Cocukları sevimli kılan telaffuz hatalarının ilerleyen donemlerde devam etmesi, bazı rahatsızlıkların işareti sayılabiliyor. Sorunun zamanında duzeltilmemesi ise sosyal hayatı ve psikolojiyi olumsuz etkiliyor.
Hemen her cocuk belirli yaşlarda ‘kapı ’yı ‘tapı ’, ‘arı ’yı ‘ayı ’ şeklinde telaffuz etmek gibi basit soyleyiş hataları yapar. Bu gibi bozukluklar belli bir yaşa kadar normal kabul edilse de 4 bucuk-5 yaşını doldurmuş bir cocuğun bu hataları surdurmesi, birtakım rahatsızlıkların habercisi olabilir.
Dil ve konuşma terapistleri, bu hataları duzeltmeye yonelik adım atılmadığında cocuğun akranlarıyla kurduğu iletişimin, oğrenim yaşamındaki performansının ve yetişkinlik doneminde iş hayatının bu durumdan olumsuz etkilenebileceği konusunda ebeveynleri uyarıyor.
Alfabedeki bazı seslerin cıkartılamaması şeklinde tanımlanan ‘artikulasyon bozukluğu ’, kelime icinde aynı hecenin birden fazla tekrarlanması ya da harflerin yer değiştirmesi gibi problemleri de beraberinde getiriyor. Nedenleri ise cok ceşitli. Ağız yapısındaki bozuklukların yanı sıra işitme engeli, zihinsel gerilik, psikolojik rahatsızlıklar ya da yanlış oğrenme de telaffuz bozukluklarına kaynaklık edebiliyor.
Eğer cocukta artikulasyon bozukluğunun nedeni yapısalsa, sorun tıbbi tedaviyle duzeltilebiliyor. Sebebi işitme engeline bağlıysa uygun tedavi ve işitme aracı kullanılıyor. Zek duzeyi duşuk cocuklarda zek seviyesine gore terapi duzenlenerek mevcut kapasiteden en iyi şekilde yararlanılması amaclanıyor. Aile atmosferi ve duygusal uyumsuzluk gibi engeller icin de psikolojik destek alarak sorunu cozume kavuşturmak mumkun.
Okuma-yazma hatalarının da sebebi
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Serkan Bengisu, artikulasyon problemlerinin okul oncesi donemdeki her uc cocuktan birinde gorulduğunu soyluyor. Ancak aileler ‘zamanla gecer ’ şeklinde bir tutum sergileyerek tedavi icin adım atmayı gereğinden fazla geciktirebiliyor. Uzun suredir yanlış şekilde kullanılmaya alışılmış bir sesi zaman icinde duzeltmek cok daha zor oluyor. Bu nedenle erken mudahaleyle yanlış ses kullanımlarını onlemek ve doğru kullanımı alışkanlık haline getirmek gerekiyor.
Konuşma bozukluğunun kalıcı olmasında anne ve babaların cocuğun konuşması karşısında takındığı tavır da etkili. Bengisu, anne-babaların en sık yaptıkları hatalardan birinin de bebeksi konuşmayı pekiştirmek olduğunu soyluyor ve cocukla bir yetişkinle konuşur gibi duzgun konuşmalarını tavsiye ediyor. Ayrıca televizyonu cocuk bakıcısı gibi kullanmak da dil gelişimini olumsuz etkileyen faktorlerden. Televizyona uzun sure maruz kalan cocukta konuşma geriliği ve bozuklukları meydana geliyor.
Ne zaman harekete gecmeli?
Bir yaşını doldurduğu halde adına tepki vermiyor ve iki yaşında hÂl konuşmaya başlamamışsa uzmana gidilmeli. Cunku bu durum işitme engelinden kaynaklanabilir. “Anne-babası da gec konuşmuştu” diyerek uzmana gostermeyi geciktirmemek gerekiyor.
Uc yaşında ailesi dışında kimse konuşmalarını anlamıyorsa ve 4 bucuk-5 yaşında hala harfleri yanlış cıkartıyorsa…
Cocuklarda Konuşma Bozukluğu Forum Sayfası İcin Tıklayınız
Cocuğun bu yaşlarda dış dunyayla kaliteli iletişim kuramaması sosyal gelişimini engeller. Beş yaşında hÂl bazı sesleri cıkaramıyorsa uzman desteği alınması gerekiyor.
ARZU KILIC - ZAMAN