Duğun ve evlenme, Gaziantep te de kutsal bir olayın başlangıcıdır. Evliliğin her aşamasında genellikle yoredeki tore ve inanclara gore hareket edilir. Evlenme adetleri ılimiz, merkezi dahil olmak uzere; Nizip ilcesi Boyundur ve Uluyatır (Mizar), Oğuzeli ilcesi Dokuzyol ( Uruşlu ), Buyukkaracaoren ve Hotoylu, Araban ilcesi Elif Beldesi ve Akbudak ( Supurguc ), Yavuzeli ılcesi Sarılar, Gocmez, Hacımallı ve Ucgol, Karkamış ilcesi Elifoğlu, Alagoz, Alacalı, Ciftlik ve Balaban koylerinde uygulanmaktadır.
Duğur Gezme
Duğur gezme; evlilik cağına gelmiş kızlara bakmaya gitmek demektir. Dugur, oğlan veya erkek yeğeni olanlar tarafından gezilir. Dugur gezenler, tanıdık dost e akrabalarından, evlenme yaşında kızı olanların salığını ( Haberini ) alırlar. Daha sonra haberleri yokmuş gibi belirlenen eve giderek kıza bakarlar. Duğur gezenler icin en onemli olan şey, kızın ailesinin gecmişidir. Ondan sonra kızın marifetleri ve guzelliği gelir.
Duğurculer kızı beğenirlerse, birkac gun sonra bir daha gormeğe giderler. ıkinci seferde de beğendikten sonra oğlana haber verirler ve kızı, gizlice yolda gosterirler. Duğurculer beğendiyse, oğlana fazla bir laf duşmez. Oğlan, kızı gizlice gorup beğendikten sonra, evlenmenin ilk adımı olan erkekler arasında soz alıp verme işi başlar.
Beklik Takma
Beklik takma; Gaziantep ?te nişan takma yerine kullanılan bir tabirdir. Beklik takma yapılmadan once, kız evi tarafından istenilen ve erkek evi tarafından alınması zorunlu olan giyecek eşyaları alınır.. Bu olaya ? Beklik Karartısı denir. Giyecekler beklik takılırken kız ve erkek tarafından giyilir. Beklik karaltısının icinde, bir kat elbiselik, kundura canta, pabuc ve ic camaşırı bulunur. Eskiden hamam peştimalı da verilirdi.
Bu hazırlıklar bitikten sonra; sıra yuzuk takmaya gelir, nişan mutlaka kız evinde yapılır. Oğlan evi nişan gununden birkac gun once dost ve akrabalarına haber yollayarak, nişan gununu bildirir. O gun, herkes, kız evinde toplanır. Nişana daveti eskiden ? Okuyucu ? denilen kadınlar yaparlardı. Gunumuzde okuyucu kadınlardan kimse kalmamıştır.
Nişan gunu sabahı oğlan evi, kız evine, nişanda yenilecek olan tum yemek, tatlı ve meyveleri yollamak zorundadır. Yemekler yenilir, getirilen elbiseler bir ip uzerinde sergilenir. Giyecekler incelendikten sonra, tatlı yenilir ve yuzuk takılır. Bu nişana erkekler katılmaz, kadınlar arasında yapılır.
Başlık ve Kalın
Gaziantep?te ve ozellikle koylerinde kalın alma olayı hala devam etmektedir. Kalın, kız babası tarafından, kızın ceyizine harcanmak uzere alınır. Kız babası, aldığı bu parayı başka bir harcama icin kullanmaz. Eğer bu para kız icin harcanmazsa, bu buyuk bir terbiyesizlik olarak kabul edilir.
