Vucudun Uretemediği En Gerekli Yağ: OMEGA-3

Vucudun uretemediği ama mutlaka alınması gereken temel yağ asitlerinin en onemlisi Omega-3‘tur. Besinlerden yeterli miktarda alınamayan Omega-3 eksikliği ozellikle cocuklarda beyin ve goz gelişimi, dikkat eksikliği, davranış bozuklulukları, oğrenme gucluğu gibi bircok problemleri gundeme getirir. Yapılan bilimsel araştırmalarda yetişkinlerde kalp krizi riskini azalttığı, Alzheimer, diyabet, bağışıklık sistemi uzerinde etkili olduğu saptanmıştır.

Dr. Ozlem Karahasanoğlu
Cocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı

Omega-3 vucut icin temel yağ asitleridir ve haftada 3 kez balık yiyerek ihtiyacı karşılamak mumkundur. Ancak burada iki onemli problem var. Bir; Omega- 3’un cok fazla olduğu balıklar soğuk ve derin deniz balıklarıdır. Tuna, sardalya, somon, ringa, uskumru gibi… İkincisi ise tum dunya icin gecerli olan deniz kirliliğidir. Soğuk su balıklarının denizden aldığı ağır metaller, tuketildiğinde insan vucuduna gecer. Ozellikle gebelik ve kucuk cocukluk doneminde vucuda besinlerle alınan ağır metallerin yol actığı hasarlar hicbir şekilde geriye donulemez sonuclar doğurur. Şu da yanlış bir algıdır; hic balık yemeyelim… Bu gruplar dışında kalan balıklar tuketilebilir. Ancak gunluk tukettiğimiz balıklardaki Omega-3 duzeyleri cok yuksek değildir.
Dışarıdan Takviye Şart!
Gebe ve kucuk cocuklara haftalık 3 porsiyon balığı balık olarak değil bu etkilerden arındırılmış balık yağları olarak vermek daha doğru olabilir. Durum boyle olduğunda diğer onemli noktaya dikkat etmek gerekir; cok fazla balık yağı markası olduğu icin ağır metallerden ayrıştırma surecinin cok duzgun işlemlerden gectiğinden emin olunması gereklidir. Balık yağları hazırlanırken tatlandırılır, kokuları biraz daha guzelleştirilir ya da hic kokusuz hale getirilebilir. Gelişen son teknoloji ile artık kokusuz balık yağı uretmek mumkun olmaktadır. Balık yağı icmekte zorlanan cocuklar icin kokusuz balık yağı sağlıklı bir secenek olabilir.
Vucudun Uretemediği En Gerekli Yağ: OMEGA-3
Omega-3’ler vucudun olmazsa olamazlarıdır. Bazı şeyler vardır ki alsanız iyidir ama almasanız da olabilir. Omega-3 icin bu boyle değildir.
Beyin Gelişimindeki Rolu
Beyin gelişimi icin ‘olmazsa olmaz’dır. Yapılan calışmalarda annenin gebelik sırasında aldığı balık yağının bebeklerin ileriki yaşlarda algılamalarında fark yaratılabildiği gosterilmiştir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki; anne sutu balık yağı yani Omega-3 acısından zengindir. İlk 6 ay anne sutuyle beslenen bebekler anne sutu almamış olanlarla karşılaştırıldığında bilişsel fonksiyonları fark gosterebilir. Beyin ve goz gelişimi icin ilk 2 yıl cok onemlidir. Anne sutu alamayan bebeklerin ve daha buyuk cocukların dışarıdan almaları uygun olabilir.
Kalp-Damar Sağlığındaki Rolu
Kalp-damar sistemindeki damar sertliğine yol acabilecek olan yağ plaklarını azalttığı “tromboz “ denilen pıhtılaşmayı engelleyen sureclere yardımcı olduğu ispatlanmıştır.
Bağışıklık Sistemindeki Rolu
Butun hucrelerin zarlarında mevcut olan Omega-3 dolayısıyla tum sistemlerin gelişmesi icin onemlidir. Cunku tum sistemler iyi calıştığında bağışıklık sistemi iyi calışır. Bu nedenle bağışıklık sistemini direk etkiler.
Omega-3 Tedavinin Parcasıdır!
Sakinleştirici etkisi uzerine yapılan araştırmalarda Omega-3’un depresyonu ve saldırgan davranışları azalttığı saptanmıştır. Hiperaktif cocuklarda faydası gorulmuştur. Alzheimer ve diyabet tedavisinde de olumlu etkisi olduğuna dair calışmalar vardır. Omega-3 yani balık yağı, kalsiyumun kemiğe yerleşmesine, dolayısıyla boy uzamasına da yardımcı olur.
Şunu unutmamak gerekir; Omega-3 tedavinin bir parcasıdır.
Kullanılan Doz Cok Onemlidir!
Fazla miktarda alındığında kanamalara sebep olabildiği gibi bazı beklentileri tam tersine cevirebildiği de gorulmuştur. ‘Bu cok mucizevî birşey ben gunde 3-5 kere alayım’ şeklinde bilincsizce tuketilemez. Kesinlikle doktor tavsiyesinde alınmalıdır.Bazı durumlarda bazı ilaclarla etkileşimde olabilir. Hem dozaj acısından hemde kullanılan urunun guvenilirliği acısından en azından eczacıya danışılmasında fayda vardır.
Omega-3 omur boyu alınabilir ama doğru dozajda. Bu sırada tabii ki balık yemeye devam edilmelidir. Yazları balık sezonu bitiyor balık yasağı başlıyor. Balık yenilemiyorsa Omega-3 tuketilmesi daha mantıklıdır. Ayrıca balık yağının başka bir deyişle Omega-3’un mevsimi yoktur her zaman tuketilebilir.