu konuda hem hastaların hem hekimlerin surekli olarak eğitilmesi gerekiyor. Gereksiz antibiyotiği onlemenin en kesin yolu tabii ki hangi hastalığın bakteriyel hangi hastalığın viral olduğunun, belirli bir kesinlikte ayırt edilebilmesi. Maalesef bugunku teknolojiyle bu konuda cok yeterli değiliz. O acıdan daha cok doktorun ve hastanın karşılıklı olarak bilgiyi doğru paylaşması, iyi bir iletişim kurması ve hastanın antibiyotik kullanımının ertelenmesine olumsuz bir yaklaşımı olmaması gerekir. Tereddut edilen durumlarda mumkun ise bir kac gun beklenip şikayetlerin iyiye mi, kotuye mi gittiği gozlenebilir. Bu şekilde de rahatsızlığın viral ya da bakteriyel olduğu konusunda bir fikir elde edilinebilir. Bunun dışında antibiyotiklerin recetesiz satılması tabii ki en cok gereksiz kullanımı artıran olgudur. Coğu zaman eczanelerde antibiyotik tavsiyelerinde bulunulmaktadır.


Doktorların zorlandığı antibiyotik kullanımı konusu bu eğitimi almamış kişiler acısından cok daha zordur.
5-Grip sırasında antibiyotik kullanmanın ne gibi sakıncaları oluyor?
Antibiyotikler her ne kadar rahatlıkla tolere edilebilen, genel olarak problem cıkarmayan ilaclar olsa da neticede bir ilactır. Hepsinin etkisinin yanı sıra yan etki ihtimali de vardır. Her şeyden once Penisilin ve benzeri antibiyotikler daha cok olmak uzere hepsi alerji geliştirebilir.
Eğer gecmişte bir kullanıma bağlı allerji hikayesi yoksa bunu onceden kestirebilmek cok kolay değildir. Bunun dışında sindirim sistemi şikayetleri yaratabilir. Cok daha nadir olarak karaciğer, bobrek toksisiteleri oraya cıkabilir. Hanımlarda daha sık olarak bu antibiyotik kullanımı ceşitli jinekolojik enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu faydalı bakterilerin oldurulup yerine zararlı bakteriler veya mantarların hakimiyet kurması ile ortaya cıkar. Yine antibiyotik kullanımı kadın ve erkek bağırsağındaki faydalı bakterileri oldurerek zararlı bakterilerin yol actığı kanamalı kolitler ortaya cıkarabilir.
Bir de tabii ki kullandığınız her antibiyotik bir şekilde vucuttan doğaya atılmakta, hem vucutta, hem vucut dışında doğada bu antibiyotiklerin bulunuşu bunlara karşı bakteriler tarafından direnc gelişmesine sebep olmaktadır. Nitekim antibiyotik dozları yıllar icerisinde gitgide artmakta veya bazı antibiyotikler direnc gelişimi sebebi ile artık işimize yaramaz hale gelmektedir. Bu yuzden surekli yeni antibiyotikler bulmaya calışılmaktadır.