Televizyonun cocuklar uzerindeki olumsuz etkilerine belli başlıklar halinde goz atalım:

* Davranışlarına Etkisi
Yapılan araştırmalar, cocuklardaki “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ‘nun her gecen gun arttığını gostermektedir. Nedenleri incelendiğinde televizyon ve bilgisayarın onemli bir etken olduğu gorulmuştur. Oyalanıyor duşuncesi ile sesimizi cıkartmadığımız cocuklarımız, televizyon ve bilgisayar başında saatlerini gecirmekteler. Boylece, kucuk yaştan itibaren hızlı hareket eden objelere odaklanmayı oğrenmekte, bu durum da hareketsiz nesnelere odaklanmalarını olumsuz etkilemektedir.

* Tuketim Toplumu Bireyi Olmalarına Etkisi
Reklamlar, kısa sureli ve hareketli oldukları icin cocukları cezbetmekte ve dakikalarca gozlerini ayırmadan televizyon izlemelerine neden olmaktadır. Kullanılan sloganlarda mutlu hayatlar vaat edilmekte ve bu hayata ulaşmanın tek yolunun o urune sahip olmaktan gectiği ifade edilmektedir. Cocukların toplumda onemli bir coğunluk oldukları duşunulurse, hedef kitle kabul edilip tuketim arzusu ve marka istekleri ile doldurulmaları olasıdır.

* Cinsiyet Rol Tanımları ve Benlik Algısına Etkisi
Pek cok cizgi filmde cinsiyet rol tanımlamaları yer almaktadır. Bu tanımlamalarda cocuklar, kız ya da erkek olarak nasıl olmaları gerektiğine ilişkin oluşturulmuş ideal tipleri gormektedir. Aynaya baktıkları zaman o ideal tipe olan yakınlıkları ya da uzaklıkları olcusunde benlik algıları etkilenmektedir.

* Anne-Baba İle Kurulan İlişkiye Etkisi
Televizyonda ideal anne-baba rol tanımları da yer almaktadır. Cocuğunun sağlığını ve mutluluğunu duşunerek hangi urunleri kullanması gerektiğine karar veren, onu mutlu etmek icin en sevdiği oyuncağı alan anne ve babalar televizyonda sıklıkla gorduğumuz modellerdir.Erich Fromm bir kitabında "İnsanlar ne kadar cok şeyi olursa o kadar cok mutlu olacağını sanır ." diyor. Bu anlamda “satın alma” eyleminin cok kolay olduğunun lanse edildiği reklamları gorup de kendi anne-babası istediklerini almayan cocuk hayal kırıklığı yaşayabilir.

* Şiddet Eğilimlerine Etkisi
Araştırmalar, televizyonun tek başına Şiddete yoneltmediğini, ancak ozendirdiğini ve arttırdığını gostermektedir. Şiddet, haberlerden filmlere, dizilerden cizgi filmlere dek her an her yerde hayatın bir parcası olarak yer almaktadır. Bu da Şiddetin normalize edilmesine neden olmaktadır. Hatta cizgi filmlerde “sempatik şiddet ” var bile denebilir. Gercek bir Şiddet karşısında cocuk koruma kalkanı olarak gozlerini kapatır. Fakat cizgi filmlerdeki bazı sahnelerde cocukların, gordukleri onca Şiddetten sonra ayağa kalkabilen karakterlere kahkahalarla gulduklerini gormekteyiz. Daha da kotusu izlediklerini birbirleri uzerinde denemeye kalkmalarıdır.

* Okumaya, Duşunmeye ve Başarıya Etkisi
Bilindiği gibi yazılı kultur, insanlara duşunmeyi, yorumlamayı ve sorgulamayı sağlar. Oysa televizyonun yaygınlaşmasıyla birlikte insanlar sadece gosterilenleri almakla yetinir olmuşlardır. Bilgiyi ozumsemeden, gor-gec tarzında alan cocuğun duşunme ve problem cozme becerileri olumsuz etkilenir. Ayrıca cocuğun aşırı televizyon izlemesi, onu okumaktan, sinema ve tiyatroya gitmekten, hatta coğu kez oyun oynamaktan bile yoksun bırakmaktadır. Bu durum sosyal ilişkilerinin zayıflamasına neden olmaktadır.

* Kulturel Değerlere Etkisi
Televizyondaki programların bazıları, cizgi filmlerin ise neredeyse tamamı yabancı kaynaklıdır. Dolayısıyla cocuklar, kendi kultur değerleri ile değil, başka ulkelerde yaratılan kahramanlar ve farklı değerlerin işlendiği programlarla buyumektedirler.Bu da onların kendi kulturel değerlerine yabancılamalarına neden olmaktadır.

* Dildeki Yozlaşmaya Etkisi
Televizyonun, en onemli ifade ve iletişim aracı olan dilimiz uzerinde de oldukca olumsuz etkileri vardır. Kullanılan sozcuk sayısının azlığının yanı sıra Turkce’nin yanlış, yabancı ozentili ve kısır bir Şekilde kullanılması da buna ornektir


ONERİLER
Aileler, ne guzel oyalanıyor duşuncesiyle cocukları televizyon
karşısında yalnız bırakmamalı, mumkun olduğunca birlikte televizyon izlemelidir. Bu, hem cocukların izledikleri programlar hakkında bilgi sahibi olunmasını, hem de sonrasında izlenilen program ile ilgili konuşma ve paylaşma ortamı sağlar.

Cocukların davranışlarını Şekillendirirken yetişkin davranışlarını model aldığı duşunulurse, anne babanın da TV. seyretmeye ne kadar zaman ayırdığı onem kazanmaktadır.

Televizyon izleme surelerinin belli olculerde sınırlandırılması gerekir. Bu sureyi cocuğunuzla karşılıklı konuşarak gunde 1 saati gecmeyecek Şekilde duzenlemeye calışın. Cocuğunuza televizyon seyretmek yerine yapabileceği ceşitli etkinlikler onerin.

Cocuklara yonelik programlar hazırlanırken, program yapımcıları cocukların yaş donemi ozelliklerini dikkate almalı ve ozellikle gelişimin en hızlı olduğu okul oncesi donemde, onların dış uyarılardan cok fazla etkilendiklerini goz onunde bulundurmalıdır

Kaynakca: * “Televizyonun Cocuklar Uzerindeki Olumsuz Etkileri”
Yrd. Doc. Dr. Huriye KURUOĞLU
* “Televizyon, Bilgisayar ve Cocuklarımız” konulu veli konferansı
Pedagog Dr. Melda ALANTAR

[video=youtube;_Iy37Dy2AXs]http://www.youtube.com/watch?v=_Iy37Dy2AXs[/video]