İspanyol tarihcisi Diego Garcia de Palacio, 1576 yılında Maya şehirlerinden biri olan Copan hakkında: "Burada bir zamanlar buyuk bir şehrin varlığını kanıtlayan harikulade tapınak kalıntıları bulunuyor. İnsan, boylesine ilkel insanların gecmişte bu denli guzel yapıları nasıl inşa ettiklerim anlayamıyor" diye yazmıştı. Copan, oylesine cok sayıda piramit, saray, yol ve kanallarla duzenlenmiş bir şehir ki!. Onun icin bu insanları ilkel diye adlandırmaya kalkacak olursak, İspanyol tarihcisinin duştuğu cıkmaza saplanıp kalmak kacınılmaz olacaktır.
Yucatan'daki Maya merkezlerinin en onemlilerinden biri olan, Cıken-İta'daki otuz metre yuksekliğindeki "Kukulkan Piramidi"nin tabanı, 55,5 metre uzunluğunda bir karedir. Dokuz platformdan oluşan; kat kat gorunumlu piramidin yan yuzlerinin tam ortasında doksanbir basamaktan oluşan dort ayrı merdiven vardır. Piramidin en ustunde, yani dokuzuncu platformun uzerinde, her iki yanı tuylu yılan sembolleriyle suslu olan sutunlu oda gorunumlu bir bolum vardır. Bu bolum, tanrısallığa yukselişin ifadesiydi. Piramidin ozelliği bunlarla bitmiyor.
Piramit oylesine ayarlanmıştır ki, her 21 Mart'ta guneşin batışından yaklaşık olarak 1,5 saat once, buyuleyici bir ışık-golge oyunu ortaya cıkmaktadır. Guneşin son ışıklarıyla birlikte dokuz platformun basamakları, merdiven kenarlarında, golgelerden oluşmuş eşkenar ucgenler meydana getirmektedir. Bu, Kukulkan'ın vucudundaki dokuz kıvrımı sembolize etmektedir. Daha sonra, bir tur golge dalgasına donuşmekte ve guneşin batışıyla birlikte aşağı doğru suzulen bir yılan goruntusu oluşturmaktadır. Basamağın en altında da, ışık-golge oyunları yardımıyla bir yılan başı meydana gelmektedir.
21 Eylul'de ise, guneş doğarken, aynı olaylar bu sefer aksi istikamette yinelenmektedir. Once tuylu yılanın başı canlanmakta, ardından guneşin ışınlarıyla birlikte yukarıya doğru tırmanışa gecmekte ve yavaş yavaş devam eden bu tırmanışın sonunda da gokyuzunde kaybolup gitmektedir. Sozu edilen bu ışık golge oyunlarının ayarlanabilmesi icin; yuksek seviyede matematik bilgisine ihtiyac vardır.
İnşaat sırasında hicbir iş tesadufe bırakılamazdı, yani daha sonra duzeltilmek uzere yapılmazdı. Her şeyden once piramidin inşa edileceği yer hesaba katılmak zorundaydı. Daha sonra da dokuz platformla, her biri doksanbir basamaklı olan dort adet merdivenin uyum icinde olması gerekmekteydi. Cunku acılardaki en ufak bir sapma bile, soz konusu kesin sonucun elde edilmesine engel olurdu
