COCUK YEMEKLERİ

Sut cocuğunun tabii gıdası anne sutudur.İlk altı ay hicbir gıdaya ihtiyac duymadan anne sutu ile mukemmelen beslenebilir.Yeterli kilo alan sağlıklı gelişme gosteren bebek altıncı ayı doldurduktan sonra alıştırmak icin gıdalara başlanır.Altı ay ile on ay arasında ek gıdalara başlanmayan bebeklerde ciğnemeye ve farklı tatlara alışma meydana gelemez ve
anne memesine aşırı derecede duşkun olan bebek yemekleri reddeder.Bebek anne sutu ile doymuyor ise ilk dort ay anne sutu ve adapte formul mama dorduncu aydan sonra gıdalara başlanabilir.

Ek gıdalara başlamak icin
1-Bebek sağlıklı ve alışkın olduğu ortamda bulunmalı
2-Aşı uygulanmış veya yeni bir ilac uygulanmış bebek ona alışana kadar yeni gıda başlanmamalı.
3-Kendisine birinci derecede bakım veren kişi tarafından gıdalar denenerek verilmeli.
4-Gıdalar uc beş gunluk alıştırma suresi icinde teker teker başlanmalı.Cok sevse ve istekli bile olsa alışana kadar doyurucu miktarda verilmelidir.
5-Gıdalar hepsi bir arada başlandığı takdirde meydana gelecek tahammulsuzlukler alerjilerden hangisi sorumludur ayırt edilemez ve aynı zamanda birden fazla miktarda yedirilen bebek anne sutunu bırakabilir.
6-Anne sutu 1.yaşta temel gıda 2.yaşta destekleyici gıda olarak beslenmenin temel unsurudur.
Altı ayını doldurmuş bebeğe hazmı kolay hipoallerjenik olması nedeniyle ilk başlanacak gıda olması nedeniyle yoğurt olabilir.1,2 tatlı kaşığından başlanarak miktar arttırılmak suretiyle bir hafta icinde bir cay fincanı(100-150mlt) kadar verilebilir.
Yapılışı:200 mlt sut suzuldukten sonra kaynatılır.Kaynadıktan sonra 2-3 dakika karıştırarak kaynatmaya devam edilir.Pastorize sutler icin kaynatma sırasında 200 mlt sute 1corba kaşığı(15mlt) su ilave edilir.(pastorizasyon sırasında ve kaynatırken buharlaşma sutun olması gerekenden daha konsantre hale gelmesini onlemek icin).Onceden yıkanmış kurutulmuş cam kavanoza alınan sut 40 dereceye kadar soğutulur.Isı kontrolu mutfak derecesi veya elin serce parmağı ile kontrol edilir.Parmağı yakmayan ama sıcaklığı hissedilen ısı aşağı yukarı 40 derece kabul edilir.200 mlt 40 dereceye kadar soğutulmuş sute bir tatlı kaşığı(2-3 mlt) yoğurt eklenir,karıştırılıp kapağı kapatılır,etrafı sarılır.6-7 saat bekletilir.Mayalanma işlemi biten yoğurttan bir miktar alınıp pudra şekeri ile tatlandırılarak 1-2 tatlı kaşığı kadar yedirilir,oğun anne sutu ile tamamlanır.Hergun 1-2 tatlı kaşığı arttırılan yoğurt 1 fincana kadar cıkarılır.
Buzdolabında temizliğe ozen gosterilerek saklanan yoğurt 2 gun yedirilebilir.Bebeğin yemesi icin onceden ılık suya oturtup ılıtmak gerekir.

Yoğurda alıştırılmış olan bebek yeni bir gıdayı tatmak icin hazırdır.Madeni tuzlar,vitamin,posa ve karbonhidrat ihtiva eden meyveler ikinci sırada bebeklere tattırılarak 150 mlt kadar verilebilir. Meyveler mevsime gore kışın elma, armut ,muz, portakal, mandalina, havuc;yazın şeftali,uzum,domates gibi teker teker tercihen pure şeklinde verilir.Meyvelerin taze olgun ve curuksuz olanları secilir,oğuşturularak bol suyla yıkanır,bir suzgece konup uzerine kaynar su dokulur.Sonra soyulur,cekirdekleri cıkarılır,cam rendede pure haline getirilir.1-2 tatlıkaşığından başlamak uzere miktar arttırılarak oğun halinde verilebilir.Alıştıktan sonra 2.3.4.5. meyveye gecilebilir.Daha sonra bebeğin iştahına yaşanılan cevrenin şartlarına gore meyve pureleri veya suları karışık olarak verilebilir.Meyvelerin tatlı ve olgun olanlarını tercih edip şeker ilavesinden kacınmak gerekir.Muz kabızlığa yol acması bakımından riskli olması sebebiyle olgun yumuşak olanı secilip az miktarda denenir,armut veya kayısı ya da uzumle birlikte verilebilir.İlk yaşta cilek,yumurta akı,bal gibi allerjen gıdalardan kacınmak gerekir.Yine inek sutu ilk 1 yaş hatta 2.yaşa kadar verilmemesi gerekir,esasında anne sutu alan bebeğin ihtiyacı da yoktur.
6-7 ay arasında sebze purelerine alıştırılarak sebze yemekleri ve sofrada bulunan yemeklere gecilebilir.Sebzelerin taze mevsim sebzelerinden olmasına dikkat edilmelidir