Kalın parası, gunun şartlarına gore alınır ve bir usulu vardır. Kız istendikten sonra oğlun evinden buyukler giderek, kız evinden ne kadar kalın istediklerini sorarlar. Eğer istenilen para cok ise; aile buyukleri araya girerek miktarı duşurmeye calışırlar. Oğlan evi, daha sonra verebileceği miktarı kız evine bildirir. Beş aşağı, on yukarı işi bağlarlar. Yeniden kız evinde toplanılır ve masrafları oğlan evi karşılar. Bu toplantıya yalnızca erkekler katılır ve yenilip icildikten sonra, oğlan babası herkesin onunde parayı kız babasına verir. Boylece kalın işi halledilmiş olur. Onceleri başlık ve kalın gibi maddiyata dayanan kaynakları olamayanlar, değişik usulu ile evlenirler. Değişik yapabilmek , iki ailenin kız alıp vermesidir. Değişik yapmaya evlenme yaşına gelmiş ağabeyler karar verirler. Her aile bir kız alır, bir kız verir. Bu nedenle başlık alıp vermezler.
Bu usulu benimseyenler coktur. Cunku; masrafsız olarak yapılan bir evlilik yoludur. Bu usulde gonun işi gecerli olmayıp, ailenin vereceği kararlar onemlidir. Değişik yapan aileler, genellikle fakir ailelerdir. Eğer değişik, aynı koyun gencleri arasında değil de, başka bir koyle değişik yapılıyorsa, o zaman; değiştirilecek kızlar, at ustune bindirilerek, diğer koye doğru yola cıkarlar. ıki koy arasında kafile karşılaşır. Daha sonra; iki tarafta kızları alır, koylerine donerler. Her koy arasında, ayrıca duğun yapar.
Yatak Bicme
Yatak bicme, imece usuluyle yapılan bir yardımlaşma ve eğlence gunudur. Yatak bicme, kız evinde yapılır. Oğlan evinden ve kız evinden gelen kadınlar, yardımlaşarak , kızın cehizine konacak yatak yuzlerini diker ve yorganları kopurler. Bir yandan iş yapılırken, bir yandan da, yemekler yapılır ve yenir. Yatak bicmeye calgıcılar cağırmak adetler arasındadır. Yatak bicmeye gelen kadınlar, yer, icer ve eğlenirler.
Cehiz yada Ceyiz
Gaziantep?te cok onemli yer tutar. Ozellikle kızlar ceyizleriyle değerlendirilir. Kız ceyizini para olarak hesaplamak mumkun değildir. Bir kızın ceyizi doğduğu gunde dizilmeye başlar. Anne, teyze, hala v.s. akrabalar da bu ceyize daima bir şeyler eklerler.
Ceyiz alma kız evindeki kızın ceyizinin, oğlan evi tarafından alınıp, oğlan evine goturulmesidir. Ceyiz alınacağı gun, oğlan evinin akrabaları oğlan evinde, kız evinin akrabaları kız evinde toplanırlar. Ceyiz gunu, eğlenceyi oğlan evi yapar, kız evi ise; oğlan evinin gelmesini bekler. Kız evinde hicbir eğlence yapılmaz. Ceyiz alma adetleri gunumuzde hala eksiksiz olarak devam etmekte ve yapılmaktadır.
Kız evinden ceyiz almada da bazı adetler ağırlığını korur. Ceyizlerin bulunduğu evdeki kızın sandığının uzerine, kızın erkek kardeşi veya yakın bir akrabası oturur. Oğlanın babası veya bir aile buyuğu, sandığın uzerinde oturan kişiyi kaldırmak icin, bir miktar para verir. Para verildikten sonra, ceyiz taşıma işlemlerine gecilir.
Ceyiz taşınırken meydanda bulunan her eşya alınır. Yeni evlenecek olan ciftlere yardım olarak ne bulunursa goturulur. Taşıma işi yalnızca oğlan evine duşer, kız tarafından kimse taşıma işine karışmaz. Ceyiz taşındıktan birkac gun sonra, kız evinden birkac kişi ceyizin taşındığı eve giderek, evi dizerler. Gelen tum ceyizler evin icersinde duzenlenir ve yerli yerine konulur.
adetler.net
Nişan Nişan Adetleri-Gaziantep
Aile, Evlilik, Evlilik Hazırlığı0 Mesaj
●3 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Hayatın İçinden
- Aile, Evlilik, Evlilik Hazırlığı
- Nişan Nişan Adetleri-Gaziantep