Yeni doğan bebeğin doğması ile onun temizliğinin ve bakımının nasıl yapılacağına dair anne babalarda birtakım kaygılar ortaya cıkabilir. Bu kaygılar ilk bebeklerine sahip olan genc anne babalarda daha coktur. Daha tecrubeli olan aile buyuklerinin varlığı, bu genc anne babalar icin buyuk destek sağlar. Gobek bakımı, cilt bakımı, saclarının, tırnaklarının, ellerinin temizliği onemlidir. Bebeğin temizliğini ve bakımını yaptığınız su, temiz, kaynatılıp ılıştırılmış olmalıdır.
Gobek kordonu bakımı nasıl yapılmalı?
Genellikle gobek kordonu doğumdan sonraki 7- 10. gunlerde duşer. Bu sure icinde gobek kordonunun temiz ve kuru kalması icin alt bezinin ustunde, acıkta kalmasına, gobek kordonunun bebeğin idrarı ve gaitası (kaka) ile temas etmemesine dikkat edilmelidir. Bakım icin coğu zaman herhangi bir şey kullanmak gerekmemekle birlikte, nadir de olsa mikrop kapma riski vardır. Antiseptik alkol spreyleri mikrop kapma riskini azaltabilir. İyotlu antiseptikler kullanılmamalıdır. Mikrop kapma durumunda gobekte kotu koku ve akma, ıslaklık olur. Bu durumda hemen bir cocuk hekimi ile temas kurulmalıdır. Boyle dikkatli ve titiz bir bakım sonucunda kordon temiz kalır ve daha kolay duşer. Gobek bağı duştukten sonra, eğer gobekte acık yara kalmışsa; o bolge her gun antiseptik alkol ile temizlenir ve yine kuru kalmasına ozen gosterilir. Bazen gobek duşmeden, bazen de duştukten sonra cok az bir kanama olabilir. Bu coğu zaman normal olmakla birlikte fazla olması durumunda yine cocuk hekimine danışılmalıdır.
Bebeğiniz huzursuz oluyorsa tırnaklarını uyurken kesebilirsiniz
Bebeklerin elleri kaynamış ılımış su ile ve bebeksabunu ile yıkanıp, silinip kurulanabilir. Bu işlem gunde 3-4 defa yapılabilir.
Yeni doğan bebeklerde ilk haftalarda bebeklerin tırnakları uzun ve keskin ise bebeğin yuzunun cizilmesine neden olabilir. Bunu onlemek icin hem bebeğin ellerine eldiven takmanız hem de tırnakları kesmeniz gerekir. Ufak bebek cıt cıt makasları ile bu işlemi yapabilirsiniz. Eğer bebek cok huzursuz oluyorsa tırnakları uykuda kesilebilir.
Yazın bebeğinizi gunaşırı yıkayabilirsiniz
Bebeğin sacları yağlandıkca ve banyo sırasında yıkanmalıdır. İlk ay bebeğin banyosu yazın gunaşırı veya her gun yapılmalı, kışın haftada 2-3 defa yapılmalıdır. Sac yıkama işleminde ve banyoda goz yakmayan bebek şampuanları kullanılmalıdır.
Gozlerindeki capaklanmayı ılık su ile temizleyin
İlk aylarda bebeklerin gozlerinde capaklanma olabilir. Bunun nedeni gozyaşı kanallarının bebeklerde dar olmasıdır. Capakları temizlemek icin temiz ılık su ve pamuk kullanılabilir. Gozlerdeki capak cok yoğun olursa cocuk hekimine danışılmalıdır. Hekimin tavsiyesine gore goz damlası ve masaj uygulaması yarar sağlar.
Bebeğinizin burun ve kulağını temizlerken dikkat!
Islatılmış bir parca pamukla veya bezle kulak temizliğini yapabilirsiniz. Pamuklu cubuk kullanmayın, kesinlikle kulak icine bir şey sokmayın, sadece gorunen yerleri, dışını ve cevresini temizleyin.
