Kıskanclık doğal bir duygudur ve cocuktan cocuğa farklılık gosterir. Kıskanclıkların başında en cok kardeş kıskanclığı gelmektedir. Genellikle kardeşlerinin olmasını isteyen cocuklar, kardeşin doğumu ile yoğun kıskanclık dolu zorlu gunleri yaşamaya başlarlar.


İnsanoğlunun en evrensel duygularından biri olan kıskanclık duygusu, sevginin olduğu her yerde vardır. Sevilen kişinin paylaşılmasına katlanamamak kıskanclığın kaynağını oluşturur. Cocuklarda da en buyuk kıskanclık kaynağı annelerdir. Annesini başka biri ile paylaşmak istemeyen kucuk cocuk, davranışları ile bunu anlatmaya calışır.

Bu Davranışlar;

Ağlama nobetleri
Hırcın davranışlar
Kardeşten nefret etme ve ofke duyma
İcine kapanma
Yemek yememe
Oyuncaklarını paylaşmama ve onları saklama
Kardeşe karşı şiddet uygulama
Geceleri uyumama ve ağlama
Kabus bahanesi ile anne baba ile yatma
Altını ıslatma
Parmak emme
Okula gitmeme isteği
Surekli huzursuz ve sinirli hareketler
Eşyalara karşı saldırgan davranışlar
Biberon ya da emzik isteme
Anne ve baba ile surekli oyun oynama isteği
Sık sık "Beni seviyor musun?" soruları
Kendine acıma
Can sıkıntısı ve memnuniyetsizlik
İntikam duyguları

Cocuk her ne kadar bu duyguları yaşasa da, bunların yanında sevgi, koruma ve yakınlık da hissettiği icin karışık duygular yaşamaktadır. Daha yaşının kucuk olmasından dolayı bu yaşadığı duygulara anlam veremediği icin kendini cıkmazda hisseder. Şimdiye kadar evde krallığını ilan ederken, ikinci plana duşmenin verdiği korku onu tedirgin eder. Artık anne baba sevgisini paylaşmak durumundadır. Dolayısıyla sevilmediğini ya da sevginin ikiye bolunduğunu duşunerek daha az sevildiğini kurgular. Sinirli ve zor sakinleşen bir yapısı oluştuğunda, kendini kontrol edemez hale gelir.

Kıskanclık duyguları, anne hamileyken gorulmeye başlayabilir. Annenin hareketleri kısıtlanmaya ve daha cok yorulmaya başladıkca, cocukla daha az vakit gecirir. Bunu yaşayan cocuk, daha bu zamanlarda tepkili davranmaya başlayabilir. Annenin zamanla halsiz, isteksiz olması ve yeni kardeşin hazırlıkları ile uğraşması, cocuğun huzursuzlanmaya başlaması icin iyi bir nedendir. Cok iyi gozlem yapan cocuk bu gorduklerini ve yaşadıklarını aklında sorgulamaya başlar.

Kardeşler arası bu kıskanclığı yok etmek imkansızdır. Ama alınan onlemlerle cok hafifletilebilir. Bu onlemler, doğumdan once ve doğumdan sonraki donemler olmak uzere ayrılmalıdır.

Doğum Oncesinde;

Cocuk cok şımartılmamalı, her istediği yapılmamalıdır. Evin tek cocuğu hissine alışan cocuk, kardeş ve paylaşma durumuna daha zor alışır. Dolayısıyla ilgi ve sevgi normal duzeyde tutulmalıdır. Cocuklar kucuk yaşlarından itibaren sahip oldukları şeyleri başkalarıyla paylaşmaya teşvik edilmelidir. Hamilelik durumu kesinleştikten sonra da, aile cocuğa durumu acıklamalıdır. Cocuğa kardeş sevgisi aşılanmalı, ikinci bir cocuğun varlığı anlatılmalıdır. Bebeğin anne karnındaki gelişimi anlatılmalı ve onun ilgiye ihtiyacı olan bir bebek olduğu bilgisi verilmelidir.

Bebeği kıskandığı zaman ona sinirlenmek ya da cezalandırmak, olayları daha da cıkmaza sokabilir. Bebek gelmeden once anne ve babanın yaşadığı kaygılar ve hazırlıklar abartılamalı, cocuğun onunde bebek yuzunden tartışma yaşanmamalıdır. Bu cocuğun kendi kaygılarını daha da kuvvetlendirerek onu huzursuz ve mutsuz yapabilir. Ayrıca, cocuğunuz sizin odanızda yatıyorsa yeni kardeş doğmadan once odası ayırılmalıdır.

Doğum Sonrasında;

Anne ve baba bebekle ilgilenirken buyuk cocuğu tamamen ilgiden mahrum etmemelidir. Onu hala sevdiklerini hem solzeri hem de davranışları ile gostermelidirler. Bu yaşadığı duygunun, icindeki bu fırtınanın kıskanclık duygusu olduğu anlatılmalı ve bunun yersiz olduğu soylenmelidir. Kıskanclığın normal bir şey olduğu ve kıskandığı icin kotu bir cocuk olmadığı anlatılmalıdır. Kardeşinin gelmesi ile birlikte anne ve babanını sevgisinin azalmadığını aksine sevginin coğaldığı izah edilmelidir.

Cocuğun yaptığı kıskanclık gosterilerinde, hırcınlıklarda ve huysuzlanmalarda ceza verilmemeli, goz teması kurularak karşılıklı konuşma yapılmalıdır. Konuşurken, onun duygularını acığa vurmasına ve aklındakilerini soylemesine izin verilmelidir. Kendisi icin ozel olan oyuncakları ve eşyaları bebeğe vermeyiniz. Onun da, kendisine ait ozel bir hayatı ve onemsediği şeyler olduğu unutulmamalı, saygı gosterilmelidir. Eskiden onun icin aldığınız kuculmuş eşyaları ya da paylaşmasında sakıncası olmadığını bildiğiniz sıradan oyuncakları, onun rızası olmadan bebeğe vermeyiniz. Onu ikna edebilmek icin de yine konuşmak, acıklamak ve ikna etmek oldukca onemlidir.

Bebeği gormeye gelen misafirlere de, bebeğe aşırı ilgi gostermemeleri ve buyuk cocukla da ilgilenmeleri icin uyarılmalıdır. Kardeşler arası kıyaslama kesinlikle yapılmamalıdır. Her bir cocuğun ayrı bir yeteneğe ve ilgiye sahip olduğu unutulmamalıdır. Bebek gelmeden once cocuğa nasıl davranılıyorsa, bebekten sonra da aynı şekilde davranmaya gayret edilmelidir.

kaynak:evbaby