Bebeğinizi korumak icin boğmaca aşısı olun Antalya Hastanesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bolumu ’nden Yeni Doğan Uzmanı Dr. Aşkın Gura Nemlioğlu, bebekle teması olan kişilerin boğmacaya karşı aşılanması yaklaşımını iceren “Koza Stratejisini” anlattı. Turkiye ’de ilk defa Memorial Antalya Hastanesi ’nde doğum yapan annelere, bu aşının ucretsiz olarak yapılacağını mujdeledi.
Boğmacaya bağışıklık zaman icinde geciyor
Bulaşıcılığı yuksek olan boğmaca, cocukluk cağı hastalığı olarak kabul edilmesine karşın tum yaş gruplarını etkileyebilmektedir. Boğmaca aşısı doğumdan sonra 2., 4. ve 6 ’ıncı aylarda uygulanmaktadır. Ayrıca 18 ’inci ayda ve 4-6 yaş arasında pekiştirme dozu yapılmaktadır. Bircok ulkede cocukluk cağında yuksek aşılanma oranlarına karşın okul cocuklarında, ergenlerde ve yetişkinlerde aşı uygulama oranlarının yetersiz olması nedeniyle boğmaca gorulmeye devam etmektedir.
Anne, baba ve kardeşlerden bulaşabilir
Erişkinlerde ve buyuk cocuklarda sadece soğuk algınlığı ve uzun suren oksuruk şeklinde belirgin olmayan şikayetlerle ortaya cıkabilen boğmaca, yeni doğanlarda ve sut cocuklarında ağır seyrederek, ciddi sağlık sorunlarına yol acabilmektedir. Boğmaca, yeni doğanlar ve aşısı henuz tamamlanmamış sut cocuklarına; anne, baba ve kardeşlerden bulaşmaktadır. Yapılan araştırmalar, boğmacaya karşı bağışıklığın yaşla birlikte azaldığını ve okul cocuklarında, ergenlerde boğmaca vakalarının azımsanmayacak olcude gorulduğunu ortaya koymaktadır.
Bebekle temas icinde olan herkes aşılanmalı
“Koza stratejisi” olarak adlandırılan ve bebekleri korumak icin bebekle teması olan kişilerin (anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık calışanları gibi) aşılanması yaklaşımı bircok bilimsel kuruluş tarafından onerilmektedir. Bu amacla yeni doğanların ve henuz aşılanması tamamlanmamış sut cocuklarının cevresindekilere boğmaca aşısının uygulanması onerilmektedir. Bu aşının ozellikle bebek doğmadan once veya hemen doğumdan sonra bebekle temas edecek bireylere uygulanması daha da olumlu sonuclar doğurmaktadır.(milliyet)
Boğmaca hafife alınmamalı
Bakteri kaynaklı, hava yoluyla bulaşan boğmaca, ozellikle 6 ayın altındaki bebekler ve kucuk cocuklarda ağır seyrediyor.
Dunya Sağlık Orgutu verilerine gore, dunyada her yıl 50 milyon boğmaca vakası gorulurken, toplam 300 bin kişi boğmaca nedeniyle yaşamını yitiriyor.
Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Birinci Bebek Klinik Şef Yardımcısı Doc. Dr. Gonca Yılmaz, boğmacanın Bordetella pertussis adındaki bakteri tarafından meydana gelen bir hastalık olduğunu, hava yoluyla yayıldığını ve cok bulaşıcı olduğunu soyledi.
Dunya Sağlık Orgutu verilerine gore, dunyada her yıl 50 milyon boğmaca vakası gorulduğunu ve toplam 300 bin kişinin boğmaca nedeniyle hayatını kaybettiğini vurgulayan Yılmaz, hastalığın her yaş grubunda gorulmekle birlikte aşı programı tamamlanmamış, ozellikle 6 ayın altındaki bebekler ve kucuk cocuklarda ağır seyrettiğini, hastaneye yatış ve mortaliteye neden olduğunu belirtti.
Yılmaz, genişletilmiş bağışıklama programının 1974 yılında başlatılması ile dunyada boğmaca aşılama oranlarının yukseldiğini, 1990 ’lı yılların başından itibaren boğmaca sıklığında onemli bir azalma olduğunu belirterek, "Ancak son yıllarda boğmaca vakalarında yeniden bir artış gozlenmektedir. Bircok ulkede aşılama oranları yuzde 80 ’lerin uzerinde olmasına rağmen, boğmaca 3-4 yılda bir pik yapmaya devam etmekte, yılda 50 milyon enfeksiyona, 300 bin olume ve bebeklerde yuzde 4 mortaliteye neden olmaktadır" dedi.
Boğmacaya karşı koruyucu mekanizmaların tam olarak anlaşılamadığını ifade eden Yılmaz, Bordetella pertussis enfeksiyonu veya boğmaca aşısından sonra koruyuculuğun yaklaşık 5-10 yıl surduğunu, koruyuculuğun zamanla azaldığını soyledi.
-"Oksuruk gibi belirtilerini azaltmada antibiyotikler cok etkili değil"-
Boğmacanın oksuruk gibi belirtilerini azaltmada antibiyotiklerin cok etkili olmadığına dikkati ceken Yılmaz, hastalık geliştikten sonra boğmaca hastalarının yatak istirahatine alınması, sıvı desteği verilmesi ve ateşin kontrol altında tutulması gerektiğini ifade etti.
