Başkalarıyla kıyaslanma cocukların ruh dunyasında derin yaralar acar ve buyuk komplekslere zemin teşkil edebilir. Ozellikle kardeşler arasında sık yapılan kıyaslamalar, aşağılık kompleksine sebep olur. Cocuklar kıyaslanmadan kendi kişilik ozelliklerine gore takdir edilmelidir.

Cocuk eğitiminde nasihat ve guzel ornek vermek onemlidir. Ancak bu kıyaslama şekline donduğunde mutsuz eder. Sadece cocuklar ve gencler değil yetişkinler de başkalarıyla kıyaslandıklarında kendilerini kotu hissederler. Her insan yaratılıştan gelen ozellikler, yetişme şartları gibi pek cok yonden farklılıklara sahiptir, her birey eşsizdir, kendine hastır. Kişiler performansları ile değerlendirilir ve onlerine hedefler konulurken bu farklılık goz onune alınmalıdır. Kıyaslama durumunda kişi anlaşılmadığı duygusuna kapılır ve kendisini yalnız hisseder, anlaşılmama duygusu o andaki ruh haline bağlı olarak kızgınlığa, ofkeye ve kuskunluğe de yol acabilir.

Kıyaslamaların buyuk bir kısmı kardeşlerle yapılmaktadır. Kardeşler aslında birbirine pek cok yonden benzer. Bununla beraber, hem yaradılıştan gelen pek cok farklı ozelliğe sahiptirler, hem de anne karnında ve doğum sonrası gecirilen kazalar, hastalıklar ailenin kişiliğin oluşum donemindeki sosyoekonomik durumu, anne-babanın yetiştirme metoduyla kendi kişilik ozelliklerinin etkileşimi, anne-babanın tecrubesi, doğum sırası gibi pek cok farklılıktan etkilenirler. Birbirine en cok benzeyen tek yumurta ikizlerinin bile pek cok farklı ozelliğe sahip olduğu bilinmektedir.

Başarı, guzellik, anne-babaya yardım, hızlı ve girişken olmak gibi pek cok ozellik kıyaslanma sebebi olabilir. Bu bazı ailelerde adeta alışkanlık haline gelmiş davranış kalıplarıdır. Kıyaslama sadece anne-baba tarafından değil başka aile ve akraba uyeleri veya tanıdıklar tarafından da yapılmaktadır.

"Bak kardeşin ne kadar duzenli, sen niye o kadar duzenli değilsin? Kardeşin ne kadar bakımlı, sen neden o kadar bakımlı değilsin? Bak abin cok aklı başında, sen neden o kadar haşarısın? Sen de onun gibi ol" şeklindeki kıyaslama ve suclamalar, ornek olmak duşuncesiyle, olumsuz etkileri duşunulmeden yapılır.

DERİN ETKİLER BIRAKABİLİR

Bazı kıyaslama şekilleri ruh dunyasında daha derin yaralar acabilir ve daha buyuk komplekslere zemin teşkil edebilir: "Kucuk kızın buyukten daha guzel, sana benzemiş; abisi kardeşinden daha zeki değil mi? Notlarından belli" gibi kıyaslamalar sık yapılması durumunda bir kardeşin kendisini kotu hissetmesine ve aşağılık kompleksine yol acarken diğerinin ise başka insanlara karşı yersiz ustunluk duygusuna kapılmasına yol acabilir. Bazen başkasıyla kıyaslanarak olumsuz şekilde eleştirilen kardeş kendi guzel ozelliklerinin farkındadır fakat kendisini olduğu gibi kabul etmeyen, kardeşinden farklı guzel ozelliklerini soylemeyen buyuklerine de kırgındır.

Mesela kardeşlerden biri hem cok calışkan hem de akademik zekÂsı cok yuksek olduğu icin okul başarısı cok iyidir. Bununla beraber sosyal ortamlara girmekten cok hoşlanmamakta, sosyal sorumluluklardan surekli kacınmaktadır. Diğer kardeş ise normalin biraz ustu bir akademik zekÂya sahip olmakla birlikte cok sosyal, duygusal ve aile ici işlerde sorumluluk sahibidir.. Dersleri ise cok parlak değildir. Bu iki cocuğun ozelliklerinin takdir edilmesi durumu aileden aileye, kişilerden kişilere değişiklik gosterir.

Kıyaslama yerine guzel ornek sunmalı

Aile buyuklerinin hayatından ornekler anlatılması etkili bir metottur. Fakat bunu kıyaslamadan, 'sen şu şekilde davranmıyorsun' gibi ifadeler kullanmadan yapmak gerekir.

Kıyaslama yerine empati gostermek, cocuk ve gencin olumsuz bir durum karşısında cektiği zorluğu, duygularını anladığını ifade etmek cok onemlidir. Suclama yapmadan benzer duyguları yaşayan ve cozebilen birisi ornek verilebilir.

Cocuk ve gencin hayatın akışı icinde buyuklerle bire bir diyalog icinde olması, birlikte gezmek, yemek yapmak, bahce duzenlemek gibi pek cok şey yakınlaşma fırsatı verir. Tabii bir ortamda buyuklerin guzel davranışlar iceren hikÂyelerini anlatmak ornek acısından daha etkili olur.

Cocuğa guzel ozellikleri olan arkadaşlarla tanışma fırsatı vermek de yararlıdır. Fakat onlarla da kıyaslamamalı, onlar gibi olması soylenmemeli, sadece guzel huy ve davranışları olan kişiler yeri gelince takdir edilmelidir.

Zaman