Soma'da yaşanan felaket cocuk işcilerin ağır işlerde calıştırılmasını da gundeme getirdi. Resmi Gazete'de gecen Ekim ayında yayınlan karar ile "cocuk ve genc" işcilerin calıştırılma usul ve esasları hakkında yonetmelikte değişiklik yapıldı. Yonetmelikteki yeni duzenlemeyle, "Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi 16 yaşını doldurmuş genc işciler; sağlığı, guvenliği ve ahlakının tam olarak guvenceye alınması şartıyla bu Yonetmeliğin eklerinde belirtilen sınırlamalara bağlı kalmaksızın ihtisas ve mesleklerine uygun işlerde calıştırılabilirler" denildi.

DHA'nın sorularını yanıtlayan DİSK Araştırma Dairesi Başkanı Dr. Ferit Serkan Ongel, yapılan yonetmelik değişiklikleri ile calıştırılma yaşlarının mumkun olduğu kadar gevşetilmeye calışıldığını belirterek, "Cocukların iş hayatına gecişini kolaylaştıracak duzenlemeler geldi. Bu ucuz istihdam startejisinin temeli ve yaygın bir şekilde bu tur duzenlemelerin olduğunu goruyoruz. Bu bir strateji aslında. Taşeronlaşmanın yaygınlaşmasını sağlayacak duzenlemeler, cocuk işcilerin katılımındaki sınırlamaları kaldıracak duzenlemeler yapılıyor. 2011 yılında yeni bir duzenleme ile cıraklık ucretleri duşuruldu. Mesleki eğitimle mesleki hayata ucuz iş gucu olarak calıştırma yonelimleri oldu. Turkiye'de bir kara duzen yuruyor. İş kanunun ile uygulanmadığı bir duzenden geciyoruz. Taşeronlaşmada iş kanununda ki uygulamalardan kacmak icin yaygınlaşıyor" dedi.

"İŞ DENETİMİ TİCARİ BİR BOYUTA GELDİ"

Cocukların ucuz iş gucu olarak iş hayatına dahil edilmesinin politik bir yonelim olarak değerlendirilmesi gerektiğine dikkat ceken Ongel, "İş guvenliği yasaları genişletiliyor ama uygulanmadığı goruyoruz. Cocukların madene indirilmemesi gerekiyor. İşci sağlığı ve iş guvenliğine dair yasa cıktı ama bunun işlemediğini goruyoruz. Denetim olanakları arttı ama dışarıdan bağımsız olanaklar kalktı. İş denetimi ticari bir boyuta geldi. Sistem cok ciddi acıklar vermeye başladı. Bu olayla da sendikalara cok ciddi ihtiyac olduğu ortaya cıkmış oluyor" diye konuştu.


"COCUĞUN CALIŞTIRILMASI BAŞKA BİR VAHŞETTİR"

DHA'nın sorularını yanıtlayan İTU Oğretim Uyesi Doc. Dr. Emre Gurcanlı da, yonetmeliklerin surekli değiştirildiği ve takip etmenin zor olduğunu belirterek, "18 yaşından kucuk cocuğun madende calıştırılması başka bir vahşettir" dedi ve şoyle konuştu:
"Rakamın tespit edilememesi mumkun değil. Bu koca bir yalan. Vardiya değişimi olsa bile bu basılan kartlardan tespit edilebilir. Tespit edilmemesi, 'kacak işciler mi var' sorusunu akıllara getiriyor. 15-16 yaşında bir gencin calıştırılması, illa o işi yapılması gerekmez. Geziler duzenlenir, moduller uygulanır. Teknik geziler kapsamında, muhendislik oğrencileri, meslek lisesi oğrencileri staj yapar. Temel olarak madende yapılan işleri yapmazlar. Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan Devlet Denetleme Kurulu raporu var. Bu rapor yaşanacakları bizzat anlatıyor. Rodovans sistemin taşeronlaşma ve benzeri işlerin bir madenin butunluğu bozduğunu ortaya koyuyor. Bir madenin işletilmesini başka bir şirkete verirseniz o başka taşoronlara dağıtır. Boyle bir calışma olmaz. Cunku bir maden butunluk icinde calışıyor. Butunsel olarak bakmak gerekir. Maden işi cok basit ve zor bir iştir. Merkezi olarak yapılması gereken bir planlama işidir. Bu planlamayı yapamadığınız ya da geri plana ayırdığınız zaman felaket olur."

AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE CALIŞITIRILMA YAŞI DUŞURULDU

Gurcanlı, Eğitim sisteminde yapılan 4+4+4 duzenlemesinin ardından, "Cocuk ve Genclerin Calışma Usulleri Yonetmeliği de değiştirildi. Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığı, ağır ve tehlikeli işlerde calışma yaşını 16’ya indirdiğini belirterek sozlerini şoyle surdurdu:
"16 yaşından gun almış cocukların artık ağır işlerde calıştırılması yasal hale getirildi. Yasaya gore 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını bitirmemiş işciler genc işci sayılırken, 14 yaşını tamamlamış ancak 15 yaşını bitirmemiş işciler cocuk işci olarak tanımlanıyor. Yeni duzenlemede yonetmelikte bulunan 'cocuk ve genc işcilerin calıştırılamayacakları işler' başlıklı liste ise kaldırıldı. Boylelikle cocuk ve genc işcilerin ağır ve tehlikeli işlerde calıştırılmasını yasaklayan en onemli madde kaldırılmış oldu. Bunun yerine listeye '16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genc işcilerin calıştırılabilecekleri işler' listesi eklendi. Bu listede kiremit, tuğla ve ateş tuğlası işleri ile parafin ve plastik imalatı, seluloz uretimi ve benzeri işler var. Bu duzenleme ile 16 yaşına girmiş, daha lise 2. sınıfa gitmesi gereken işci cocuklarına fabrikaların yolunu gosteriyor. Ustelik tum bunları kucuk yaştan itibaren ağır ve tehlikeli işlerde calıştıracağı, yaşamını karartacağı işci cocuklarını cok duşunuyormuş pozları keserek yapıyor. Yaş kayıtlarına bağlı olarak musaade edilen işlerden olsa dahi guvenlik acısından riskli, sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol acacak işlerde 18 yaşından kucukler calıştırılmamalı' diyor."

http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/26415684.asp