Kadıkoy metrosunda dev vurgun!
Sayıştay, Kadıkoy-Kartal metrosunu yapan şirketlerin, ithal edilecek mallar icin yurtdışında firma kurup, maliyeti milyonlarca dolar yukselttiğini saptadı.
AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli ile Başbakan’ın ozel kalem muduru Hasan Doğan arasında gectiği iddia edilen ses kaydı ile Turk siyasi hayatına giren, Sayıştay’ın “duman oluruz” tespitleri, 30 Mart yerel secimlerinin ardından gun yuzune cıkmaya başladı. Sayıştay’ın hukumeti zor durumda bırakacağı one surulen tespitlerin başında ise İstanbul Buyukşehir Belediyesi’nin (İBB) metro inşaatı geliyor. Sayıştay denetcilerinin inşaatla ilgili yaptığı incelemelerde, batık banka patronları tarafından sıkca kullanılan “back to back kredi yonteminin” bir benzeri “İstanbul Metro İnşaatı”nda uygulandı. Bu yontemle, metro ihalesinde kullanılan malzemeler, 3-4 kat daha pahalıya satılarak devlet milyonlarca dolarlık zarara uğratıldı.
Taraf gazetesinin iddialarına gore; metro inşaatında yaşanan, “back to back” yontemi ile yapılan usulsuzluğun ayrıntıları şoyle:
HALEDEN 2 GUN ONCE KURULDU
Kadıkoy-Kartal Metrosu’nda, usulsuzluk iddialarına konu olan ihale sureci 2008’de başladı. İstanbul Buyukşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Raylı Sistemler Mudurluğu, “Kadıkoy-Kartal Metro ikmal inşaatı ve elektronik sistemler temin montaj işletmeye alma işlerini” 751 milyon 256 bin 42 euro artı KDV olmak uzere Avrasya Metro ortak Girişim Grubu’na verdi. Ticaret Sicil Gazetesi’nde yer alan bilgilere gore, yaklaşık 751 milyon euroluk işi ustlenen konsorsiyum 4 Mart 2008 tarihinde yani ihaleden iki gun once kuruldu. Konsorsiyumun ortakları ise Astaldi S.P.A, Makyol İnşaat Sanayi Şirketi ve Gulermak Ağır Sanayi şirketinden oluştu.
İBB “İTHALAT” YETKİSİ ALDI
Kadıkoy-Kartal Metrosu’na ilişkin ihalenin gercekleşmesinin ardından Sayıştay denetcilerini kızdıran olaylar silsilesi başlıyor. Oncelikle, İstanbul Buyukşehir Belediyesi, ihale kapsamındaki elektronik parcaları ithal etme izni alıyor. Bunun icin ayrıca Hazine Musteşarlığı teşvik belgesi de duzenliyor. Hazine Musteşarlığı, İstanbul Buyukşehir Belediyesi adına elektronik eşyaları ithal etmesi icin 5 Aralık 2008 tarihli ve 92450 sayılı yatarım teşvik belgesi duzenliyor. Yani devlet, elektronik parcaları ithal etme yetkisini ve teşvik belgesini belediyeye veriyor.
Belediye, ikinci aşamada ise, belediye elektronik eşyaları ithal etme yetkisini ihaleyi kazanan Avrasya Metro şirketine devrediyor. Devir işlemi ise 27 Ekim 2009 tarihli vekÂletname ile gercekleştiriliyor. VekÂletnamede ozetle şu ifadeler yer alıyor:
“…İstanbul Buyukşehir Belediyesi namına butun Turkiye Gumruklerine gelmiş ve gelecek bilumum malların gumruk muamelelerini ifa ve ikmale, gumruk ambarlarından veya gumrukle ilgili Devlet Demiryolları, Denizcilik Bankası veya diğer teşekkullere ait sundurma, ambar ve antrepolardan cekmeye… belirtilen tum yetkileri dilediği ozel ve tuzel kişilere vekalet verme kanalı ile aktarmak uzere… Astaldi S.P.A – Mak-Yol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret A.Ş.- Gulermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhut A.Ş. İş Ortaklığını vekil tayin ettik.”
PARCALAR “KARDEŞ” FİRMADAN
Ucuncu aşamada ise, İstanbul Buyukşehir Belediyesi’nden vekaletname ile yetkiyi alan konsorsiyum şirketi olan Avrasya Metro Grubu, ABD ve İtalya’dan malzemeleri ithal etmeye başlıyor. Ancak, Sayıştay denetcilerinin tespitlerine gore, parcaların ithal edildiği şirketler, Avrasya Konsorsiyumu’nun yan şirketlerinden oluşuyor. Yani, parcaları ithal edenin de, ihrac edenin de aynı grubun firmaları olduğu belirleniyor. Orneğin, metro vagonlarının uzaktan kontrol ve kumandasını sağlayan elektronik parcalar, İtalya’da kurulu olan Avrasya Metro Grubu S.R.L, şirketinden alınıyor. Daha doğrusu, parcaları satan şirket kayıtlarda ihaleyi kazanan konsorsiyumun alt şirketlerinden birisi olarak yer alıyor.
4 KAT PAHALIYA FATURA EDİLDİ
Soz konusu şirketler, temin ettikleri parcaları belediyeye 3-4 kat daha pahalıya satıyor. Orneğin, Amerika’daki PentairPumpGroup firmasından 1 Aralık 2010 tarihli 2367427 sayılı fatura kapsamında 677 bin 408 dolara satın alınan 16 set / 44.811 KG yangın pompası, İstanbul BŞB ne 22.02.2011 tarihli 644420 sayılı faturayla 1 milyon 783 bin 191 euro (2.447.090 dolar) bedelle satılıyor. Yani, belediyenin vekaletnamesi ile 677 bin dolara ithal edilen yangın pompası seti, belediyeye 3.6 kat daha pahalıya satılıyor.
Yine, Avrasya Grup, metronun kontrol kumandalarını İtalya’daki firması olan Avrasya Metro Grubu S.R.L. firmasından 518 bin 19 euroya satın aldı. Aynı eşya ise İstanbul Buyukşehir Belediyesi’ne 1 milyon 935 bin 509 euro bedel uzerinden fatura edildi.
Sayıştay denetcileri, İstanbul metrosunun elektronik sistem parcalarının temininde yapılan usulsuzluğu, batık bankalarda kullanılan “back to back” yani cepten cebe kredi aktarma sistemini benzettiler. Batık bankalarda, patronların, grup şirketlerini kredileri back to back sistemi ile aktardıkları ortaya cıkmıştı. Soz konusu sistem ile A ve B bankalarının patronları aralarında gizli bir şekilde anlaşıyor. A bankasından B bankasının grup şirketlerine, A bankasından da B bankasının grup şirketlerine aynı tutarda kredi kullandırılıyor. Aslında, kÂğıt uzerinde yapılan bu işlem ile, batık banka patronu kendi bankasından kendi şirketlerine kaynak aktarmış oluyordu. Metro inşaatında uygulanan sistem ile de, ihaleyi kazanan Avrasya Grubu, yurtdışında kurduğu şirketler aracılığı ile malzemeleri daha yuksek bedelden satın almış gosterdi. Aynı malzemeler belediyeye daha yuksek bedel uzerinden satıldı. Yani belediye, kendi yetkisi ile ithal edilen malzemelerden milyonlarca dolarlık zarara uğratılmış oldu.