ticari defter kayıt nizamı
1-VUK gore tutulacak defterlerin ve kayıtların kayıt nizamını kısaca acıklayınız?
Madde 215 –
1. Bu Kanuna gore tutulacak defter ve kayıtların Turkce tutulması zorunludur. Ancak, Turkce kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden kayıt da yapılabilir. Bu kayıtlar vergi matrahını değiştirmeyecek şekilde tasdik ettirilecek diğer defterlere de yapılabilir.
2.
a) Kayıt ve belgelerde Turk para birimi kullanılır. Belgeler, Turk parası karşılığı gosterilmek şartıyla, yabancı para birimine gore de duzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki muşteriler adına duzenlenen belgelerde Turk parası karşılığı gosterilme şartı aranmaz.
b) İlgili donem defter tasdik tarihi itibarıyla odenmiş sermayesi (yurt dışında kurulan şirketlerin Turkiye'ye ayrılan odenmiş sermayesi) en az 100 milyon ABD Doları ya da muadili yabancı para karşılığı Turk Lirası ve sermayesinin en az % 40'ı ikametgÂhı, kanunî ve iş merkezi Turkiye'de bulunmayan kişilere ait olan işletmelere, kayıtlarını Turk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına Bakanlar Kurulunca izin verilebilir. Bakanlar Kurulu, bu had ve nisbeti sektorler itibarıyla ayrı ayrı yarısına kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya yetkilidir. Bu şartların ihlÂl edildiği hesap donemini izleyen hesap doneminden itibaren Turk para birimine gore kayıt tutma zorunluluğu başlar.
ba) Turk para birimiyle yapılan işlemler, işlemin gercekleştiği gunun Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankası doviz alış kuruyla ilgili para birimine cevrilir. İktisadî kıymetlerin değerleri ile vergi matrahı kayıt yapılan para birimine gore tespit edilir, beyannamenin verilmesi gereken ayın ilk gununun kuruyla Turk parasına cevrilerek beyan edilir. Vergi odeme, mahsup ve iade işlemlerinde de Turk Lirası tutarlar kullanılır.
bb) Bu mukellefler, diğer para birimleriyle kayıt tuttukları surece mukerrer 298 inci maddenin (A) fıkrası uyarınca enflasyon duzeltmesi yapamazlar. Turk para birimiyle kayıt yapmaya başlamaları halinde ise uc yıl sureyle anılan madde hukmunden yararlanamazlar.
Defterlerin Murekkeple Yazılacağı
Madde 216 - Bu kanuna gore tutulması mecburi defterler murekkeple veya makine ile yazılır. Kopye kağıdı kullanılması ve ıstampa ve sair damga aletleriyle kopye konulması da caizdir.
Bilumum defterlerde hesaplar kapatılıncaya kadar toplamlar gecici olarak kurşun kalemi ile yapılabilir.
Yanlış Kayıtların Duzeltilmesi
Madde 217 - Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine gore duzeltilebilir. Diğer bilumum defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde duzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde cizilmek, ust veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir.
Defterlere gecirilen bir kaydı kazımak, cizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmek yasaktır.


Boş Satır Bırakılamayacağı, Sayfaların Yok Edilemeyeceği
Madde 218 - Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, cizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz.
Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli muteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.
Kayıt Zamanı
Madde 219 - Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. şoyle ki:
a) Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on gunden fazla geciktirilmesi caiz değildir.
b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yuruten muesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hukmundedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 gunden daha gec intikal ettirilmesine cevaz vermez.
c) Gunluk kasa, gunluk perakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanc defterine muameleler gunu gunune kaydedilir.