Arz (Dunya, Yer): Guneş Sistemi’nin Guneş’ten itibaren ucuncu gezegeni. Uzerinde yaşadığımız gok cismi.

Baily, Francis (1774-1844): İngiliz amator astronom. 1836 Tam Guneş Tutulması’nda, Ay vadilerinden suzulen Guneş ışınlarının Ay diskinin kenarında bir elmas yuzuğu andıracak şekilde parlak ışınlar oluşturduğunu ilk kez goruntulemiştir. Bu olay Baily’s Beads veya Elmas Yuzuk Etkisi (Diamond Ring Effect) olarak bilinir.

Coğrafik Koordinatlar: Arz’ın ekseni etrafında donmesinden dolayı şekli kuresel değildir. Ekvator kısmı biraz daha şişkindir. Bu durum gozlemcinin cekul doğrultusunun tam Arz’ın merkezinden gecmemesine neden olur. Boylece Arz icin iki enlem tanımı ortaya cıkar: astronomik ve coğrafik enlem. Coğrafik enlemi, gozlemciyi Arz’ın merkezine birleştiren doğru ile ekvator arasındaki acı oluşturur. Halbuki astronomik enlemi gozlemcinin cekul doğrultusunun ekvatorla yaptığı acı belirler. İki enlem arasında onemli bir fark vardır. Boylam her iki sistem icin de aynıdır. Başlangıc meridyeni Greenwich’den gecmek uzere boylam, doğuya ve batıya doğru ±180°’ye kadar olculur. Orneğin, İstanbul’un enlemi 41°00¢45¢¢ Kuzey, boylamı ise 28°58¢00¢¢ Doğu’dur.

Gok kuresi: Bir kure, merkez olarak kabul edilen sabit bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların oluşturduğu yuzey olarak tanımlanır. Yıldızlar veya daha genel anlamda gok cisimleri, merkezinde gozlemci bulunan yarıcapı cok buyuk bir kurenin yuzeyi uzerinde dağılmış noktalar gibi gorunurler. Bu kureye gok kuresi denilmektedir.

Ekliptik: Arz’ın Guneş etrafında dolanırken oluşturduğu duzlemin gok kuresi ile olan arakesitinin meydana getirdiği buyuk daire. Guneş’in gorunen hareketi ekliptik uzerindedir.

Fotosfer (Işıkkure): Dunyamız’ı aydınlatan ışık Guneş’in fotosferinden gelir. Guneş’in uc dış atmosfer tabakasından en altta olanıdır. Bu tabaka gorunur (beyaz) ışığın coğunu yayınlar. Sıcaklığı yaklaşık 6000 derece olan fotosfer, Guneş’in en soğuk tabakasıdır.

Kromosfer (Renkkure): Fotosferin hemen uzerinde uzanan ve madde cıkışı, parlamalar gibi aktif olayların meydana geldiği tabakadır. Renginden dolayı kromo olarak isimlendirilir. Sadece, fotosferin parlak ışığı ozel filtrelerle elendiği zaman veya bir Tam Guneş Tutulması olduğunda Ay diskini cevreler bir halde, tam tutulmadan hemen once ve bitimine yakın kısa bir surede gorulebilir. Sıcaklığı ortalama 10.000 derecedir.

Korona (Tac): Guneş’in en dış atmosfer tabakasıdır. İc korona uzaya doğru bir milyon km’den daha fazla uzayan seyrek bir ortamdır. Korona yaklaşık 2 milyon derecelik yuksek bir sıcaklığa sahiptir. Korona, Dunya atmosferinin derinliklerine nufuz edemeyen buyuk bir X-ışın kaynağıdır. Dış korona, Dunya’nın ilerisine kadar uzanır. Doğrudan gozlenemediği icin, koronograf adı verilen ozel durbunlerle veya bir tam Guneş tutulması sırasında Guneş’in parlak diskinin Ay tarafından ortulmesiyle gorulebilir.

Guneş Lekesi: Fotosfer uzerinde siyah yapılar şeklinde gorunen, kuvvetli manyetik alan şiddetine sahip bolgelerdir. Merkezi kısımları koyu, cevresi gri renkte gorunur.

Umbra: Tutulma sırasında Ay’ın golge konisinin en koyu kısımları (Tam tutulma hattı). Guneş lekelerinin merkezi koyu kısımlarına da umbra adı verilir.

Penumbra: Tutulma sırasında Ay’ın golge konisinin umbraya gore daha acık renkte olan kısımları. Penumbranın duştuğu yeryuzu bolgelerinde parcalı tutulma gorulur. Guneş lekelerinin umbra adı verilen merkezi koyu kısımlarını cevreleyen daha acık renkli bolgelere de penumbra ismi verilir.

Prominens: Kromosfer tabakasında gozlenen duşuk manyetik alanlı (10-50 Gauss) yapılardır. Disk uzerinde koyu şeritler şeklinde (bu halde filament olarak adlandırılırlar), disk kenarında ise parlak bulutumsu yapılar olarak gorunurler. Sakin ve aktif olarak iki genel sınıfa ayrılabilirler, ve aktif olanları Guneş’ten yuzbinlerce kilometre yukselebilirler.

Spikul: Kromosfer tabakasında gozlenen ve tum yuzeye dağılmış yapılardır. Guneş diski kenarında yuzeye dik konumda yaklaşık 10-20 km yuksekliğe kadar uzanmış halde gozlenebilirler.

Parlama (Flare): Manyetik alanlarla ilişkili olarak şiddetli enerji boşalması olayıdır. Esas olarak kromosferde ve genelde Guneş lekeleri civarında belli bir bolgenin parlaklık artışı şeklinde gozlenirler.