15/03/2014 11:48A+ A-
Irak'ta kız cocuklarının dokuz yaşından itibaren evlendirilebilmelerini meşru kılacak yasa tasarısı şiddetli tartışmalara yol actı.
Irak’ta dokuz yaşındaki kız cocuklarının evlendirilmesini meşrulaştıracak Şiilere ozgu yasa tasarısı yoğun tartışmalara neden oldu. Şiilik’te altıncı imam olan Cafer Sadık’ın oğretilerini esas alan tasarı, yasalaşması durumunda ulkede coğunluğu oluşturan Şiiler icin gecerli olacak.
Tasarı, evlenme yaşı icin bir alt sınır getirmese de boşanmayla ilgili kanun maddesinde Hicrî takvime gore dokuz yaşına ulaşmış kızların boşanma sureciyle ilgili kurallar belirleniyor. Ve bu yaş kız cocuğunun erginliğe ulaştığı yaş olarak kabul ediliyor. Hicrî takvim, miladî takvimden 10-11 gun kısa olduğu icin, bu 8 yıl 8 aya denk geliyor. DW'nin haberine gore, Yasa tasarısı babayı, evlilik teklifini kabul ya da ret edebilecek tek kişi konumuna da getiriyor, anneye soz hakkı tanınmıyor.
EVLİLİK İCİ TECAVUZE YEŞİL IŞIK
Yeni yasa tasarısı evlilik icinde tecavuzu de meşrulaştırıyor. Kadının rızası olmasa da erkeğin istediği zaman eşiyle cinsel ilişkiye girmesi hak sayılıyor. Yasa tasarısına gore, kadının evden cıkmak icin de kocasından izin alması gerekiyor.
Mevcut yasa uyarınca Irak’ta ebeveyn onayı olmadan evlenebilme yaşı 18. Ailenin onayı olması durumunda 15 yaşında da evlenilebiliyor.
Irak Adalet Bakanlığı gecen yılın sonlarında yasa tasarısını Bakanlar Kurulu’na sunmuş, Bakanlar Kurulu yoğun tepkilere rağmen tasarıyı gecen ay onaylamıştı.
EVLENME YAŞI ZATEN DUŞUYOR
Irak hukumetinin yaptırdığı istatistikler, evlenme yaşının zaten giderek duştuğunu ortaya koyuyor. İstatistiklere gore Irak’ta 2011’de yapılan evliliklerin yaklaşık yuzde 25’inde eşlerden biri 18 yaşın altında. Bu oran 2001 yılında yuzde 21, 1997 yılında yuzde 15 olarak kaydedilmişti.
Başkent Bağdat’ta iki haftadır Şiilerin de katıldığı cok sayıda protesto gosterisi duzenlendi. Buna tepki olarak cuma gunu koyu dinci kadınlar da Nasıriye kentinde tasarı lehine gosteri duzenledi.
Irak’ın Şii Adalet Bakanı Hasan eş-Şemri yasa tasarısına yonelik eleştirileri geri cevirerek yasanın Iraklı kadınların gecen yıllarda karşı karşıya kaldığı adaletsizlikleri sona erdireceğini, yasal sistem dışındaki gayrimeşru cocukevliliklerini engellemeye yardımcı olacağını savundu.
'İNSANLIĞA KARŞI SUC '
İnsan hakları orgutleri ise tasarıya tepkili. İnsan Hakları İzleme Orgutu Irak hukumetine yasa tasarısını geri cekmesi cağrısında bulundu. Iraklı insan hakları aktivisti Hana Edver, reşit olmayan kız cocuklarının evlendirildiklerinde yaşadıkları fiziksel ve psikolojik acıya dikkat cekerek yasa tasarısını ‘insanlık ve cocukluğa karşı işlenmiş bir suc’ olarak nitelendirdi.
Tasarının yasalaşması icin parlamentonun onayını alması gerekiyor. Ancak konunun 30 Nisan’daki meclis secimleri oncesinde parlamento gundemine gelmesi beklenmiyor. Siyasî gozlemciler, ucuncu kez başbakanlığa oynaması beklenen Nuri Maliki’nin bu tasarıyı secim kampanyası malzemesi olarak kullanıyor olabileceğine dikkat cekiyor.
Irak’ta coğunluğu oluşturan Şiilere ozgu farklı yasa cıkarma amacı taşıyan bu onlem, ulkede Şii ve Sunniler arasındaki ucurumu daha da derinleştirme tehlikesi taşıyor. Sunni kadın milletvekili Likaa Vardi, Caferi yasa tasarısının sadece Şiiler icin mahkemeler kurulmasının yolunu acacağını ve diğer mezhepleri de kendi mahkemelerini kurmak zorunda bırakacağını belirterek bunun Irak halkı icindeki bolunmeyi daha da derinleştireceği uyarısında bulundu.
http://www.radikal.com.tr/dunya/cocuk_gelin_mesrulasiyor-1181422