Once az ceşit sebze ile başlanıp giderek ceşit arttırılır.
Sebzeler pişirilmeden bolsuyla yıkanır,soyulup doğranır,kısa surede pişirilir ve piştikten sonra hemen yedirilir.Diğer gıdalarda olduğu gibi 2-3 kaşık ile başlanır.
Mevsime gore kabak, havuc, patates, ıspanak, pazı, fasulye, bezelye,kereviz,kereviz yaprağı,maydanoz,domates eklenebilir.

İlk hazırlama icin 1 kucuk patates, 1kucuk havuc,50 gr yağsız dana eti 3 su bardağı su ile iyice pişirilir.1 tatlı kaşığı irmik veya şehriye,1 tatlı kaşığı zeytinyağı,1 cimdik tuz eklenir.5-10 dakika daha kaynatılıp et icinden cıkarılır, tel suzgecten gecirilip 24 saat icinde kullanılır.Bu sure zarfında buzdolabında saklamak gerekir.
Bebek sebze puresine alıştırılırken her hazırlamada yukarıda sayılan sebzelerden biri eklenerek ceşitlendirilir.2.defadan sonra dana eti yerine cift cekilmiş 1 corba kaşığı dana kıyma kullanılır ve onun da suzgecten gecmesi sağlanır.Suzgec yerine robot ya da blendır gibi aletler kullanmak asla uygun değildir.Bu yemekleri vermemizin maksadı doyurmak değil,tatlarına alıştırmak ve ciğnemeyi oğreterek katı gıdalara gecişi sağlamaktır.Bebeğin yemeği ağzına alıp ağzında cevirmesi yutabildiğini yutup,yutamadığını kusmadan tukurmeyi oğrenmesi gerekir.Anneler eldeki tabağı bitirme gayretine girmemelidir.

Sebze puresi icine pirinc,mercimek,bulgur eklenebilir.
7. aydan itibaren sebze puresine az miktarda tereyağı eklenebilir.Bebeğin iştahına gore sebzeler ceşitlendirilir.Az kilo alan bebeklerin sebze puresine 2-3 olcek formul mama eklenebilir.
Sofra yemeklerine 7-8 ay arasında teker teker taze pişmiş baharatı olmayan yağı ve salcası az yemeklerden tadına baktırılarak gecilebilir.Sofra yemekleri suzgecten gecirilmeden catal ve kaşık yardımıyla ezerek verilebilir.Pişirme esnasında icine 1-2 patates koyulup bebeğe patatesli,etli ve sebzeli kısımlardan ekmek eklenerek verilir.

Yumurta: 6-7.aylar arasında katı pişmiş olarak sarısından az miktarda sebze puresine eklenerek başlanıp hergun bir miktar arttırılarak 1 katı yumurta sarısına cıkılabilir,bir gun verilip bir gun verilmeme şeklinde olabilir.

Balık: 7. aydan itibaren ızgara veya suda haşlanıp kılcığına dikkat etmek suretiyle tadına bakılarak oğle saatlerinde verilebilir.

Kofte: 6-7 ay arasında cift cekilmiş kıymadan hazırlanan baharatsız kofte sahanda pişirilerek elle veya catalla ezilip birkac yudumda ilerleyen gunlerde 2 kofteye kadar yedirilebilir.
Arada karaciğer et yerine sebze purelerine eklenebilir.Tuzlu suda kaynatılarak sertleştirilen ciğer rendelenip sebze puresi icine eklenebilir.Haftada 2 kez verilmesi faydalı olabilir.

