Duzenli beslenme cocukların, ozellikle de 2-6 yaş arasındaki donemde duzenli beslenme alışkanlığı kazanmaları sağlıklı gelişimlerine olumlu katkı sağlaması acısından buyuk onem taşır.
2-6 Yaş Arası Cocuklarda Gecici Yeme Problemleri Gorulebiliyor
2-6 yaş arası cocukların gunluk enerji (kalori) ve besin gereksinimleri yuksektir, ancak bir oturuşta buyuk miktarda yemek yiyemezler ve yemek alışkanlıkları genelde kotudur. Bu donemde en sık karşılaşılan sorun; cocukların belli besinleri yemek istemeleri, aşırı secici olmaları ve beslenmenin birkac gıda urunuyle kısıtlı kalmasıdır. Ancak bu durum gecicidir. İştahları da iyi olmayan bu cocuklar genelde bir oğunde iyi yer, ihtiyacları olan besin maddelerini aralarda atıştırarak, 3 kucuk oğun yiyebilirler. Bununla birlikte, oğunler dışında biskuvi, kraker, simit, kola, cikolata gibi şekerli ve kalorili besinlerin yenmesine izin vermemek; diğer besinlere karşı isteksizliğe, gereksiz yere boş kalori alınmasına, şişmanlığa, tokluk hissine ve diş curuklerine engel olur.
Cocuklara En Doğru Şekilde Yemek Nasıl Yedirilir?
Cocukların sağlıklı olması icin, tek ceşit beslenmeleri yeterli değildir. Cocuklara her gun dort temel yiyecek grubundan ceşitli yiyecekler sunulması, onceleri istemeseler de bir sure sonra alışmalarını ve dengeli beslenmelerini sağlayacaktır. Oğun saatlerinin duzenli olmasına calışılmalıdır. Besleyici değerleri yuksek gıdalar tercih edilmelidir. Kucuk tabaklarda, kucuk porsiyonlar şeklinde sunumlar hazırlanması da uygun olabilir. Bu gibi durumlarda cocukların tekrar istemelerine izin verilmelidir. Cocukla birlikte masaya oturmak, birlikte mutfak calışmaları yapıp, yemekleri ya da sofrayı birlikte hazırlamak da onemlidir. Tatlılar, diğer besinler tuketilene kadar sofraya getirilmemelidir.
Cocuk, yemesi gereken yiyeceklerden bazılarını istemeyebilir. O zaman, cocuğa bu besinin yerini tutabilecek başka bir besin verilebilir. Orneğin; kalsiyum kemik ve diş sağlığı icin cok gereklidir. Cocuk sut icmeyi sevmiyorsa onun yerine ayran, beyaz peynir veya yoğurt gibi sut turevleri ya da sutlu tahıl gevrekleri verilebilir. Kakaolu karışımlarla birlikte sut kesinlikle verilmemelidir. Cocuk parca et yemeyi istemiyorsa; kofte, tavuk, balık veya kıymalı pişirilmiş kurubaklagil yemeği tercih edilebilir. Cocuk ciğ domates yemiyorsa, anne domatesin yerine portakal, elma veya salatalık yedirerek ya da yemeklerin icerisinde pişmiş domates almasını sağlayarak cocuğun besin ihtiyacını karşılayabilir.
2-6 yaş gunluk beslenmesi nasıl olmalıdır?
2-6 yaş aralığındaki cocukların beslenmesi, kabızlık ve ishal gibi sindirim sorunlarının gelişmemesi, demir eksikliğine bağlı kansızlığın oluşmaması acısından oldukca onemlidir. Bu donemde cocuklar sebze meyve ağırlıklı, lifli beslenmelidir. Yine bu donem cocuklarında protein, vitamin ve mineral ihtiyacı titizlikle giderilmelidir. 2-6 yaş arasındaki cocukların beslenmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar:
Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller gibi besinler proteinden zengin besinlerdir. Kasların guclenmesi, kan yapımı, vucudun sağlıklı buyumesi ve sağlıklı bir yaşam icin gereklidir. Etler kofte yapılarak, haşlanarak, sebze yemekleri ya da corbalara katılarak yedirilebilir. Haftalık menude en az bir kez balık yer almalıdır. Bu grup besinlerden 2 veya 3 porsiyon tuketilmesi gerekir.
Sut, yoğurt, peynir gibi besinler kemik ve dişlerin gelişimi, sinir ve kasların duzenli calışması icin gerekli kalsiyum, A vitamini ve iyi kalitede proteini sağlar. Bu besinlerden gunde 2-3 porsiyon alınmalıdır. 2 su bardağı sut (400-500 gr.), 1 kibrit kutusu kadar peynir cocuğun gunluk ihtiyacını karşılayabilir. Bu orandan fazla sut vermeye gerek yoktur. Yoksa kalsiyum diğer minerallerin vucuttaki emilimini olumsuz etkiler.
Gunluk enerjinin coğu tahıllar ve tahıl grubu gıdalardan sağlanmalıdır. Buğday, yulaf, arpa, mısır, pirinc ile bunlardan yapılan ekmek, şehriye, bulgur, irmik vb. tahıl grubuna girer. Bu gruptaki besinlerde, bitkisel protein ve B vitaminleri bulunur. İlk yaşlarda gunde 2-3 ince dilim ekmek, 1 servis kaşığı makarna, pilav vb. verilebilir. 5-6 yaşlarında verilen miktar artırılır.