Yılmaz, boğmacanın yaklaşık olarak 12-14 hafta surduğunu ve bu donemde iş gucu kaybı ile aşırı tedavi giderlerine neden olduğunu belirtti.
Dunyada, boğmacanın gelişme cağında ve erişkinlerde arttığını dile getiren Yılmaz, şunları kaydetti:"Ancak en yuksek insidans ve mortalite bebeklerde gozlenmektedir. Turkiye ’de boğmaca aşısı, 1968 yılında difteri-tam hucreli boğmaca-tetanos (DBT) şeklinde yaşamın ilk yılında 3 doz (2., 3. ve 4. ayında) ve 16-24 aylık iken pekiştirme dozu olacak şekilde uygulanmaya başlanmıştır.
Ulkemizin genişletilmiş bağışıklık programı uygulaması ve 1985 yılında başlatılan Ulusal Aşı Kampanyası ile onceki yıllarda yuzde 20-30 ’larda olan DBT aşılama oranları 2001 yılına gelindiğinde yuzde 80 ’lere ulaşmıştır. Buna paralel olarak, boğmaca vaka sayısı ve insidansında onemli duşuş olmuştur. Ancak insidanstaki duşuşe rağmen, boğmaca ulkemizde hala tum yaş gruplarını ozellikle ergen, erişkin ve bebekleri etkileyen bir enfeksiyon hastalığı olmaya devam etmektedir. 3-5 yıl aralıklarla salgınlar yapmaktadır. Orneğin, 1997, 2000 ve 2004 yıllarında boğmaca vakalarında artış gorulmuştur.
Sağlık Bakanlığı 2009 rutin aşı takvimine gore ulkemizde boğmaca aşısı (DTaB-IPV-Hib şeklinde) 2-4-6. ve 18. ayda rapel şeklinde toplam 4 doz şeklinde uygulanmaktadır. Son yıllarda yapılan calışmalar, dunyanın diğer ulkelerinde olduğu gibi ulkemizde de ergen ve erişkinlerde boğmaca enfeksiyonunda artış olduğunu gostermektedir."
-"Artıştan bağışıklığın azalması sorumlu tutuluyor"-
Tanı zorlukları, boğmacanın on tanıda akla gelmemesi, bildirim yetersizliği nedeni ile gercek oranların saptanmasının guc olduğunu bildiren Yılmaz, tanının klinik ve laboratuvar yontemlerle yapıldığını soyledi.
Yılmaz, klinik tanının 14-21 gunden gazla devam eden boğulur tarzda oksuruk veya oksuruk sonrası kusma ile konulduğunu anlatarak, kesin tanının Bordetella pertussis bakterisinin kulturde uremesi halinde konulduğunu belirtti.
Cocuklarda klasik boğmacanın suresinin 6-10 hafta iken, adolesan ve erişkin vakaların yaklaşık yarısında 10 hafta veya daha uzun surduğunu ifade eden Yılmaz, "Son yıllarda daha sıklıkla rapor edilen 10 yaşın uzerindeki boğmaca vakalarının artışından cocukluk cağı aşılamasının ardından bağışıklığın azalması ve doğal temasın olmaması sorumlu tutulmaktadır" dedi.
Yılmaz, erişkin ve adolesanlarda bağışıklığın zamanla azaldığından, 10 yılda bir tetanos-difteri (Td) aşısı yaptırılması ve Td aşılarından birisinin yerine Tdap-IPV yaptırılarak tetanos, difteri, boğmaca ve polio hastalıklarına karşı tam korunma sağlanabileceğini soyledi.
Erken bebeklik doneminde boğmacaya bağlı enfeksiyon ve olumleri azaltmak icin annelerin hamilelikte ve yenidoğanların doğumda aşılanması gerektiğini ifade eden Yılmaz, şoyle devam etti: "Bebeklerde 4 doz aşılamadan sonra koruyuculuk ortalama 4-12 yıl surmektedir. Cocukluk cağında aşı yapılmadığı takdirde, antikor seviyesi 7-12 yıl icinde azalarak ya cok az koruyuculuk kalmakta ya da hic kalmamaktadır. Boylece bebeklik doneminde aşılanmış kişiler ergen ve erişkin doneme geldiğinde boğmacaya duyarlı hale gelmekte ve boğmaca yaş dağılımında ileri yaş gruplarına doğru kayma gorulmektedir.
Sonuc olarak, bebeklikte uygulanan 4 doz boğmaca aşılaması uzun sureli koruyuculuk icin yeterli olmamaktadır. Boğmaca riskini azaltmak icin, ergen ve erişkinleri dolayısıyla bebekleri boğmacadan korumak icin, okul oncesi cocuklar ve ergenlere pekiştirme dozlarının uygulanması ve ulusal aşı takvimimize pekiştirme boğmaca aşı dozlarının eklenmesi duşunulmelidir. Azaltılmış doz aseluler Boğmaca antijeni iceren Tdap-IPV aşıları, 3 yaştan itibaren ust yaş sınırı olmaksızın tum yaş gruplarında difteri, boğmaca, tetanos ve polio hastalıklarına karşı aktif bağışıklama sağlamak icin ruhsatlandırılmıştır. Azaltılmış doz karma aşılarının tekrarı ile adolesan donemdeki cocuklarımız ve biz erişkinler bu dort hastalığa karşı tam bir koruma altına alınmış olacağız.(milliyet)