"Yaşamı Oğrenmek ve Oğretmek konulu seminer" de izleyicilerle buluşan Prof. Dr. Ustun Dokmen: "Nereye gittiğini bilen cocuklar yetiştirelim" dedi.
“Yaşamı Oğrenmek ve Oğretmek konulu seminer” de izleyicilerle buluşan Prof. Dr. Ustun Dokmen: “nereye gittiğini bilen cocuklar yetiştirelim” dedi.
YAŞAMI OĞRENMEK VE OĞRETMEK KONULU SEMİNER
Trabzon Belediyesi ve Monami işbirliği ile Prof. Dr. Ustun Dokmen'in konuşmacı olarak katıldığı ‘Yaşamı Oğrenmek ve Oğretmek ’ konulu seminer Hamamizade İhsan Bey Kultur Merkezi ’nde gercekleştirildi.
Tum dunyada olduğu gibi Turkiye ’de de insanların bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olduklarının altını cizen Dokmen:
"İnsanlarda az hata, cok fikir var. Okumak icin iki eli bir araya gelmeyen ulkenin iki yakası da bir araya gelmez. Âlimine ve muallimine saygı gostermeyen toplumların ise geleceği olamaz" dedi.
"Cocuğunuzla arkadaş olmayın" diye anne ve babalara tavsiyesinde bulunan Dokmen:
"Arkadaş değil, ana-baba olun. Arkadaşlıkta eşitlik var. Oysa siz onunla eşit değilsiniz, anne-babasısınız. Cocuğunuzla arkadaş olmayın. Etkili anne baba olun. Onu dinleyin. Nasihatci değil, refakatci olun. Cocuğunuzun hayatı boyunca pek cok arkadaşı olacak. Bırakın bir tane anne ve babası olsun" diye konuştu.
Hayatın denge uzerine kurulduğunu belirten Dokmen, hayatı dengeli olmayan anne-babaların cocuklarının ustune cok fazla duştuklerine dikkat cekerek:
"Cocuğun ustune duşmeyin, onunla ilgilenin. Hayatın her alanında dengeli yaşamak gerekir. Aksi takdirde harcanmayan enerjiyi cocuğa yoneltiyorsunuz. İş cok onemli olabilir ama hayatın geri kalan alanları da cok onemli" ifadelerini kaydetti.
Ailelerin cocuklarına kucuk yaşta sorumluluk vermeleri gerektiğinin altını cizen Dokmen:
"Cocuklarınıza giyinme sorumluluğu verin, yemek yeme sorumluluğu verin. Bir kaşığı ağzına yerleştiremeyen cocuk hayatta ne yapacak? Bazı konularda da secim hurriyeti verin. Secim yapmak zordur. Bazı şeyleri yaşayarak oğrenmesine izin verin. Cocuğunuza yapacağı şeyleri sufle etmeyin. Cocuğa istediğiniz kadar karışın ama bilmelisiniz ki en onemli anlarda yanında olamayacaksınız. OKS ya da OSS sınavına girerken, evlilik gecesinde ya da doğum sırasında isteseniz de yanında olamayacaksınız. ’Nereye gittiğini bilen insanlara dunya cekilip yol verir ’ diye bir soz vardır. Biz de nereye gittiğini bilen cocuklar yetiştirelim" tavsiyelerinde bulundu.
Anne babaların dilinden duşmeyen " biz seninle iki iyi arkadaşız" cumlesinin aslında cocuk icin yararlı bir tavır olmadığını biliyor muydunuz?
Uzmanlar cocuğun hayatındaki herkesi doğru yerine koyması gerektiğini ve bunu anne ve babasını doğru konumlandırmak ile ilk adımı atacağını belirtiyorlar.
Akdeniz Universitesi (AU) Tıp Fakultesi Cocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Doc. Dr. Esin Ozatalay, cocuğuna arkadaş gibi davranan anne babaları uyardı.
Bu durumun cocukların ruhsal, kişilik ve kimlik gelişimde sıkıntılar yapabileceğini belirten Doc. Dr. Ozatalay, "Cocuklar pek cok arkadaş bulabilir ama başka anne baba bulamazlar" dedi.
Son donemlerde pek cok anne babanın cocuğuna arkadaş gibi davranmayı iyi bir şeymiş gibi gormeye başladığını belirten AU Tıp Fakultesi Cocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Doc. Dr. Esin Ozatalay, bunun ucunun sınırsızlığa varan sonuclar doğurabildiğine dikkati cekti. Doc. Dr. Ozatalay, "Sınırsızlık cocuklar icin gunumuzun en onemli tehlikelerinden biri.