Beyin: Evvelce butun cocuk yemekleri tarifinde bulunan beyin son yıllarda sunger beyin hastalığı riski nedeniyle bebeklere yedirilmesi tavsiye edilmemektedir.Zira bulaşma en cok beyin ve ic organlar sebebiyle olmaktadır.

Peynir:6. aydan itibaren gerek sebze pureleri gerekse kahvaltı icinde bebeğe verilebilecek gıdalar arasındadır.Pastorize veya pişmiş sutten olmasına dikkat edilmelidir.
Şayet bebek anne sutu ile doymuyorsa ve formul mama eklenmişse 4. aydan itibaren yoğurt,meyve puresi,sebze puresi ve peynir sırayla başlanabilir.6 aylık olana kadar sebze puresine dana eti konulup haşlandıktan sonra cıkarılır.
Tahıllar 4-6 aydan itibaren verilebilir.Kahvaltıda biskuvi ve ekmek muhallebiler icinde mısır ve buğday nişastası,pirinc unu-yulaf ve buğday unu kullanılabilir.
Sebze purelerine pirinc,mercimek,bulgur veya irmik eklemek suretiyle kıvam ve kalori artışı sağlanır.
Pasta ve tatlılar 2 yaşından sonra verilebilir.
9 aydan itibaren bebek aile sofrasına oturtulur.Sofrada bulunan baharatsız,hazırlanma şartlarına uygun her şeyden yiyebilir.
Yemekler onceleri parmakla ezerek,catal ve kaşıkla ezerek verilirken daha sonra katı parcalar halinde verilebilir.1-1.5 yaştan itibaren kendi beslenmeye hevesli olan bebek desteklenmeli, 2 yaşından itibaren tumuyle kendini beslemesi sağlanır.

ORNEK BESLENME
4-6 ay arası anne sutu ile doymayan formul mama veya ineksutu ile takviye edilen bebek icin
Sabah
06:00-07:00 anne sutu
09:00-10:00 Kahvaltı meyve puresi+peynir+biskuvi 4-5 adet+pekmez 1 cay kaşığı takiben anne sutu verilerek uyutulur.
13:00-14:00 Sebze puresi+1-2 kaşık yoğurt,uyurken anne sutu 100-150 mlt
17:00-18:00 Yoğurt 100-150 mlt,şeker veya biskuvi veya meyvelerle tatlandırılarak+ uyku saatinde anne sutu
20:00-21:00 Kaşık maması:1 su bardağı su,2 tatlı kaşığı mısır nişastası,1 cay kaşığı şeker,1 cay kaşığı sıvı yağ karıştırılarak pişirilip,ılıyınca 4 olcek formul mama eklenip yedirilir.

Gece uyandığında anne sutu verilir.
6. aydan sonra sebze puresi icine kıyma eklenir.Karaciğer,tavuk eti,balık eti arada katı yumurta sarısı eklenebilir.
7-8. ayda aile sofrası icin pişirilen corbalar,sulu kofte,dolma icleri tattırılabilir.

Bebeklerin bu uygulanan programa uyma mecburiyeti yoktur.Anne sutunun durumuna,bebeğin alımına ve ailenin o gunku şartlarına gore yumuşak ayarlamalar yapılabilir.

Anne sutu bol olan bebeğe verilen gıdalar az miktarda olup,bazı gunler yoğurt,meyve puresi veya sebze pureleri atlanabilir.Yine formul mama ile beslenen bebek hazırlanan gıdadan yeterince doymazsa mamayı anne sutu gibi kabul ederek takviye edilir.Annenin icinde bulunduğu durum o gun icin yemekleri hazırlamaya uygun değilse formul mama ile beslenmesinde mahzur yoktur.Cunku bazı anneler her gun aynı saatlerde şunu bunu yemeli diye aşırı bir gerginlik icine girip hazırlayamadığında veya bebek reddettiğinde mutsuz olurlar.Bu durum doğrudan bebeğe ve aileye yansır.Boyle bir gerginlik faydadan cok zarar verir.Hazırlanan gıdalar 10-11 aya kadar yemeklere alıştırmak icin geciştir.Her hazırlanan hazırlandığı miktarda yenecek diye bir kaide yoktur.

Şu anda piyasada bulunan bebek mamaları da bebeklerin beslenmesine uygun meyve ve sebze pureleri olarak kavanoz mamaları şeklinde hazırlanmıştır.4-6 ay arası herhangi bir ilave olmadan verilebilir.6-7 aydan sonra haşlanmış etlerin ilavesiyle verilebilir.