El-ayak- ağız hastalığına sebep olan coxsackie A, coxsackie B ve enterovirus 71 virusleri, yaz ve sonbahar aylarında salgınlar yapar. Nadiren erişkinlerde ortaya cıkan bu hastalık kreş ve okula giden 10 yaşın altındaki cocuklarda daha sık gorulur. Havuz mevsimin başlaması ile birlikte, enfekte havuz sularının yutulması ile hastalık salgın haline gelir. Klinik olarak; 4-6 gun gibi kısa bir kulucka suresinden sonra, yuksek ateş, bademcikte, dilde ve yanak icinde aft benzeri yaralar oluşur. Avuc ici ve ayak tabanında kırmızı, bazen ici sıvı dolu, ağrılı dokuntuler vardır. Nadiren de bacaklarda, kalcada ve genital organlarda bu dokuntuler gorulebilir. Dokuntuler suciceğini andırır ancak boyut olarak suciceğinden daha kucuktur. Bu bulgular bir hafta icinde geriler. Bu donemde ağız icindeki ağrılı yaralardan dolayı cocuklar iştahları olduğu halde yemek yiyemezler, daha cok corba, sut gibi sıvı yiyecekler ve yoğurt gibi serin, ağızdaki yaraları ağrıtmayan yiyeceklerle beslenmeleri onerilir.
Hastalığın Tedavisi Yokkk
Ağız ici yaraların ağrısını azaltmak ve iyileşme suresini hızlandırmak icin ceşitli spreyler, dokuntuler icin kurutucu losyonlar kullanılabilir. Hastalık viral bir infeksiyon olduğu icin antibiyotik tedavisi yoktur, kendi seyrini tamamladıktan sonra iyileşir. Hastalığı onleyecek bir aşı yoktur. Genellikle solunum ve ağız yoluyla, hastalığı taşıyan bir kişi ile yakın temasla ya da enfekte suların (havuz suyu gibi) yutulması ile bulaşabilir.
Enterovirusler; Herpenjina (ani başlayan yuksek ateş, baş ağrısı, kusma, ağız icinde aftoz yaralar), akut hemorajik konjuktivit (ciddi goz ağrısı, ışığa bakamama, bulanık gorme, gozde sulanma, gozde kırmızılık, goz kapağında şişlik), plorodini (goğus ağrısı),bronşit, larenjit, ishal-kusma, aseptik menenjit, ensefalit, myokardit gibi hastalıklara da yol acabilir. Ancak bu hastalıklar el ayak ağız hastalığı kadar sık gorulmez ve salgınlar yapmaz.
ALINTIDIR..