Aileler ozgur ve demokratik olma duşuncesiyle sınırsız, kendisi ve başkalarının sınırlarını tanımayan cocuklar yetiştiriyor. Bu cok ciddi bir sorun. Her cocuğun korunmaya ihtiyacı vardır. Bebeklikteki koruma tabii ki cok daha aktif ama ergenlik donemindeki koruma daha sınırları cizerek, kuralları belirleyerek olmalı.
Eğer cocuk anne babasıyla eşit haklara sahip, aynı duzlemde olursa korunma ihtiyacı karşılanmamış olur" diye konuştu.
ARKADAŞ BULUNUR ANNE BABA BULUNMAZ
Doc. Dr. Ozatalay, anne babanın arkadaş gibi davrandığı cocuklarda 'annem babam benim her istediğimi yapıyorsa, onlarla hicbir şekilde bir sınıra ihtiyac duymaksızın bir ilişkiye girebiliyorsam, yani annem babam benden daha guclu değilse, o zaman beni kim koruyacak?' duşuncesinin oluştuğunu vurguladı. Doc. Dr. Ozatalay, "Bu cok ciddi bir sorun. Cocuklar arkadaşa ihtiyac duyuyorlar, tabii ki arkadaşı olsun, sosyal becerileri gelişsin, dışarıda, okulda, mahallede, apartmanda pek cok arkadaş bulabilirler. Ama başka anne baba bulamazlar" ifadelerini kullandı.
COCUK SOSYAL İLİŞKİLERİNDE SORUN YAŞAR
bCocukla arkadaş olunduğunda cocuğun ruhsal, kişilik ve kimlik gelişiminde sıkıntılar ortaya cıkabileceğine dikkati ceken Doc. Dr. Esin Ozatalay, anne baba ile olan sınırlarını oğrenmemiş bir cocuğun kendi sınırları ile başkalarının sınırlarını da oğrenemeyeceği icin sosyal ilişkilerinde ciddi sorunlar yaşayabileceğini kaydetti.
'Biz cocuğumuzla arkadaş gibiyiz', 'kızımla arkadaş olayım' diyen bir annenin, ergenlik donemindeki kızının mahremiyetini ihlal ettiğini dile getiren Doc. Dr. Ozatalay şoyle devam etti:
"Bu donemde ben 'cocuğunuzun odasına girerken kapısını calıp izin isteyin' gibi onerilerde bulunuyorum. Bu onlara garip geliyor. Ama bu yaştaki cocuğun da kendi dunyası, kendi mahremiyeti olmalı. Anne baba hem kendi sınırlarını hem cocuğun sınırlarını tanımlamalı, cocuğuna bunları korumayı oğretmeli.
Ama 'arkadaşız' dediğiniz zaman sınırlar ortadan kalkabiliyor. Bu da onemli bir risk. O cocuğun sonraki yaşantısı icin bir risk."
ANNE BABA COCUKTAN GUCLU OLMALI
'Anne babanın cocuğuyla arkadaş olmamasından' kastının ille de sert olmak, bağırmak, cağırmak ya da despot olmak anlamına gelmediğini vurgulayan Doc. Dr. Ozatalay, anne babanın otorite figurunun yanında, cocuğun sıkıştığı zaman sığınabileceği, yardım, destek alabileceği bir figur olması gerektiğini anlattı.
Anne babaların cocuğun yaşına, gelişimine izin verecek ve ihtiyaclarına uygun sınırlar cizmesi ve kurallar koyması gerektiğini dile getiren Doc. Dr. Ozatalay, cocukların sık sık bu sınırları ve kuralları test etme cabasında olduğunu, bu durum karşısında da ailelerin net tavır gostermesi gerektiğini soyledi.
Anne babanın cocuğa karşı otoriter davranmasının onemli olduğuna vurgu yapan Doc. Dr. Ozatalay, "Otoriter derken, 'suc işledin', 'kuralları ihlal ettin' diye dovmeyi kastetmiyorum. Sakin, sabırlı ama tutarlı bir şekilde bu ihlallere izin vermeyeceklerini gostermemeliler. Anne babanın hem kendi icinde hem de birbirleriyle tutarlı olmaları lazım. Bu mutlaka sert olmayı gerektirmez" dedi.
