Cocuğun doğmasından uzun bir sure once, gelişimin ilk haftalarında, dudağın sol ve sağ kenarları ile damak birlikte oluşurlar. Ancak, yaklaşık her 1000 bebekte bir normal birleşme oluşmaz. Dudak ve damak ayrı olarak geliştikleri icin, dudak ve damak yarıkları ceşitli varyasyonlarda gorulebilirler. Eğer cocuğunuz bu şekilde bir deformite ile dunyaya gelmiş ise, doktorunuz, tedavi icin cerrahi onarımı onerecektir. Dudak ve damak yarığı ile dunyaya gelen cocukların tedavisinde onemli ilerlemeler elde edilmiş olup, coğunuzun normal, sağlıklı ve mutlu bir yaşam gecirmesi icin herhangi bir engel bulunmamaktadır. Burada cerrahi girişim ile ilgili temel bilgiler size verilecektir. Bireysel farklılıklar nedeniyle bazı sorularınıza burada cevap bulamayabilirsiniz. Doktorunuza cerrahi girişim ile ilgili aklınıza takılan her turlu soruyu sormaktan cekinmeyiniz.

TAKIM YAKLAŞIMININ ONEMİ

Dudak ve damak yarığı ile doğan cocuklar, eşlik eden ceşitli problemler nedeniyle değişik uzmanlık dallarından alınacak yardıma ihtiyac duyarlar. Plastik cerrahinin yapacağı yarık onarımının yanı sıra beslenmeleri, dişleri, işitmeleri, konuşmaları ve psikolojik gelişmeleri acısından cocuk buyudukce değişecek ceşitli problemler ortaya cıkabilecektir. Bu nedenle, ailelerin takım desteği alabileceği merkezlere başvurmaları onemlidir. Genel olarak bu tip bir takımda plastik cerrah, cocuk hastalıkları uzmanı, kulak-burun-boğaz hastalıkları uzmanı, konuşma ve işitme uzmanı, psikolog, genetik danışman, diyetisyen, hemşire ve sosyal danışman yer almaktadır. Bu uzmanların hangisine, ne zaman başvurulacağı plastik cerrah tarafından koordine edilmektedir.

HER CERRAHİ BAZI BELİRSİZLİKLER VE RİSKLERİ TAŞIR

Cerrahi girişim, dudak ve damak yarığı onarımında deneyimli bir plastik cerrah tarafından gercekleştirilirse iyi bir sonuca ulaşmak mumkundur. Ancak her operasyonda olduğu gibi karşılaşılabilecek ceşitli riskler ve komplikasyonlar da mevcuttur. Dudak yarığı onarımı sonrasında en sık gorulen problem, dudağın her iki yanındaki simetrinin sağlanamamasıdır. Dudak onarımındaki temel amac yarığın tek bir operasyonda kapatılmasıdır ancak zaman zaman ikinci bir işlem gerekli olabilmektedir. Damak yarığı onarımındaki temel amac ise damaktaki acıklığın kapatılarak cocuğun beslenmesini ve duzgun konuşmasını sağlamaktır. Zaman zaman ceşitli iyileşme problemleri ve konuşma bozuklukları ikinci bir girişimi gerektirmektedir.

CERRAHİNİN PLANLANMASI

Cerrahinin nerede yapılacağı, anestezinin şekli, karşılaşılabilecek sorunlar, iyileşme donemi, işlemin maliyeti ve ortaya cıkacak sonuc gibi detaylar hakkındaki bilgileri, doktorunuzla yapacağınız ilk goruşmede oğrenebilirsiniz. Cocuğunuzun ameliyat oncesi ve sonrası donemdeki beslenmesi hakkındaki bilgileri de doktorunuzdan oğrenebilirsiniz. Bağlı olduğunuz sosyal guvenlik sistemleri (Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ ?Kur) dudak ve damak yarığı operasyonlarının tum maliyetlerini karşılamaktadır. Ozel sigorta kapsamında iseniz, policenizin cocuğunuzu kapsamasına ve cerrahi işlem icin verdiği limitlere dikkat ediniz.

