Bir soruşturma savcısı 'Ya işverenin kusuru yoksa' diyebiliyor; işveren, bakanlarla goruşmeden acıklama yapmayacağını soyleyebiliyor. Bu nasıl bir iş?

Dun Manisa Cumhuriyet Başsavcısı Durdu Kavak Hurriyet’e demiş ki “İlk etapta gozaltına alınacak amirler de işcilerle hayatını kaybetmiş.”
Ongorduğu işleyişe gore iş mufettişleri sorumluları tespit edecek, duruma gore soruşturmada ‘yukarı doğru’ cıkılacak. Ekipten bir diğer
savcı da eklemiş: “Kamuoyunu rahatlatmak icin orada gorevli birkac kişiyi apar topar gozaltına almak, olmaz. Bu; infial yaratır, yakınları
tehdit altında kalır. Ya bu kişilerin bir kusuru yoksa kim verecek sonra bunun hesabını?”
Evet ya işveren ‘kusursuzsa’, boşu boşuna ilk aşamada sorgulamayalım yani. Belki de hicbir mesuliyeti yoktur. HÂl yerin altında o gun calışan
işci sayısını net bilmiyoruz ama olsun.
Murat Ozveri avukat, işci sağlığı iş guvenliği alanında doktor, Calışma ve Toplum dergisinin de yayın yonetmeni. İş kazalarında once işciyi sorgulayan yaklaşımın yaygın bir algı olduğundan yakınıyor. Eski İşci Sağlığı İş Guvenliği Tuzuğu’nde daha acık olan ama yenisinde de tanımlanmış şu noktayı hatırlatıyor: “Hem yasa; hukuk felsefesi acısından işci sağlığı iş guvenliğinin temel mantığı en deneyimsiz, bilgisiz, dikkatsiz işcinin dahi kaza yapmasını ya da kazaya neden olmasını engelleyecek iş organizasyonunun yapılmasını hedefler. İşveren, kazaları engelleyecek dunyanın herhangi bir yerinde uretilmiş teknoloji varsa bunu kullanmakla yukumludur. ‘Ama’sı olamaz. Sorumluluk sıralamasını işci sağlığı iş guvenliği teknisyeni, vardiya amiri, işyeri hekimi gibi işverene bağımlı calışanlar uzerinden kurgulamak temel felsefeye aykırıdır. Velev ki hepsi kusurlu, işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Taksirle
adam oldurme falan değil, bu toplu cinayettir.”

Bakanlarla ne toplantısı?

Radikal’den Fatih Yağmur, Soma Holding Yonetim Kurulu Başkanı Alp Gurkan’a ulaştığında cok duşundurucu bir şey soylemiş dun: “Şu an bakanlarımızla toplantı halindeyiz. Bakan Bey ve diğer bakanlar da burada. Toplantı bitmeden herhangi bir bilgi verme imkÂnım yok.” Şu aşamada işverenin basına beyanat vermekten kacması anlaşılır ama bakanlarla goruşmeden konuşmamakta bir tuhaflık yok mu?

Bunu Ozveri’ye de sordum. Diyor ki “Bilemiyorum, goruşup derdini anlatabilir ama bu ona bir imtiyaz sağlıyorsa, dokunulmazlık zırhı getiriyorsa, savcıyla goruşmesi gereken, bakanla goruşuyorsa bu noktada bir skandaldır.”
Soruşturmayı yuruten Soma Savcısı Omer Turken’in, AK Parti Bilecik İl Başkanı adayı olmasının yarattığı tartışmaya temkinli yaklaşıyor: “Ben hukukcuyum, gecmişine değil, yaptığına bakarım. Savcılığın gereğini yerine getiriyor mu, getirmiyor mu?”

Bu da oncelikli olarak genel mudurun, yonetim kurulu uyelerinin 6331 sayılı yasada işverene getirilen yukumluluklerin tamamından sorgulanması gerek. Dunyadaki teknoloji standardını uyguladı mı, gerekli eğitim verildi mi, risk değerlendirmesi yapıldı mı, bunlar denetlendi mi, orgutlenme hakkı onunde engeller var mıydı? Koşulları varsa gozaltı bile mumkun. Ozveri, bu yapılmadığı anda savcının bu tur spekulasyonlara acık hale geleceğini duşunuyor.

Taner Yıldız dun soruşturmada kimsenin gozunun yaşına bakılmayacağını soylemiş. Peki hukumetin, devletin hic mi hukuki mesuliyeti yok? Ozveri azınlıkta kalan bir hukuki yaklaşımı savunuyor. Calışma hakkı, iş guvencesi, uygun işte calışma ve sosyal guvenlik hakkı gibi ikinci kuşak sosyal haklarda devlet olumlu edim yuklendiğinden, gereklerini yerine getirmediğinde yargılanabileceğinden soz ediyor. İmza atılan uluslararası sozleşmeler, itiraz edilen noktaları curutuyor ona gore: “Gerekli denetimler yapıldı, 'mevzuata aykırılık yok' deniyordu. Madem aykırı değil, bu olumler de gercek, o zaman bunlar mevzuata uygun olum. Denetimlerin yeterli yapılmamasının bu kazanın oluşumundaki etkisi nedeniyle bana gore devletin kendisi yargılanabilmelidir.”

Hakkıyla yurutulen bir yargı sureci, ‘kimsenin gozunun yaşına bakmama’ iddiasındaki bakanları da iceriyor yani. Soruşturmanın seyrinden umutlu olan var mı?
http://www.radikal.com.tr/yazarlar/pinar_ogunc/o_zaman_bunlar_mevzuata_uygun_olum-1192310