Kutu oyunlarının bir kısmı yalnızca eğlence amaclı olsa da, bazı oyunlar hem cocukları eğlendirmeyi hem de bir şeyler oğrenmelerini sağlamayı mumkun kılıyor. Hazır okullar yeni acılmışken, genc dimağların bilime olan ilgisini canlandırmak icin tercih edilebilecek, bilişsel, sosyal ve psikomotor becerileri geliştirici oyunlardan bir liste oluşturduk.
Listemizde yer alan oyunlar şu şekilde: Satranc Mangala Tangram Tangramino Rubiks Race Abalone Blik Blok Triangle Pentago Reversi Equilibrio Otobus Durağı Carcassonne Neredeyse tum okullarda olan "Satranc"
Ulkemizdeki belki de en populer strateji ve zeka oyunu olan satranc, 8x8'lik bir oyun alanında, her iki tarafın da farklı ozellikteki 16 taşını kullanarak rakibinin şahını devirmeye calıştığı bir oyundur. Satranc oynamak cocukların planlama yapma, coklu duşunme, analiz yapma, farklı alternatifleri gorme, dikkat, konsantrasyon, disiplin, gelişmiş bilişsel beceriler gibi acılardan gelişimini sağlar.
Turk kulturunden gelen "Mangala"
12 kuyu, 2 hazine ve 48 taşla oynanan oyunda başlangıcta her kuyuda 4 taş bulunur. Her oyuncu kendi hazinesinde taş biriktirmeye calışır. Taşlar, alındığı kuyudan itibaren birer birer yandaki kuyulara aktarılır. Son taşı kendi kuyusuna koyabilen oyuncu, bir tur daha oynama hakkı kazanır. Taşlar rakibin kuyusuna kadar gidebilir. O kuyudaki taşları cift yaparsa oyuncu hepsini kendi kuyusuna koyar. Rakibin boş hanesine taş koyan ise hem o kuyudaki hem karşısındaki kuyudaki tum taşları alır. Taşlarını bitiren rakibin de kalan tum taşlarını alır. Planlama yapmayı, coklu duşunebilmeyi, konsantrasyonu ve matematik yeteneğini geliştiren bir oyundur.
Cin'den gelen şekil yapma oyunu "Tangram"
Pek cok oyun gibi antik Cin'de ortaya cıkan Tangram'da bir kare 7 parcaya bolunur. Amac bu parcalarla şekiller uretebilmektir. Ozellikle gorselleştirme becerileri kazandırmak, şekilleri sınıflandırmak, yer yon becerisini geliştirmek, matematik becerisini arttırmak gibi etkileri vardır.
Tangram'ın gelişmiş versiyonuna benzeyen "Tangramino"
Tangram'ın gelişmiş versiyonu diyebileceğimiz bu oyunda ise amac, ceşitli geometrik yapı blokları ile 2 boyutlu yapılar oluşturmaktır. Bu yapıların farklı karmaşlıklık seviyeleri bulunur. Geometri bilgisini, benzetme yeteneğini, gorsel becerileri geliştiren bir kutu oyunudur.
Becerilerin zamana karşı yarıştırıldığı "Rubiks Race"
Karıştırıcıyı gormeyecek şekilde karıştırdıktan sonra ortaya koyduğumuz bu oyunda, iki oyuncu karşılıklı olarak onundeki kareleri karıştırıcıdaki sırayla dizmeye calışır. Once tamamlayan kazanır. Hızlı duşunmeyi gerektiren, el goz koordinasyonu ve planlama yeteneğini geliştiren bir oyundur.
Uc dakikada oğrenilip uc senede ustalaşılamayan "Abalone"
Oyunun amacı, rakibin 6 topunu oyun alanından atmayı başarmaktır. Oyunda topları parmağımızla ittirerek ilerlememiz gerekir. Kısa surede oğrenilebilen oyun, planlama yapma, analitik duşunme coklu duşunme becerisini geliştirir.
"Bana yedi parca verin dunyayı tahtadan yapayım" diyenlere: Blik Blok
Gorev kartında gelen şekli yapmak icin 7 adet blok kullanılması gereken bu oyunda, şekilleri oluşturmak icin farklı yontemler bulunmaktadır. Her gorev kartının arkasında cozum yolları da yer alır. Amac ise cocukların hayal gucunu ve planlama yeteneklerini guclendirmek, gorsel becerilerini arttırmaktır. Tabii ki bloklardan kartlarda olmayan şekiller yapmak da mumkun.
Geometrik yayılmacılığı oğreten "Triangle"
2 ila 4 arasında oyuncuyla oynanabilen oyunda, her oyuncu kendi parcalarını uc uca değecek şekilde oyun alanına yerleştirmeye calışır. Amac hem mumkun olduğunca cok parca yerleştirmek hem de rakiplerin hareket alanını kısıtlamaktır. Oyun sonunda en az parca elinde kalan kazanmış olur. Parca sayısı eşitse, ucgen parca sayısı daha az olan kazanmış olur.
Durup durup oyun tahtasını cevirdiğimiz "Pentago"
Ozellikle 8 yaş ve uzeri cocuklar icin tavsiye edilen bu oyun, dikkat, konsantrasyon, analitik duşunme, geometrik algılama, gorsel zeka becarilerini geliştirmek icin birebir. İki kişinin karşılıklı oynadığı oyunda amac, 5'li sıralar oluşturabilmektir. Oyuncular hamle yaptıktan sonra oyun tahtasının ters cevrilmesi oyuna ek bir zorluk katmaktadır.
Son ana kadar rekabet sevenlere: Reversi
8x8 bir tahtada oynanan bu oyunda siyah ve beyaz taşlar vardır. Amac rakibinizin taşlarını kendi renginize cevirmektir. Bu oyunda kazanan, son ana kadar pek belli olmaz. Mantık yurutme ve coklu duşunme yeteneğini geliştiren bir oyundur.
Denge kurmanın zorluğunu gosteren "Equilibrio"
Ceşitli şekillerle oynanan bir başka yapı oyunu da Equilibrio. Bu oyunda yap bozlarımızı artık dikey olarak yapıp, devrilmelerine engel olmaya calışıyoruz. Şekiller karmaşıklaştıkca denge sağlamak da zorlaşmaya başlıyor. El becerisi, dikkat ve yaratıcılık gerektiren eğlenceli bir oyundur.
Matematiğin ilk oğrenildiği oyunlardan: Otobus Durağı
Ozellikle kucuk cocuklara sayı saymayı, toplama ve cıkarma kavramlarını oğretmek icin tercih edilebilecek bir alternatif olan Otobus Durağı, dort oyuncuya kadar oynanabiliyor. Carkı cevirip yolcuları toplamaya gittiğimiz bu oyunda amac ise en cok yolcuyu taşıyabilmek.
Planlama yaparken harita oluşturduğumuz "Carcassonne"
Bu odullu oyunda sırayla cektiğimiz kartları stratejik bir şekilde yerleştiriyor, ustlerine koyduğumuz ahşap adamlarımızla puan topluyoruz. En cok puan toplayan oyunu da kazanmış oluyor. Pek cok farklı senaryonun ortaya cıkabildiği bu oyun, her yaşta keyifle oynanabilecek bir strateji oyunu ve coklu duşunme yeteneğini geliştiriyor.