Vitamin ve mineral ihtiyacını karşılayan sebze ve meyveler, vucut direncinin artmasında ve bağırsak sisteminin duzenli calışmasında onemli rol oynar. Cocukların gunluk olarak meyve grubundan 2 porsiyon, sebze grubundan 2 porsiyon almaları yeterlidir. Cocuklara verilecek sebze ve meyvelerin mevsimlik, taze olmasına ve cok iyi temizlenmiş olmasına dikkat edilmelidir.
Şeker ve yağ grubundan alınacak yiyeceklerin miktarı, cocuğun enerji gereksinimine gore değişir. Cocuğun tatlı gereksiniminin pekmez, tahin helvası, sutlu tatlılarla karşılanması daha uygundur. Gunluk alınacak yağın yarısı bitkisel sıvı yağ olmalıdır. Cocuğun alacağı gunluk şeker ve tatlı miktarı ortalama 2-4 tatlı kaşığı, yağ miktarı ise 1 yemek kaşığı olmalıdır. Yağlar yemeklere yakılmadan eklenmelidir.
Cocuklar icin en onemli oğun kahvaltıdır. Butun gece suren aclıktan sonra, vucut ve beyin gune başlamak icin enerjiye gereksinim duyar. Cocuklar her sabah duzenli olarak kahvaltı yapma alışkanlığı kazanmalıdır. Peynir, haşlanmış yumurta, taze meyve suyu, birkac dilim ekmek veya 1 bardak sut, poğaca, mandalina cocuklar icin yeterli ve dengeli bir kahvaltı orneğidir.
2-6 Yaş Cocuklarının Besin Grubu Gereksinim Miktarları
Besin grupları1-3 yaş grubu4-6 yaş grubu
Sut ve sut urunleri (yoğurt)2,5 Su bardağı2 Su bardağı
Peynir, cokelek2/3 Kibrit kutusu1 Kibrit kutusu
Et, tavuk, balık1 Kofte kadar1 Kofte kadar
Yumurta1 Adet1 Adet
Kurubaklagil2/3 Porsiyon2/3 Porsiyon
Yeşil ve sarı sebze, meyve½ Porsiyon½ Porsiyon
Diğerleri2/3 Porsiyon1 Porsiyon
Tahıllar, ekmek1-2 Orta dilim2 Orta dilim
Biskuvi2-3 Adet4-5 Adet
Pirinc, bulgur2/3 Porsiyon1 Porsiyon
Yağ (yemekleri icine giren) ve şekerler1,5 Yemek kaşığı2 Yemek kaşığı
Şeker (tatlıların icine giren miktar)5 Yemek kaşığı5 Yemek kaşığı
Sağlıklı Atıştırma
Cocuklar genellikle oğun aralarına atıştırmak ister. Bunun sağlıklı olması icin aşağıdakiler verilebilir:
*Soyulmuş ve dilimlenmiş taze meyve
*Havuc, biber, salatalık, marul gibi ciğ sebze
*Bir kase kucuk doğranmış peynir ve ananas
*İcine krem peynir doldurulmuş marul
*Meyveli veya havuclu kek
*Esmer ekmekten yapılmış kucuk sandvicler
*Kucuk peynir dilimleri
*Taze meyvelerden hazırlanmış meyve salataları
*Hazırlanma ve saklanma koşullarına dikkat edilmesi koşuluyla, ozellikle yaz aylarında cocukların cok sevdikleri dondurma
*Şekersiz yoğurt
*Şekersiz sutlu ya da sutsuz kahvaltı gevrekleri (mısır gevreği)
*Bir bardak tam yağlı sut ya da şekersiz taze meyve suyu
2-6 Yaş Grubu Cocuklar Bu Ayda Nasıl Beslenmeli?
Cocukların kasım ayını sağlıklı gecirmesi icin, bağışıklık sistemini biraz daha guclendirmekle işe başlamalıyız. Dunya Sağlık Orgutu, bu donemde vucut direncindeki azalmaya dikkat cekerek antioksidan etkiye sahip olduklarından A, C, E vitaminlerinin; selenyum, cinko, magnezyum gibi minerallerin; omega 3 ve omega 9 yağ asitlerinin alımının artırılmasını onermektedir. Bu oğelerin, besinlerden doğal olarak alınması gerekmektedir. Bu sayede vucut direnci artmakta, boylelikle enfeksiyonlara yakalanma riski azalmakta, eğer hastalık oluşmuşsa daha kısa surede atlatılmasını sağlanmaktadır.
Sonbahar ve kış mevsiminin vazgecilmez yiyeceklerinden olan kurubaklagil (mercimek, nohut, kurufasulye, barbunya vb.), kepekli tahıl (esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna, pirinc, erişte, un) ve ozellikle C vitamininden zengin sebze ve meyve (brokoli, nar, murdum eriği, kivi, turuncgiller, havuc, kabak, Bruksel lahanası, yeşilbiber, karnabahar, mandalina, maydanoz, roka, tere) tuketimine ağırlık verilmelidir. Kuşburnu, ıhlamur, adacayı, zencefil, rezene, anason, kekik otu gibi bitki caylarının da yaygın gorunen kış hastalıklarına karşı olumlu etkileri bulunmaktadır.
Sonbaharda guneş yuzunu daha az gosterdiğinden, D vitamini gereksinimini karşılamakta sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu nedenle, havanın guneşli olduğu gunlerde cocuklar parklarda 20 dakika kadar guneş ışığından direkt olarak yararlanmalı ve haftada en az 2 kere balık yemelerine ozen gosterilmelidir.
ALINTIDIR..