Her gun burun delikleri kontrol edilmeli ve pislik gorulduğunde, tıkanıklık olduğunda temizlenmelidir. Cok yumuşak bir mendil ile temizlenmelidir. Burun icine kesinlikle hicbir şey sokulmamalıdır.
Bebeklerin alt temizliğinde dikkat edilecekler
Bebeklerin altı ilk haftalarda, sık sık değiştirilmelidir. Altları kuru tutulmalıdır. Aksi halde altı ıslak kalan bebeğin cildi cok cabuk zarar gorur, bebeğin huzursuz olmasına ve pişik olmasına neden olur. Bebeğin altının her ıslandığında ya da kirlendiğinde değiştirilmesi, ıslak kalmasını onleyen alt bezlerinin kullanılması uygundur. Alt temizleme işleminde kullanılacak tum malzemeler hazırlandıktan sonra bu işleme başlanmalıdır. Alt temizliği icin temiz ılık su kullanılması uygundur. Bebeğin alt temizliği yapılırken guvenli yerde yapılmasına dikkat edilmeli, duşmesini ve uşumesini onleyecek onlemler alınmalıdır. Alt temizleme işlemi sırasında bebek bir oyuncak ile oyalanırsa huzursuz olmadan bebeğin altı temizlenebilir. Alt temizleme işlemine başlamadan once, eller cok iyi yıkanmalıdır. Kız bebeklerin temizliğinin onden arkaya doğru yapılması onerilir. Her temizleme işleminden sonra bebeklerin altı, yumuşak bir havlu bez ya da kağıtla kurulanıp koruyucu krem surulmelidir. Alt temizlemek icin bebeklerin bezi acıldığında, ozellikle de erkek bebeklerin tuvaletlerini yapabileceğini duşunerek tedbirli olmak gerekir.
Pişik nasıl onlenir?
Her bebekte zaman zaman gorulebilen ve annelerin en cok dikkat etmesi gereken bir durumdur. Pişik bebeğin altının ıslak veya kirli kalmasından dolayı bacak aralarının ve kalcasının tahriş olmasıdır. Bu durum bebeğe cok rahatsızlık verecektir. Pişikleri onlemek icin bezi sık değiştirmeli, bebeğin altını ıslak ve kirli bırakmamak gerekir. Ayrıca koruyucu krem kullanmanız doğru olacaktır. Pişik oluştuğu zaman doktorunuza danışın, bez değişimini daha fazla yapın, pişik kremi kullanın, daha emici ve kaliteli bezler kullanın.
Yeni doğan bebeklerle cok fazla temas kurmak hastalıklara sebep olur mu?
Yeni doğan bebeklerle cok fazla temas etmek, bebeğin hastalığa yakalanma riskini artırır. Cunku yeni doğan bebeğin vucudunda hastalıklara karşı koruyucu faktor olan antikorlar henuz oluşmamıştır. Yeni doğan doneminde, bebeklerin hastalıklara karşı korunmasında; en onemli koruyucu faktor anne sutundeki antikorlar ve diğer koruyucu faktorlerdir. Anne sutualamayan bebekler bulaşıcı hastalıklar acısından daha buyuk tehdit altındadır. Bebeklerin hepatit B dışındaki diğer aşıları henuz aşıları yapılmadığından ve hastalıklarla karşılaşıp antikor oluşturmadıklarından boyle bir durum soz konusudur. Bundan dolayı yenidoğan ile cok yakın aile fertleri dışındaki kişilerin temas etmemesi en doğru olandır.
Anne baba ve diğer aile buyukleri de bebekle temas kuracakları zaman mutlaka ellerini yıkamalı ve mumkun oldukca bebeği yuzunden opmemelidir. Ayrıca bebeği korumak icin bebekle temas kuracak aile buyuklerinin cocuk doktorunun onereceği aşıları yaptırmaları uygundur.
Uzman Cocuk Doktoru Ali Muslu