Soğuk havalar cocuklarda bircok rahatsızlığa sebep olabiliyor. Ozellikle kış aylarında salgın halinde gorulen krup sendromu bu hastalıkların başında geliyor. Halk arasında "yalancı kuşpalazı" olarak bilinen bu sendrom, cocuklarda oksuruk nobetleri ve geceleri havlamayı andıran sesleri cıkarmalarıyla kendini belli ediyor.

Central Hospital'dan Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Oznur Yılmaz Gondal, cocuklarda gorulen krup hastalığı hakkında aileleri bilgilendiriyor.

Erkek cocuklar daha cok etkilenir

Krup sendromu gırtlak ve cevresini tutan, akciğere ana hava girişini engelleyen ve genellikle cok kucuk cocuklarda gorulen viral bir hastalıktır. Bu hastalığa en sık parainfluenza isimli virus sebep olur. Krup sendromu soğuk algınlığı bulgularıyla başlar. Cocukta bir sure sonra kopek havlaması veya horoz otmesini andıran kaba bir oksuruk belirir. Oksuruk nobetler halinde gelir ve ağlama ile şiddetlenir. Gırtlağın ve ses tellerinin odemlenmesi sonucu da cocuk nefes almakta gucluk ceker.

Genellikle kış mevsiminde salgın şeklinde ilerleyen krup, coğunlukla 1-6 yaş arası cocuklarda gorulse de 1,5 -2 yaş arası en sık rastlandığı donemdir. Erkek cocuklar krup sendromundan kız cocuklarına nazaran daha fazla etkilenir.

Yalancı kuşpalazı olarak biliniyor

Halk arasında "yalancı kuşpalazı" olarak bilinen bu hastalık; ust solunum yolu enfeksiyonu tarzında başlayarak, nefes borusu ve bronşlara kadar ilerleyebilir. Krup coğunlukla bulaşıcı bir enfeksiyona bağlı gelişir. Virus, hasta bir kişinin hapşırması ya da oksurmesi sonucu havaya yaydığı damlacıklarla veya direk yakın temas ile bulaşabilir. Ayrıca soğuk algınlığı ve nezleye sebep olan bircok virus de krup sendromuna sebep olabilir.

Gece huzurlu uyuyan cocuk hasta şekilde uyanabilir

Krup sendromu; hafif, orta ve ağır olmak uzere farklı belirtiler gosterebilir. Semptomlar genellikle gece saatlerinde kotuleşir. Gece huzurlu uyuyan bir cocuk hasta şekilde uyanabilir. Cocukta nefes almada zorlanma, havlamayı andıran tiz ve hırıltılı sesler cıkarma, oksurme ve ses kısıklığı gozlemlenir. Ayrıca rahat nefes alabilmek icin uygun bir pozisyon secme ve bu pozisyonda sabit kalarak hareket etmeme de gorulur. Bu durumlara hafif ateş, boğazda ağrı, tukuruğu yutamama ve salya akıtma da eşlik eder.

Cocuk solunum yetmezliği cekebilir

Hastalığın hafif seyrettiği vakalarda cocuk gunduz saatlerinde iyiyken, gece solunum sıkıntısı cekerek huzursuzlaşabilir. Bu durum 5-6 gece surebilir ancak şikayetler giderek azalır. Hastalık ilerlediğinde hırıltılarda azalma gorulebilir. Kucuk cocukların hava yolları daha dar olduğundan hastalık 3 yaş oncesinde daha ağır bulgularla seyredebilir. Cocukta solunum yetmezliği gorulebilir. Yaşamı tehdit eden bu sorun acil tedavi gerektirir. Bu vakaların yuzde 5-10'u hastanede yatarak tedavi edilir. Eğer cocuk nefes almada ve yutkunmada gucluk cekmeye başladıysa, ağzı acık ve salyası akıyorsa, ajitasyon veya halsizlik-bitkinlik varsa, normalden hızlı nefes alıp veriyorsa, ağız cevresi ve tırnak gibi bolgelerde morarma başladıysa hastaneye yatırılıp acilen tedaviye başlanması gerekir.
Tedavide oncelik solunumu duzenlemek

Krup tanısında ozel bir teste ihtiyac duyulmaz. Muayene ve klinik tabloya gore teşhis konulur. Tedavi ise oncelikle solunumun rahatlatılmasına yoneliktir. Bu nedenle cocuğun hava yollarının acık tutulması ve oksijen desteğinin sağlanması gerekir. Ateşin normal seviyeye gelmesi icin de ateş duşuruculer kullanılır. Bunların haricinde soğuk buhar veya odem cozucu ilaclar iceren buhar verilerek rahatlaması da sağlanabilir. Hatta havanın serin olduğu gecelerde kısa bir sure pencere acarak cocuğun dış havayı soluması da oldukca fayda sağlar.

Yaz aylarında ise buzdolabının buzluğu acılarak cocuğun soğuk havayla teması sağlanırsa solunumu rahatlatılabilir. Eğer cocuk ağızdan beslenmede zorluk yaşıyorsa serum verilebilir.

Cocuğun solunum sıkıntısı belirginse kas icine veya ağızdan kortikosteroid iceren ilaclar da verilebilir. Krup sendromu tekrar edebilen bir hastalıktır. Bu sebeple soğuk buhar veren bir cihazın evde bulundurulması iyi olacaktır. Tekrarlayan krup sendromu bazen alerjik kaynaklı olabilir. Bunlara spazmodik krup denir. Spazmodik krup daha cok geceleri ve aniden başlar. Bu gibi durumlarda krup sendromunu tetikleyen nedeni bulmak icin iyi bir gozlem ve bazen de alerji testleri gerekebilir.

Nefes alamayan cocuk panik yapabilir

Cocuğun rahat ve duzgun nefes alımını sağlamak icin başı yukseltilmelidir. Solunum sıkıntısı yaşayan cocuk heyecanlanır ve panik yaparak ağlayabilir. Bu sebeple ailenin sakin olması gerekir. Bulunduğu ortamda huzurlu olması sağlanmalı, cocukla konuşarak sakinleşmesine yardımcı olunmalıdır. Cocuğun sıvı alımı da artırılmalıdır. Oda ısısının 20 derecenin ustunde ve nem oranının da yuzde 50'nin altında olmaması gerekir. Ancak bu şekilde boğazda oluşabilecek odem onlenebilir ve solunum sıkıntısı azaltılabilir. Alınan tum bu onlemlere rağmen cocuk rahatlamıyorsa hava yolunda oluşan odemi cozecek ilaclar kullanılabilir. Boyle bir durumda vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Kalabalık ortamlardan ve hasta kişilerden uzak durulmalı

Bu hastalığa sebep olan virus, hava yoluyla enfekte olmuş damlacıkların solunmasıyla bulaşır. Virus partikulleri oyuncaklar uzerinde de canlı kalabilir. Cocuk bu oyuncaklara temas ettikten sonra goz, burun veya ağzına dokunursa hastalığı da almış olur. Cocukları krup sendromundan korumak icin mumkun olduğunca kalabalık ortamlardan ve hasta kişilerden uzak durulmalıdır. Ozellikle iyi havalandırılmayan alışveriş merkezi gibi kapalı mekanlarda fazla vakit gecirilmemelidir. Genel hijyen kurallarına uyulmalı, beslenme duzenine dikkat edilmelidir. Cocuğun bol sıvı almasına da ozen gosterilmelidir.
mynet.com