DUDAK YARIĞI CERRAHİSİ

Dudak yarığı, ust dudaktaki kucuk bir centikten, burun tabanına uzanan tam bir yarığa kadar geniş bir ceşitlilik gosterebilir. Yarık tek taraflı olabildiği gibi dudağın iki yanında da yer alabilir. Cerrahi girişim genellikle cocuk 6 – 10 haftalık iken gercekleştirilmektedir. Dudak yarığını onarmak icin, yarığın iki yanına yapılacak kesiyi takiben kas onarımı yapılacaktır. Ağız mukozası ve cilt onarımı yapılarak yarık kapatılacaktır. Bu şekilde kas fonksiyon kazanacak ve normal dudak şekli oluşturulacaktır. Burunda oluşan deformite de bu girişimden fayda gorecektir.

DUDAK YARIĞI CERRAHİSİ SONRASI İYİLEŞME

Cocuğunuz cerrahi sonrası huzursuz bir donem gecirebilir. Bu donemi atlatmak icin ceşitli ilaclar doktorunuz tarafından size onerilecektir. Cocuğunuzun ellerini ameliyat sahasından uzak tutmak icin dirseklerin bukulmesini onleyen bandajları kullanmak bir sure gerekli olmaktadır. Kullanılan pansumanlar bir ? iki gun sonra cıkarılacak, cilt dikişleri ise 5 gun sonra alınacak veya kullanılan materyale bağlı olarak kendiliğinden duşecektir. Cocuğunuzun ilk birkac hafta boyunca beslenmesi ile ilgili oneriler doktorunuz tarafından size verilecektir. Ameliyat izi, ilk birkac haftalık donemde daha kırmızı ve geniş bir hale gelecektir. Bu gorunum zamanla azalacak ancak iz hicbir zaman tamamen yok olmayacaktır. Bircok cocukta burun ve dudak bolgesindeki golgelenmeler nedeniyle bu iz zorlukla gorulebilir şekle donuşecektir.

DAMAK YARIĞI CERRAHİSİ

Damak yarıkları, bazı cocuklarda kucuk dili etkileyen kucuk bir centik şeklinde iken, bazılarında dudak bolgesine kadar uzanmaktadır. Damak yarığı onarımı cerrahın, anestezistin ve hastanın durumuna gore 3 ? 12 aylar arasında yapılabilmektedir. Bu şekilde cocuğun cerrahi işlemi tolere etmesi kolaylaşmaktadır. Cerrahi onarım sırasında, yarığın iki kenarında yapılan kesilerle, kenardaki dokular orta hatta doğru yaklaştırılmakta ve damak butunluğu sağlanmaktadır. Bu onarım sırasında yumuşak damak kasları da onarılmakta, bu şekilde cocuğun doğru konuşması ve beslenmesi icin gerekli zemin de sağlanmaktadır.

DAMAK YARIĞI CERRAHİSİ SONRASI İYİLEŞME

Ameliyat sonrası ilk bir iki gunde, ilaclarla rahatlıkla kontrol edilebilen, huzursuzluk ve ağrı şikayetleri olabilmektedir. Bu zaman diliminde cocuk ağızdan beslenmeye başlanmasına rağmen normal miktarlarda beslenemeyeceği icin damar yoluyla sıvı verilerek gerekli destek sağlanmaktadır. İlk gunlerde cocuğun ellerini ağzına goturmesini onlemek icin dirseklerin bukulmesini onleyen bandajlar gerekli olmaktadır. Ameliyat sonrası ilk birkac haftada cocuğunuzun beslenmesi icin gerekli oneriler doktorunuz tarafından size verilecektir. Bu onerilere uyulması damağın sorunsuz iyileşmesi acısından gereklidir.

Kaynak: Turk Plastik,Rekonstruktif ve Estetik Cerrahi Derneği