​
Cocukların kıyafetleri, konuşma tarzları ya da bedensel engelleri birbirleri icin Alay konusu olabiliyor. Alay konusu olan cocuk travma yaşarken, Aileler istemeden de olsa bu travmanın etkisini artırabiliyor.

Cocuklar arasında lakap takma, alay etme gibi davranışlar cok fazla gorulur. Fiziksel gorunum, konuşma şekli, kılık kıyafetler, gozluk ve işitme cihazı gibi Aletler bedensel ve zihinsel ozurler ile tikler alay konusu olabilir. Zaten cocuklar icin alay konusu bulmak hic de zor değildir.

Calışkanlık bile 'inekleme' adıyla alay konusu yapılabilir. Cocuklar arasında alay etme bir tarafın egosunu tatmin ederken diğer tarafta duygusal travma oluşturabiliyor.
Anne babanın yanlış birtakım tutumları da travmanın etkisini artırıyor. Cocukların erişkinlere duyduğu guveni sarsıyor.

Cocuk Psikiyatrisi Prof. Dr. Mucahit Ozturk, ebeveynin var olan sorunları goz ardı ederek 'yok bir şeyin onlar seni kıskanıyor' gibi sozleri cocuğun uzuntusunu artırmaktan başka bir işe yaramıyor.

Ozellikle de okuloncesi donem cocukları arkadaşlarıyla gulerek alay eder, farklı ve yeni ozellikler hakkında masum yorum yaparlar. Acımasız oldukları icin değil, duşuncelerini mantıksal suzgecten gecirme olgunluğuna ulaşamadıkları icin fikirlerini doğrudan ifade ederler. Bu durumun 5–6 yaşa kadar normal kabul edilebileceğini belirten Ozturk, bu yaştaki cocuklarda empati duygusu gelişmediği icin karşısındaki kişinin hislerini anlayamadığını ifade ediyor.

Prof. Dr. Ozturk'e gore bir cocuğun arkadaşının ya da hic tanımadığı birinin kusuru ve ayıbı ile uğraşıp onu kucuk duşurmesinin iki onemli sebebi var: Birincisi cocuğun kendine olan ozguvenin azlığı, kendindeki bir eksikliği gidermek amacıyla başkalarına sozel olarak saldırma ve uste gecme cabası. Diğer bir neden ise durtuselliği olan cocukların sozlerini kontrol etmedeki zorlukları. Bu cocuklar soz ve davranışlarını frenleyemez, sonunu duşunmeden konuşur. Karşı tarafın duygularını onemsemez, kırıldığını ve uzulduğunu bildikleri halde sozlerine devam ederler. Karşı tarafı kızdırmak, uzmek ve sinirlendirmekten zevk alırlar. Bu cocukların yaşıtlarıyla ilişkilerinde cok fazla sorunlar yaşanır. Fiziksel ve sozel şiddeti rahatlıkla kullanabilir.

Kendine guveni zedeleniyor

Alay edilen cocukların bu durumdan once rahatsızlık duyduğunu sonra da 'mutsuzluk' yaşadığını anlatan Ozturk, dalga gecilmenin dışarıya aşırı ofke, saldırganlık ya da ice kapanma ve depresif bir ruh hali olarak yansıdığını ifade ediyor. Ozturk, alay edilen cocuğun ruh haletini şu ifadelerle ozetliyor:

"Kendine guven duygusu zedelenir. Cocuk okula gitmek, sokağa cıkmak istemez. Alay eden cocuğa karşı ofke duyar. Bazen bu ofkesini şiddet olarak dışa vurabilir. Bazen de ofkesini Aile icinde boşaltır, daha sinirli agresif ve huzursuz olur. Surekli alay edilmek cocuk olarak duygusal bir travmadır. O donemdeki etkisi yanında uzun donemde travmanın etkisi ortaya cıkabilir. Kişilik yapılanmasında ağır hasarlar oluşturur. Ote yandan alay edilen cocuk uzuntusunu bazen icinde yaşar, dışa vuramaz. Bunu Ailesi ile paylaşmaktan dahi cekinebilir. Onların gozunde de kucuk duşmek istemez. Ancak ilgili bir aile cocuğun hal ve davranışlarından mutsuz ve huzursuz olduğunu anlar. Cocuğun arkadaşının olmaması, okula gitmek istememesi ilk belirtilerdir."

Arkadaşları arasında alay konusu olan cocuklara Ailenin destek olması gerekiyor. Ebeveynlerin, alay edilen cocuklara karşı, 'Bunda uzulecek bir şey yok', 'Yok bir şeyin onlar seni kıskanıyor' gibi soylemler cocuğun sadece uzuntusunu artırıyor. Prof. Dr. Ozturk bu geciştirme cabalarını cocuğun duygularını anlamaktan uzak, empatiden yoksun tavırlar olarak tanımlıyor.

Cocuğa, alay edenle nasıl diyalog kuracağını oğretin
Cocuğa alay eden cocuk ile nasıl diyalog kuracağı oğretilmeli. Alay edildiğinde ofkelenmek, kızmak, şiddet uygulamak işe yaramaz. Alay edilen cocuğa oncelikle karşı tarafa kendini anlatmayı oğutlemeli. Mumkunse bire bir şekilde konuşması onerilmeli. Bu durumu anlamayan cocuğa karşı tepkisiz durması oğretilmeli.

Fiziksel ve zihinsel ozurleri sebebiyle alay edilen cocuk: Fiziksel gorunum, konuşma bozukluğu gibi cocuğun elinde olmadan var olan durumlarda, aile dikkatli davranmalı. Cocuğa ozel durumu izah edilmeli. Cocuğun kendi duygularını anlatmasına izin verilmeli.

Giyimi ve ismi ile alay edilen cocuk: Cocuğun alay edilmesine sebep olacak şartlar oluşturmamalı. Orneğin garip bir kıyafetle cocuğu sokağa cıkarmamalı. Adı ya da soyadı alay konusu ise isim değişikliğine gidilmeli.
Boyu ile alay edilen cocuk: Boy konusunda tıbbi olarak yapılacak bir şey varsa yapılmalı. Genetik olarak kısa boylu cocuklarda bunun bir eksiklik olmadığı anlatılmalı.
Kilosu ile dalga gecilen cocuk: Fazla kilolardan kurtulması icin ailenin caba sarf etmesi ve gerektiğinde diyetisyenden yardım alması gerekir.
ZAMAN