BASİT KONULARDA FİKİR SORULABİLİR
Cocuğun, 'o gun hangi kıyafeti giyeceği' ya da 'yemekte var olan 3 secenekten hangisini yiyeceği' gibi sınırlamalarla gunluk hayattaki basit konularda fikrinin sorulabileceğini aktaran Doc. Dr. Ozatalay, boylece cocuğun karar verme becerisinin gelişebileceğini soyledi.
Anne-babalar, kendi yetiştikleri donemdeki şartlarla cocuklarını yetiştirmeye calıştıkları zaman kuşak catışması kacınılmaz oluyor. Cunku X kuşağı anne-babanın yaşadığı donemle, Y ve Z kuşağının doğdukları, buyudukleri donem cok farklı ozellikler taşıyor.
Anne-baba olarak cocuklarınıza arkadaş değil onlara iyi birer anne ve baba olmalısınız. Cunku cocuklarınız ile ‘eşit ’ değilsiniz. Siz rolunuzu, konumunuzu bilerek cocuğunuza karşı etkili anne-baba olmaya calışmalısınız. Asla ve asla onlarla arkadaş olmayın. (Hicbir cocuk, kendisinden 20-25 yaş buyuk arkadaş istemez. Hele hele aynı evde) Aksi takdirde etkili anne-baba olmazsınız.
Cocuklarınızı iyi tanımaya calışın, onları etkili dinleyin ve anlamaya calışın. Cunku ‘ siz ergen oldunuz ama onlar anne-baba olmadı! ’ Cocuğunuzla doğru ve etkili iletişim yollarını kurmaya calışın.
Birlikte paylaşımlarda bulunun
‘Anne-baba olmak ’ sadece onların maddi ihtiyaclarını karşılamak değildir. Evde beraber yemek yiyin, beraber tatile cıkın, sinemaya gidin. Kısacası cocuğunuza zaman ayırın, kaliteli zaman gecirmeye calışın. Sıcak sevginizi onlara hissettirmeye calışın. Anne-babalar pozitifse, mutluysa, ailede sevgi ortamı varsa, cocukları da bu ozelliklerde oluyor.
Cocuğunuzun her işini yapmaya calışmayın. Ona yardımcı olacağınıza, aslında farkına varmadan zarar veriyorsunuz. Cocuğunuzun kendi işini kendisinin yapmasına fırsat vermelisiniz. Cunku onların sorunlarını cozme tarz ve yontemleri sizinkinden cok daha farklıdır. Sizin cozumleriniz onları tatmin etmeyebilir. Bu da cocuklarınızın size karşı guvenlerinin azalmasına neden olabilir. Gelişimine ve yeteneğine uygun sorumluluklar verin. Fatura yatırma, alışveriş yapma vs.
Anne-baba cocuğuna karşı tutum ve davranışlarında ‘aşırılıktan ’ kacınmalıdır. İlkcağ filozofu Aristoteles, mutluluk icin aşırılıklardan kacınmak gerektiğini soylemiştir. Bu sozu, her anne ve baba, bir hayat felsefesi olarak benimsemelidir. Yani cocuklarınıza karşı davranışlarınızda aşırı ilgi, aşırı ustune duşkunluk kadar; aşırı ilgisizlik, aşırı kayıtsızlık da doğru değildir. Kısacası cocuğunuza karşı tutum ve davranışlarınızda ‘aşırı uclarda ’ değil “orta yolda ” olmanız daha doğru olacaktır.
Onemli olan, az ya da cok yaşanan kuşak catışmasını en aza indirmektir. Bunun icin en başta anne ve babaların cocuklarını donemsel ozellikleri ile tanımaları ve buna gore onlara karşı tutum, davranış ve yaklaşım sergilemelidirler.
Uzun lafın kısası; karşınızdaki eşiniz olabilir, cocuğunuz, arkadaşınız olabilir hic fark etmez mutlaka ‘anlaşamadığınız ’ konularda ‘konuşarak ’ birbirinizi olduğu gibi kabul edin ve ‘anlamaya ’ calışın. Cocuğunuzun her duşuncesini doğru kabul etmeyin, yeri geldiğinde onlara katılmadığınızı da acıkca ve anlayabileceği bir dille belirtin. Cunku yanlış duşunebilirler, yanlış kararlar da alabilirler ama onların duygularına saygılı olun. Eleştirilerinizi cocuğunuzun duygularına değil, davranışlarına yapın. O zaman her şey eskisinden cok daha farklı olacaktır.
Cocuk Eğitimi Cocuk Bakımı Cocuk Sağlığı Bebek ve Cocukla İlgili Her Turlu Bilgi İcin Tıklayınız
Cocuk Buyuturken Forum Sayfası İcin Tıklayınız